Millet İttifakı’nın adayı: Kemal Kılıçdaroğlu

Haber: Hıdır Göktaş, Cansu Timur, Özgecan Özgenç, Senem Büyüktanır, Berfin Bayır & Enes Berk Demirkol

Millet İttifakı, 2023 Genel Seçimleri’nde yarışacak cumhurbaşkanı adayını sonunda açıkladı: CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Demokrat Parti, Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi, Gelecek Partisi, İYİ Parti ve Saadet Partisi’nden oluşan Millet İttifakı’nın adayı bugünkü (6 Mart) toplantının ardından açıklandı. Saadet Partisi Genel Merkezi önünde açıklanan cumhurbaşkanı adayı CHP lideri Kılıçdaroğlu oldu. Kılıçdaroğlu’nun adaylığını Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu açıkladı. Kılıçdaroğlu, 14 Mayıs’ta yapılması planlanan 2023 Genel Seçimleri’nde AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın karşısında yarışacak.

Saadet Partisi’ndeki toplantıya tüm liderler sırayla geldi. Beş lideri, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu karşıladı. Liderlerin toplantı 14:00’te yapmayı planladığı açıklanmıştı ancak 16:00’da başladı. Liderlerin toplantısı başladıktan sonra milletvekilleri, belediye başkanları, il başkanları ve partililer Saadet Partisi Genel Merkezi önüne geldi.

Genel başkanlar cumhurbaşkanı yardımcısı olacak

Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, beş genel başkanın cumhurbaşkanı yardımcısı olacağını açıkladı. Kılıçdaroğlu, “Biz Millet İttifakı olarak Türkiye’yi istişare ile yöneteceğiz. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş sürecinin yol haritasında mutabık kalmış bulunuyoruz. 11 madde sonuçlandı. Diğer partilerin genel başkanları cumhurbaşkanı yardımcısı olacaktır” dedi.

Kılıçdaroğlu’nun açıklaması şöyle:

“Yunus Emre, ‘Bölüşürsek tok oluruz, bölünürsek yok oluruz’ der. Biz Yunus Emre’den aldığımız ilhamla Türkiye’nin bütün renklerini aynı sofrada buluşturmak için yola çıktık. Bu sofra Halil İbrahim sofrası, tek bir çocuğun dahi yatağa aç girmemesidir. Bizim soframız, barışın ve kardeşliğin sofrasıdır. En büyük gayemiz Türkiye’yi bereketli, huzurlu ve neşeli günlere taşımaktır. Allah’ın izniyle bunu hep birlikte başaracağız. Biz Millet İttifakı olarak Türkiye’yi istişare ve uzlaşıyla yöneteceğiz. Millet İttifakı’nı oluşturan siyasi partilerin genel başkanları olarak, Güçlendirmiş Parlamenter Sistem’e geçiş sistemin yol haritası üzerinde mutabık kalmış bulunuyoruz. 11 madde az önce içeride sonuçlandı. Bu kapsamda parlamenter sisteme geçiş sürecinde Millet İttifakı’na dahil diğer partilerimiz sayın genel başkanları cumhurbaşkanı yardımcısı olacaktır. Millet İttifakı’nın kapısı, ortak Türkiye hayalini paylaşan herkese sonuna kadar açıktır.”

Saadet Partisi’ndeki toplantıya tüm liderler sırayla geldi. Beş lideri, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu karşıladı. Liderlerin toplantı 14:00’te yapmayı planladığı açıklanmıştı ancak 16:00’da başladı. Liderlerin toplantısı başladıktan sonra milletvekilleri, belediye başkanları, il başkanları ve partililer Saadet Partisi Genel Merkezi önüne geldi.

Saadet Partisi Genel Merkezi önünde saat 16:00’dan beri bekleyen vatandaşlar, “Halkın umudu, Kılıçdaroğlu”, “Hak, hukuk, adalet”, “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” gibi sloganları attı. Toplantı saat 20:40 civarında bitti. Toplantının ardından altı muhalefet lideri açıklama yaptı.

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş sürecinin yol haritası da bugün açıklandı. Metinde 11 madde yer aldı. Bu maddelere göre Millet İttifakı’na dahil partilerin genel başkanları cumhurbaşkanı yardımcısı olacak. İmamoğlu ve Yavaş, cumhurbaşkanının uygun gördüğü zamanda cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanacak. Geçiş süreci tamamlanınca cumhurbaşkanı, siyasi parti üyeliğini sonlandıracak.

