Yeşilçam’ın en özel oyuncularından merhum Cüneyt Arkın’ın, 1977 yapımı “Yıkılmayan Adam” filmini hatırlıyor musunuz? Kahramanımız, çeşitli badirelerin ardından mafya tarafından tuzağa düşürülür ve çembere alınarak kurşunlanır… Ölürken bile dimdiktir.
Katar’ın ev sahipliğinde düzenlenen 2022 Dünya Kupası’nda Lionel Messi, Cristiano Ronaldo, Luka Modric, Robert Lewandowski, Luis Suarez, Pepe, Thiago Silva, Dani Alves gibi ikonik futbolcuların milli takım formalarına veda ettiklerini görüyoruz. Portekiz’in ve dünya futbolunun en önemli figürlerinden Cristiano Ronaldo’nun da takımının son 16 turu maçı olan İsviçre karşılaşmasında yedek kaldığına şahitlik ettik. Peki Portekiz’in teknik direktörü Fernando Santos’un bu hamleyi yapması gerekli miydi?
Öncelikle 1998’de Fransa’nın ev sahipliğinde oynanan Dünya Kupası’nı hatırlayalım. Dönemin en meşhur oyuncusu “Fenomen” lakaplı Ronaldo, takımı Brezilya’nın ev sahibi Fransa ile oynayacağı maç öncesinde otelde sara nöbeti geçirir. Tüm Brezilya Milli Takımı oyuncuları şoka girer. Oda arkadaşı Roberto Carlos’un da içinde bulunduğu grup, Ronaldo’nun öldüğünü bile düşünür. Finale saatler kala yaşanan bu acı tecrübe futbolcuları derinden sarsar. Fakat maç başlarken bir gariplik daha vardır. Fenomen Ronaldo sahadadır. Rivayet odur ki hem Dünya Kupası’nın hem de Brezilya Milli Takımı ile Ronaldo’nun sponsoru olan ABD’li Nike firması yoğun bir baskı kurarak sporcunun sağlığını, takımın moralini hiçe saymış, saatler önce sara nöbeti geçirmiş olan oyuncuyu sahaya attırmıştır. Sahaya atılmıştı diyorum çünkü Ronaldo 90 dakika boyunca yeşil çimlerde yarı baygın şekilde dolaşır. Ev sahibi Fransa, maçı 3-0 kazanarak tarihindeki ilk Dünya Kupası zaferini yaşar.
Günümüze dönersek eğer, Cristiano Ronaldo’nun (CR7) yarattığı ekonomiyi, Fenomen Ronaldo’nun yarattığı ile kıyaslamak imkânsız. CR7, sponsorlar için resmen bir “Güneş” ve her yeri aydınlattığı gibi tüm kapitali de çevresinde aynı Güneş’in etrafında dönen gezegenler gibi döndürebiliyor. Haberleri görmüşsünüzdür. Suudi Arabistan kulübü El Nassr, Ronaldo’ya iki buçuk yıllık, yılda 200 milyon euro kazanacağı, toplam 500 milyon euroluk bir teklifte bulundu. CR7 bu teklifi kabul eder mi? Ancak Dünya Kupası sonrası öğreneceğiz.
68 yaşındaki teknik direktörü Fernando Santos’un Portekiz Milli Takımı, 2022 Dünya Kupası’na Güney Kore, Uruguay ve Gana ile H Grubu’nda başladı. Kadrosunda dinamik ve çok yönlü oyuncular bulunan Portekiz, ilk maçında Gana ile karşılaşmış ve Afrika temsilcisinin fiziksel oyununa ilk yarıda cevap üretememişti. 65. dakikada Ronaldo’nun kendi kazandığı penaltı ile öne geçilen maçı Portekiz 3-2 kazanmıştı. Bu golle birlikte beş Dünya Kupası’nda da gol atan ilk oyuncu olan Ronaldo tarihe de geçti. Lakin bu müsabakada gözle görülen bir olay daha vardı. 37 yaşındaki Ronaldo’nun ayakları eskisi kadar çabuk değildi. Dinamik Portekiz kadrosuna uyum sağlayamıyor, orta sahada veya arkasında oynayan Felix’in paslarında hamle zamanlaması olarak geç kalıyordu. Hatta CR7 ikinci yarıda karşı sahada 11 kez topa dokunmuş, rakip ceza sahası içinde ise sadece dört kez (biri penaltı) meşin yuvarlak ile buluşmuştu.
