Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Doğa Üründül yazdı: Yaman şakacıymışsınız Casillas ve Puyol (!)

9 Ekim Pazar günü Real Madrid ve İspanya Milli Takımı’nın efsane kalecisi Iker Casillas sosyal medya hesabından şöyle bir tweet attı: “Espero que me respeten: soy gay” (Umarım bana saygı duyarsınız. Ben bir eşcinselim). Bu paylaşıma eski İspanya Milli Takımı ve Barcelona kaptanı Carles Puyol cevap verdi: “Hikayemizi anlatmanın zamanı geldi Iker” 

Farklılıkların, farklı görülmekten çıkılmasına uğraştığımız zamanımızda tweetler, sporcuların cinsel kimliklerinin açıklanması olarak görülmedi. Tam tersine altındaki yorumların bayağı bir kısmı cinsel kimlikler üzerinden hakaretler barındırıyordu. Sonradan Casillas hacklendiğini, Puyol ise şaka yaptığını söyledi. İşte bu şakalaşma aslında dünya futbolunun kendisiyle yüzleşmesi gereken problemi de açığa çıkardı.

Justinus Soni “Justin” Fashanu’yu tanıyor musunuz? 37 yaşında, gencecik intihar eden bir futbolcu… 1961’de doğan Justin, bakımevinde büyüdü (5 yaşında Jackson ailesi tarafından evlat edinilir kardeşiyle birlikte). 1978’de ilk profesyonel sözleşmesini Norwich City ile imzalayan futbolcu, oradaki harika performansıyla dönemin iki kez o zamanki adıyla Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası, şimdinin UEFA Şampiyonlar Ligi’ni kazanan Nottingham Forest’a transfer oldu. Bu transferin anlamı büyüktü. İlk defa siyah bir oyuncuya 1 milyon sterlin transfer ücreti ödenmişti. Fakat futbol tarihinin en büyük teknik direktörlerinden Brian Clough, oyuncunun gey olduğunu ve gey barlara gittiğini öğrenince antrenmanlara almadı. Herkesin içinde “Lanet olası ibne” diye hakaret etti. Hatta öyle ki, Justin antrenmanlara geldiğinde eşcinsel kimliği yüzünden polisler tarafından dışarı çıkartıldı. 

O dönemde zaten ten rengi problemken, bir de cinsel yönelimleri de problemlerini büyüttü yetenekli futbolcunun. Sakatlıkların da etkisiyle bir türlü Norwich günlerindeki performansını gösteremedi ve ABD’deki takımlara transfer oldu. Orada da özgürce yaşayamadı Justin ve 1990 yılında İngiliz The Sun Gazetesi’ne konuştu. Gey olduğunu tüm dünyaya bu şekilde duyurdu. Korkusuzca tüm baskılara göğüs gerdi fakat baskıların boyutu öyle bir arttı ki artık nefes alacak alanı kalmadı. Justin Fashanu, 1998 yılında intihar etti. 

Bu acı olayın üstünden sadece 24 yıl geçmiş iken, iki futbolcunun cinsel yönelim üzerinden şakalaşması, aslında erkek futbolunda çok da ileri gitmediğimizi tokat gibi suratımıza vuruyor. 

1990’larda İngiltere’de meşhur olan futbol-magazin programı “Sports in Question”da Brian Clough yıllar sonra şöyle der: “Justin’in ölümünden kendimi sorumlu hissediyorum.” Seyirciler anlamsızca kahkahalar atmaya başlar ve İngiliz menajer ekler “Gey olduğunu anlamam üç ayımı aldı. Ama sonunda onu takımdan sürdüm”. Elbette şu anki ahlak anlayışımız ile bundan 20-30 yıl önceki bir olay üzerinden birini suçlamıyorum. Lakin bu bir insanlık suçu değil midir? 

Casillas ve Puyol’un bu şakalaşmasının altında, aynı 1998’de Clough’un sözlerine gülen insanlar gibi bir taraf da var. Ama futbolun bu tarafını da görmek gerek. Eril küfürler, “en erkek benim” savaşı tribünlerde yer aldıkça kolay kolay hiçbir futbolcu cinsel yönelimlerini özgürce dile getirip, yaşayamaz. 

1991 İngiltere FA Cup Finali’nde, Nottingham Forest’ın teknik direktörü Brian Clough ve Tottenham Hotspur’un hocası Terry Venables da eşcinsellikle alay etmek maksadıyla el ele maça çıktı. Tribünler çok eğlendi, maçı anlatan spiker bile kıkırdadı… Oysa ki gerçek şuydu, o tribünlerde binlerce farklı cinsel yönelimi olan insan vardı, bunu dile getirmekten korkan veya çekinen.

Modern dünyada artık Clough’un dediği gibi eşcinsel futbolcular, insanlar tarafından sürgün edilmiyor, onun yerine şaka malzemesi haline getiriliyor. Eşcinselliğin suç sayıldığı Katar’daki 2022 Dünya Kupası’na katılacak takımlar minnoş mu minnoş bir protesto yöntemi seçtiler kendilerine (!) Gökkuşağı renklerine sahip kaptanlık pazubandı için FIFA’dan izin istediler. Siz bu satırları okurken, halen FIFA’dan cevap gelmedi.

Peki bizden bir örnek verelim. Halil İbrahim Dinçdağ’ı hatırlıyor musunuz? Eşcinsel olduğunu, erkekliğin kalesi futbolda özgürce açıklayan Halil İbrahim, yaşı neden gösterilerek TFF tarafından hakemlik mesleğinden uzaklaştırıldı. 33 yaşında, yaşı sebebiyle bir daha görev alamadı. TFF’ye açtığı davayı 2015’te kazanan Halil İbrahim bir daha hakemlik yapamadı. Cinsel yöneliminin hakemliği üzerinde nasıl bir etkisi vardır, anlayan varsa beri gelsin.

Daha önceki bir yazımda insan haklarının hiçe sayıldığı, eşcinselliğin suç sayıldığı bir ülke olan Katar’da, Dünya Kupası yapılması doğru mu sorusuna cevap aramıştık. Şu anda bu cevaba ulaştığımızı görüyorum. İki efsane futbolcu alelade şakalaşırken ve taraflar toplarken, Katar’da Dünya Kupası’nın oynanması futbol coğrafyasına en yakışan olgu. 

Bu konu ile ilgili bu hafta The Guardian’a yazan Jonathan Liew, bu iğrenç mizah anlayışını çok güzel özetlemiş: “Şakalar; normlar oluşturmaya, beğeni sınırlarını tanımlamaya, paylaşılan varsayımları sertleştirmeye yardımcı olur. Her zaman özelde, kamusal alanda olduğundan çok daha açıktırlar.”

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.