Seçim 2023 | İstanbul’un ilçelerinden izlenimler: Erdoğan doğduğu Beyoğlu’nda Kılıçdaroğlu’na yenilebilir

14 Mayıs cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerine tamı tamına altı gün kaldı. Peki, Kılıçdaroğlu mu kazanacak, yoksa Erdoğan mı? Bu soruyu İstanbul’da AKP’nin en güçlü olduğu ilçelerden -Cumhur İttifakı’nın kalesi olarak da bilinen- Beyoğlu’nda sorduk. Aldığımız cevaplar ilginçti, işte Özge Elvan’ın izlenimi.

Kamera: Mehmet Ali Yıldırım

Kurgu: Özge Elvan & Sahra Atila

Türkiye tarihinin en kritik seçimlerine altı gün kala İstanbul’un en önemli ilçelerinden biri olan Beyoğlu’nda, Mehmet Ali Yıldırım ile seçmenin nabzını tuttuk.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın doğup büyüdüğü Kasımpaşa’da seçmen ondan vazgeçmiş değil ama Türkiye’nin hemen hemen her yerinde olduğu gibi burada da Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na destek artıyor.

İstanbul’un en hareketli semti olan Taksim’de, seçmende seçim heyecanı yok denecek kadar az. Ekonomiden yakınan seçmen, Türkiye’nin içinde bulunduğu durumdan memnun değil ve seçilecek yeni hükümetin ekonomideki sorunları düzeltmesini bekliyor. Son yıllarda İstiklal Caddesi’nde meydana gelen bombalı saldırılar ise vatandaşları ve turistleri endişelendiriyor. Konuştuğumuz siyasetçiler ve sivil toplum kuruluşlarına göre de yapılan ve yapılmak istenen projeler Beyoğlu ruhu hedef alınıyor.

Çoksesliliğin semti Taksim

Turistlerin ilgi odağı olan Beyoğlu-Taksim Meydanı, İstanbul’un en ünlü noktalarından biri. Tarihi bölgelere, mimarî yapılara ve mekanlara sahip. Osmanlı döneminde, civar bölgelere su dağıtmak için Taksim Meydanı’na bir su deposu yapılıyor ve bu suyu dağıtmak yani taksim etmek için de bir maksem yapılıyor. Böylelikle meydan bugünkü adını Galata-Beyoğlu suyunun “taksim edildiği” Taksim Maksemi’nden alıyor. Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi aynı zamanda Türkiye’de direnişin, çoksesliliğin ve değişimin de simgesi. Bu semt, 6-7 Eylül olayları, Kanlı Pazar, Cumartesi Anneleri, 1 Mayıs eylemleri, Gezi Parkı eylemleri, 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü, Onur Yürüyüşleri gibi toplumsal hareketlere ev sahipliği yaptı. Ancak AKP iktidarının özellikle Gezi Parkı eylemlerinden sonra uyguladığı politikalarla birlikte Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi’nin bu hafızasına müdahale edildi. Şu anda bu bölge pek çok turistin, vatandaşın ve esnafın bulunmasının yanı sıra güvenlik güçlerinin sıkı denetimi altında.

Beyoğlu’nda seçmen tercihini kimden yana kullanıyor?

Beyoğlu, AKP’nin en çok oy aldığı ilçelerden biri, hatta Cumhur İttifakı’nın kalesi. 2018 Genel Seçimleri’nde AKP’nin cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 52, CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce yüzde 32, Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş yüzde 10, İYİ Parti’nin cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener yüzde 3, Saadet Partisi’nin cumhurbaşkanı adayı Temel Karamollaoğlu ise yüzde 1 oy aldı. 2019 Yerel Seçimleri’nde ise AKP yüzde 50, CHP ise yüzde 44 oy aldı. Bu iki seçimde de AKP’nin oy kaybı yaşamadığını görüyoruz. Ancak konuştuğumuz seçmen ve siyasetçiler, bu seçimde Erdoğan’ın kaybedeceğini ve Kılıçdaroğlu’nun kazanacağını düşünüyor.

