Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Mahalla Festivali “palimpsest” temasıyla İstanbul’da

Diyalog Derneği’nin düzenlediği Mahalla Festivali, 1-9 Eylül günleri arasında Özel Kurtuluş Rum İlkokulu’nda başlıyor. Ziyaretçileri bekleyenleri ve palimpsest temasının detaylarını festivalin eş küratörlerinden Sabine Küper-Büsch, Medyascope’a anlattı.

İstanbul merkezli Diyalog Derneği tarafından düzenlenen Mahalla Festivali, bu yıl beşinci kez kapılarını açıyor. 2017 yılında başlayan festival, “Palimpsest” başlığı altında 1-9 Eylül günleri arasında Özel Kurtuluş Rum İlkokulu’nda davetlilerini bekliyor.

Kamusal alanda yapılacak sergiler, film gösterimleri, konserler ve atölye serileri birbiriyle iç içe geçiyor. 20’den fazla yerel ve 16 uluslararası sanatçının katılacağı festivalin eş küratörlüğünü Thomas Büsch, Sabine Küper-Büsch (Diyalog Derneği), Volkan Kızıltunç (Noks Art Space) ve İlayda Tunca (Sub) üstleniyor.

Festivalde ziyaretçileri nelerin beklediğini Sabine Küper-Büsch’le konuştuk.

Palimpsest temalı bir festival düzenliyorsunuz. Palimpsest’i bizim için açıklayabilir misiniz?

“Palimpsest”, Mahalla Festivali’nin bu seneki teması. Aslında, daha sonraki metinlere yer açmak adına özgün metnin silindiği bir yazı malzemesini ifade eder. Ancak üzerine yazılan özgün metinlerin izleri varlığını sürdürür. Bu paleografik fenomen, Mahalla 2022’nin sanatçılarına ilham veriyor.

Sanatçılar; ekolojik, ekonomik, politik, sosyal ve toplumsal hafıza kültürü açısından kaynakların kapsamlı bir şekilde kullanımıyla ilgili çalışmalar gerçekleştireceklerdir. Hiper-gerçeklikler çağında hakikat, hakikatin üretimi ve temsili hakkında büyük bir kafa karışıklığı yaşıyoruz. Neyin gerçek neyin kurgu olduğu tamamen birbirine karışmış durumda. Çağımız, silahlı ve siyasi çatışmalar, süregelen salgın hastalıklar, göç dalgaları ve geniş çaplı toplumsal hareketlerle kesintiye uğramaktadır. Anlatılar, gerçeklikteki sürekli değişimlerle şekillenir. Mahalla 2022 bağlamında palimpsest metaforu; yazılı ve yazılı olmayan bilgileri, çok sesli nitelikli politik, sosyal ve kültürel söylemleri ve biçimleri belirtmek için kullanılmaktadır. Bu anlamda palimpsestler; kentsel yaşam, barınma ve sağlık stratejileri, biyolojik dönüşümler, devlet ve ailelerdeki güç dağılımları, kişisel veya sanal ilişkiler, dil, metaforlar ve duygular gibi farklı alanlarda gerçek ve soyut olarak görünür hâle gelir. Mahalla Festival sanatçıları etkileşimli ve disiplinler arası palimpsest oluşturmaya; yeniden tanımlamaya, yeniden betimlemeye, geri dönüştürmeye, ileri dönüştürmeye, eski, unutulmuş, arta kalan ve bastırılmış olandan yeni bir şey geliştirmeye davet ediyor.”

Mekan olarak neden Kurtuluş Özel Rum İlkokulu tercih edildi?

Kurtuluş Özel Rum İlkokulu bizim için tarihi dokusuyla palimpsesti çok iyi temsil eden bir mekan. Öğrenciler azaldığı için 2003 senesinde artık okul faaliyetleri bitmiştir ama hâlâ tahtalarda tebeşir izleri ve bazı dolaplarda okul defterleri mevcut. Fen bilim sınıfında hala tabiat dersler için nesneler duruyor. Sanatçılar mekana özgü çalışmalara davet ediyorlar. Fen bilim sınıfta mesela sanatçılarımızdan Esin Aykanat Avcı, ‘Köksüz’ başlıklı bir enstalasyon gerçekleştirilecek.

Kurtuluş’ta yer alan tarihi binadaki sergi, bir dizi etkinliğe eşlik ediyor. Etkinliklerin odak noktasını, sanatçıların mahalle sakinleriyle iletişim ve birliktelik oluşturmasıdır. Örneğin Savaş Sokak’ta bulunan Palas Gomezano, köklü Sefarad Yahudisi bir ailenin dört kuşaktır rezidansı. Marisa Gomesano orada Siéte kafesini işletiyor, kızı Joel de bir seramik atölyesi işlemekte. Her gün sanatçılar mahalleye giderek, okulun şehrin içinde kalmış nadide bahçesinde Kurtuluş’un son 100 yılını dinliyorlar.

Kurtuluş Mahallesi’nin adı çok eskiden Kirazlıköy olarak geçiyor. 1200’lü yıllarda Bizanslıların verdiği ticaret imtiyazlarından sonra Cenevizlilerin Galata’ya yerleşmesinin ardından buranın adı Tatavla (ahır) olmuş ve bu alan Cenevizli tüccarların atları için kullanılmıştır. 19. yüzyılda Levantenlerin Pangaltı ve Sinemköy çevresine yerleşmesiyle sosyoekonomik olarak gelişen Tatavla’da tramvay çevresine apartmanlar inşa edilmeye başlamış. Ermeni tüccarlar, Yahudiler ve Levantenler bu bölgeye yerleşmişler. Böylece Tatavla adı yayılmıştır. Bugün de hala göçün merkezi olan semt, insan yapısının sürekli değişmesine rağmen özel atmosferini korumaktadır. Madam Despina Meyhanesi, Topikçi Musa, Kurtuluş Spor Kulübü gibi eskiyi yaşatan alanlar bulmak mümkün.

Hangi ülkelerden sanatçılar katılıyor?

40 sanatçımız var şu anda. 24 sanatçı Türkiyeli, 16 sanatçı ise uluslararası. Almanya’dan, Avusturya’dan, Amerika Birleşik Devletleri’nden, Hollanda’dan, İtalya’dan, Litvanya’dan, Malta’dan, Romanya’dan, Rusya’dan, Suriye’den sanatçılarımız etkinliğe eserleriyle katılıyor. Türkiye’den hem İstanbul’dan hem Ankara’dan, Diyarbakır’dan, Mardin’den katılan sanatçılarımız var”.

Etkinlik takvimi ve daha fazla bilgi için web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.