Maddelerin tamamı şöyle:

• “Geçiş sürecinde Türkiye’yi; Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ilke ve hedefleri ile mutabakata vardığımız referans metinleri doğrultusunda anayasa, yasa, kuvvetler ayrılığı, denge ve denetleme esasları çerçevesinde, istişare ve uzlaşıyla yöneteceğiz.
• Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçişle ilgili Anayasa değişiklikleri, genel seçimde ortaya çıkan TBMM yapısının mümkün kıldığı en kısa sürede tamamlanacak ve yürürlüğe girecektir.
• Geçiş sürecinde Millet İttifakı’na dahil partilerin genel başkanları cumhurbaşkanı yardımcısı olacaktır.
• Bakanlıkların dağılımı, Millet İttifakı’nı oluşturan siyasi partilerin milletvekili genel seçiminde çıkardığı milletvekili sayısına göre belirlenecektir. İttifak partilerinin her biri kabinede en az bir bakan ile temsil edilecektir. Bakanlıklara paralel olarak kurulmuş Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki politika kurulları ve ofisler lağvedilecektir.
• Bakanların atanma ve görevden alınmaları, mensup oldukları siyasi partinin genel başkanıyla uzlaşı içinde cumhurbaşkanı tarafından yapılacaktır.
• Geçiş sürecinde cumhurbaşkanı, yürütme yetkisini ve görevini katılımcılık anlayışı, istişare ve uzlaşı esaslarına göre kullanacaktır.
• Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’ne (Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar) yetki ve görev dağılımı, Anayasa ve yasalar çerçevesinde çıkarılacak cumhurbaşkanı kararnamesi ile belirlenecektir.
• Cumhurbaşkanı; seçimlerin yenilenmesi, OHAL ilanı, milli güvenlik politikaları, cumhurbaşkanlığı kararları, kararnameleri ve genel nitelikteki düzenleyici işlemler ile üst düzey atamalarda Millet İttifakı’na dahil partilerin genel başkanlarıyla uzlaşı içinde karar alacaktır.
• Geçiş sürecinde yasama faaliyetlerinin işbirliği içinde gerçekleşmesini koordine edecek mekanizmalar oluşturulacaktır.
• Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş sürecinin tamamlanmasıyla birlikte, mevcut cumhurbaşkanının -var ise- siyasi parti üyeliği sona erecektir.
• Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçildikten sonra yeni bir seçime gerek olmaksızın 13. Cumhurbaşkanı ve TBMM görev süresini tamamlayacaktır.
• İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları, sayın cumhurbaşkanının uygun gördüğü zamanda ve tanımlanmış görevlerle cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanacaklardır.”

Masada aday krizi: Süreç nasıl aşıldı?

Altı muhalefet partisinden oluşan Millet İttifakı, cumhurbaşkanı adayını belirlemek üzere 2 Mart Perşembe günü toplanmıştı. Bu toplantının ardından yayımlanan açıklamada “uzlaşı sağlandığı” söylenmişti. Fakat ertesi gün (3 Mart) İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, masadaki beş liderin, Kılıçdaroğlu’nun adaylığını dayattığını söylemişti. Genel İdare Kurulu toplantısı yapan İYİ Parti lideri, Altılı Masa’ya cumhurbaşkanı adayı olarak İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ve ABB Başkanı Mansur Yavaş‘ı da önerdiğini açıklamıştı. Akşener bu önerisinin gerekçesi olarak da İmamoğlu ve Yavaş’ın anketlerde Erdoğan’ın karşısında aldığı oy oranlarını göstermişti. Akşener Altılı Masa’yı “noter masası” olarak tanımlayarak masadan kalkmıştı. İmamoğlu ve Yavaş ise Akşener’in bu açıklamalarının ardından Kılıçdaroğlu’na desteklerini paylaşmıştı.

CHP Basın Danışmanı Ömer Topsakal, cumartesi günü (4 Mart) İmamoğlu ve Yavaş’ın, Kılıçdaroğlu’nun bilgisi dahilinde Akşener ile görüşeceğini açıkladı. Kürşad Zorlu ise bu görüşmeyi yalanlamıştı.

Millet İttifakı’nda geri kalan beş parti, cumartesi günü (4 Mart) bir araya gelmişti. “Hedefimiz; kaybedeni olmayan bir zaferdir” denilen açıklamada, Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı ve yol haritasının bugün kamuoyuna açıklanacağı duyurulmuştu.

Akşener bugün (6 Mart) İmamoğlu ve Yavaş ile görüştü, kendilerine yetkili ve icracı cumhurbaşkanı yardımcılığını önerdi.

Görüşmenin ardından İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu açıklamada bulundu ve “Ziyaretleri sırasında, iki belediye başkanımıza, seçilecek 13. Cumhurbaşkanı’nın yetkili, icracı iki cumhurbaşkanı yardımcısı olmaları konusunda kendilerine önerilerini iletmiştir. Bu önerileri önümüzdeki dakikalar içinde Sayın Kılıçdaroğlu’na da genel başkanımız aktaracaktır” dedi.

Akşener daha sonra bir otelde Kılıçdaroğlu ile görüştü. İkili görüşmenin ardından Akşener de Altılı Masa’ya yeniden dönerek Saadet Partisi’nin ev sahipliğindeki toplantıya katıldı.