Altılı Masa Anayasal ve Yasal Reform Komisyonu, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği Önerisi’ni açıkladı. Öneride, Anayasa’nın 84 maddesinde ve dokuz başlığında değişiklik yapılması öngörülüyor. Altı muhalefet partisinin kurmuş olduğu ittifak seçimi kazanırsa, cumhurbaşkanının yetkilerinden yargıya, seçim sisteminden kurumlara kadar pek çok konuda yeni düzenleme getirecek. Parti kapatmak için dava açma izni de TBMM’den alınacak.
Altılı Masa Anayasal ve Yasal Reform Komisyonu, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği Önerisi’ni bugün Ankara’da Bilkent Otel’de yapılan toplantıyla kamuoyuna açıkladı. Toplantı için otele ilk gelen genel başkan Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal oldu. Daha sonra sırasıyla Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu geldi. Son gelen lider ise İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener oldu. Genel başkanlar, kendileri için ayrılan bir odada kısa bir değerlendirme yaptıktan sonra basının karşısına çıkarak hep birlikte toplantı salonuna geçti.
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği Önerisi’ni Altılı Masa Anayasal ve Yasal Reform Komisyonu üyeleri sundu. Sunumun ardından genel başkanlar kürsüye gelerek, değişiklik raporuyla birlikte poz verdi.
“Güçlendirilmiş parlamenter sistem ‘iş ve aş’ demektir”
Sunumun açılış konuşmasını, CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek yaptı. CHP’li Erkek, çalışmada 84 madde içeriği ve dokuz başlıkta değişiklik yaptıklarını söyledi. Erkek, bu önerinin bir toplumsal sözleşme taslağı olduğunu belirterek, seçimin hemen ardından metni TBMM’ye sunacaklarını kaydetti. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’in “iş ve aş” demek olduğunu söyleyen Erkek, “Önümüzdeki ilk seçimde, otoriter bir sistemden yana olanlar değil, demokrasiden yana olanlar kazanacak; Altılı Masa’nın ortak cumhurbaşkanı adayı, Türkiye’nin 13. cumhurbaşkanı olacaktır” diye konuştu.
“Cumhurbaşkanı, bir sözleşmeden gece yarısı tek başına çıkma kararı veremeyecek”
DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu ise TBMM’nin demokratikleştirileceğini, yasama bağışıklığının güçlendirileceğini, kanun yapım süreçlerinin demokratikleştirileceğini, Meclis’in denetim yetkisinin güçlendirileceğini ve bütçe hakkının devredilemezliği ilkesinin tesis edileceğini söyledi. Bu kapsamda yapılacakları sıralayan DEVA’lı Yeneroğlu’nun konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
“Cumhurbaşkanı, milletlerarası bir sözleşmeden gece yarısı tek başına çıkma kararı veremeyecek. Cumhurbaşkanının kanunları veto etme yetkisine son verecek, bu yetkiyi geri gönderme yetkisi ile sınırlayacağız. Geri gönderilen kanunlar, Meclis tarafından basit çoğunlukla aynen kabul edilebilecek.
Hükümet, başbakan ve bakanlar hakkında gensoru verme yetkisini tesis edeceğiz. Bu yenilikle, Bakanlar Kurulu aleyhine verilen güvensizlik önergelerine yeni başbakanın isminin eklenmesini zorunlu kılacağız. Böylece Meclis, istikrarın gereği olarak ancak yeni hükümeti kurmakta birleşebilirse mevcut hükümeti düşürebilecektir.
Başbakan ve bakanlar hakkında görevine ilişkin suç işlediği iddiasıyla soruşturma önergesi verilebilmesi için gerekli çoğunluğu indirerek denetimi kolaylaştıracağız.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Cumhurbaşkanı bir dönem ve yedi yıl görev yapacak
Demokrat Parti Genel Sekreteri Serhan Yücel ise konuşmasında cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini eleştirdi. Yücel, Anayasa Değişikliği Önerisi’nin hayata geçmesiyle birlikte “’Cumhurbaşkanımızın talimatıyla’ klişesinin artık duyulmayacağını” söyledi. Yücel, cumhurbaşkanının bir dönem ve yedi yıl için seçilebileceğini belirterek, seçilen cumhurbaşkanının partisiyle ilişiğinin kesilmesini teklif ettiklerini belirtti.
Cumhurbaşkanlığı kabinesi yerine ise başbakanlık ve bakanlar kurulunun yeniden getirileceğini belirten Yücel, başbakan ve bakanların görevlerini sıraladı. Yüceli Olağanüstü Hal Yönetimi’ne ilişkin de teklifte düzenlemeler olduğunu kaydederek, “Cumhurbaşkanının ya da bakanlar kurulunun tek başına OHAL ilan etme yetkisi yoktur. OHAL için öngörülen süreler kısaltılmıştır. Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisine son verilmiştir” diye konuştu.
“Anayasa, düzenimizin asıl belirleyicisi olacaktır”
Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Serap Yazıcı, yargı mensuplarının bireysel, yargı kuruluşlarının ise kurumsal bağımsızlıklarını sağlayan yenilikleri açıkladı. Yazıcı, Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun iki ayrı organ olarak düzenleneceğini ve üyelerin bir bölümünü seçme yetkisinin TBMM’ye verileceğini söyledi. Türkiye Barolar Birliği’ne özerk bir statü sağlanarak avukatlık mesleğine itibar kazandırılacağını kaydeden Yazıcı, Anayasa Mahkemesi, Yüksek Seçim Kurulu ve Sayıştay’da yapılması planlanan değişiklikleri sıralayarak, “Anayasa, düzenimizin asıl belirleyicisi olabilecektir. Böylece tüm vatandaşlar, geleceğe güvenle bakabilecekleri huzurlu bir ortama kavuşacaklardır” dedi.
Siyasi parti kapatmak TBMM’nin iznine bağlanacak
İYİ Parti Genel Sekreteri Uğur Poyraz, siyasi partileri kapatmanın zorlaşacağını belirterek, “Demokratik hayatın vazgeçilmez unsuru olan siyasi partiler hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın kapatma davası açabilmesini TBMM’nin iznine bağlıyoruz” diye konuştu.
YÖK kaldırılacak
Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kaya, Kamu Yönetimi ve Siyasi Etik başlıkları altındaki yapmayı planladıkları düzenlemeleri sıraladı. Kaya, akademik özgürlüğü sağlamak için Yükseköğretim Kurulu’nun kaldırılacağı söyledi.