Gruptaki ikinci maçına Uruguay karşısında çıkan Portekiz, top Ronaldo’nun saçına değdi/değmedi tartışmaları arasında 2-0‘lık skorla rakibini geçti. Bu müsabakada 82. dakikada oyundan alınan CR7, ikinci yarıda Uruguay ceza sahası içinde topa hiç dokunamadı. Son 16 turunu garantileyen Portekiz’in son maçta Güney Kore karşısında rotasyona gidilen kadro ile 2-1 kaybettiği maçta Ronaldo 65 dakika sahada kaldı. İlk yarı boyunca 11 kez karşı sahada top ile buluşan Ronaldo bunlardan sadece üç tanesiyle rakip ceza sahasında buluşmuştu. Elbette rakip ceza sahasına Portekiz’in top taşımakta zorlandığı düşünebilirsiniz fakat takımın oyunundaki akışkanlık kaybını göz ardı etmemek lazım. Ronaldo oynarken, oyuncular üzerinden efsaneyi topla buluşturma baskısı oluşuyor. Yetenekli ve üretken oyuncu sayısı bakımından problemleri olan Arjantin’de herkesin Lionel Messi’yi araması normal gözükürken, Bruno Fernandes-Felix-Bernardo Silva gibi yaratıcı oyunculara sahip Portekiz’in CR7’ye sürekli pas atma isteği, hücumdaki hareketliliği sekteye uğratıyor.
Son 16 turunda güçlü bir orta sahaya sahip ve önde baskı yapabilen İsviçre karşısında Fernando Santos’un bir karar vermesi gerekti. Deneyimli hoca, eski dinamizminden uzak, takımın onu taşıması gereken yaşayan efsane Ronaldo yerine, bu sezon UEFA Şampiyonlar Ligi elemeleri ile grup maçları ve Portekiz Ligi’nde çıktığı 21 maçta 14 gol-6 asist yapan Gonçalo Ramos’u tercih etti. Portekiz ilk 10 dakikadan itibaren Felix ve Bruno Fernandes’in rakip kaleye taşıdığı topları Ramos ile buluşturarak pozisyon yaratmaya başladı. Fakat esas önemlisi takımın yaratıcı oyuncuları, oynadıkları oyundan keyif alıyordu. 21 yaşındaki santrafor ters ayağı ile 17. dakikada takımını 1-0 öne geçirdi. Ramos 51 ve 67. dakikalarda attığı gollerle hat-trick yaparken 4. golün de asistini yaptı. 17. ve 51. dakikada gelen gollerde Felix’in asistlerini de not almak gerek. Doğru zamanda, doğru yerde, doğru açı ile santraforun buluştuğu toplardı. İsviçre’nin özellikle yediği ikinci golden sonra dağılması, elbette bu istatistikleri ortaya çıkaran faktörlerden biriydi. Fakat sayıların dili dışında gözle görülen ama rakamsallaştırmanın imkânsız olduğu bir olgu varsa, o da dinamik ve hareketli kadronun Gonçalo Ramos ile daha uyumlu hareket etmesiydi.
Ronaldo için “süper yedek” olma vakti geldi. Modern oyunda, topu ezen, topla buluşmalarında orta saha oyuncularını hücuma dahil edemeyen, takımın taşıması gereken santrafor tipine veda edildi. Portekiz Teknik Direktörü Fernando Santos’un, çeyrek finalde Fas karşısında nasıl bir tercihte bulanacağını tahmin etmek zor. Bir yanda milli marşlarını okurken birkaç fotoğrafçının çektiği Portekiz onbiri, diğer tarafta yedek kulübesinde olduğu için onlarca fotoğrafçı tarafından deklanşöre sayısız kez basılarak görüntüsü alınan yaşayan efsane. Brezilya’nın 1998 Dünya Kupası’ndaki teknik direktörü Mario Zagallo, zor kararı veremeyip Fenomen Ronaldo’yu yedek bırakamadı ve belki de finalin kaybedilmesine zemin hazırladı. Şimdi de Ronaldo’suz akıcılık bulan Portekiz’de Fernando Santos için zor bir kararın arkasında durma vakti. Yıkılmayan Adam’ın “Kenara Çekilen Adam” olması şart. Fakat bu duruma sponsorlar ne kadar izin verecek?