“Bölgede Cumhur İttifakı’nın oylarının azalacağını düşünüyorum”

Medyascope‘a konuşan Yeşil ve Sol Gelecek Partisi (YSP) İstanbul 2. bölge milletvekili adayı Ahmet Saymadi, Beyoğlu’nun haritasını çizdi. Beyoğlu’nun kabaca dört parçalı ve kozmopolit bir bölge olduğunu söyleyen Saymadi, İstiklal Caddesi, Çukurcuma ve Cihangir bölgelerinde orta sınıf-sol seçmenin bulunduğunu söyledi. Saymadi, Çukur, Yenimahalle, Hacı Ahmet gibi mahallelerde Kürt işçi ve emekçi seçmenin bulunduğunu ve buralarda HDP’nin güçlü olduğunu; Okmeydanı’ndan Fetihtepe’ye doğru olan bölgelerde Alevi yurttaşların yaşadığını ve CHP ve sol örgütlere yönelim olduğunu anlattı. Kasımpaşa’dan Halıcıoğlu’na uzanan hatta ise sağ seçmenin bulunduğunu belirtti. Beyoğlu’nda uzun yıllardır seçim çalışmaları yürüttüğünü belirten Saymadi, tablonun çok değişmediğini ancak AKP ve Erdoğan’ın mutlaka yüzde 50’nin altında oy alacağını söyledi. Saymadi’ye göre Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi ve Gelecek Partisi, AKP’nin oy oranlarında düşüşe sebep olacak, YSP’de ise artış yaşanacak.

“Beyoğlu’nda kimliksizleştirme politikaları uygulandı”

Türkiye İşçi Parti (TİP) Beyoğlu İlçe Başkanı Kayhan Tüfekçi’ye Beyoğlu’nun sorunlarını sorduk. AKP’nin kimliksizleştirme politikası uyguladığını söyleyen Tüfekçi, bunun sonucunda Beyoğlu’nun kimliğini kaybettiğini anlattı:

“Ülkedeki her şeyde olduğu gibi Beyoğlu da ranta kurban edildi. Özellikle Gezi’den sonra başlayan öç alma süreci devam ediyor. ‘Her şeyi yaptık sadece kültürel hegemonyamızı kuramadık’ diye bir açıklamaları var. Baş edemediler ama buraya zarar verdikleri açık.”

İstiklal Caddesi’nde meydana gelen bombalı saldırıların semti nasıl etkilediğini anlatan Tüfekçi, “Makro ölçekte önlem almak gerekirken her köşe başına polis dikmek bir önlem değil. Yakın zamanda yaşadık. Polislerin arasından geçerek bombalı saldırı yapıldı. Amacımız caddeye bombanın girmesini engellemek olmamalı, ülkeye girmesini engellemek olmalı” dedi. Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi üzerindeki polis yoğunluğuna da değinen Tüfekçi, “Ülkenin imajı haline geldi” dedi. 

“Beyoğlu’nda prestij yarışı var” 

Beyoğlu Kent Savunması’ndan Deniz Özgür, Beyoğlu’nun, farklı kültürel yapılarla, kimliklerle ve inanç topluluklarıyla İstanbul’un tarihsel hafızasını taşıdığını anlattı. Özgür’e göre Beyoğlu, her siyasî iktidarın kendi varlığını göstermek istediği ve müdahale ettiği bir ilçe. Beyoğlu’nun çok sancılı dönüşüm süreçleri yaşadığını söyleyen Özgür, şöyle devam etti:

“Bölgenin vitrin olarak görülmesi sebebiyle belli binalar ve alanlar restore ediliyor. İhtiyaç olup olmadığı tespit edilmeden çeşitli kültür merkezlerine, kütüphanelere, tasarım merkezlerine dönüştürüldüğü bir süreç yaşıyoruz. Şu an ciddi bir yarış var Beyoğlu’nda, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Beyoğlu Belediyesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından. Beyoğlu her zaman iktidarların da yerel yönetimlerin de kendi prestijlerini göstermek istedikleri bir bölge. Dolayısıyla projeler de bunun üzerinden yapılıyor.”

Kılıçdaroğlu’na oy vermek isteyenler ağırlıkta

İstiklal Caddesi’nde mikrofon uzattığımız çoğu vatandaş konuşmak istemedi ya da kayıt dışı görüşlerini paylaştı. Oyunu Kemal Kılıçdaroğlu’na vereceğini de söyleyen bazı vatandaşlar işçi ve memur olduklarını belirterek kamera karşısında konuşmak istemediler. 

Caddede ilerlerken sokak sanatçısı ve AK LGBTİ kurucusu Madam Marika ile karşılaştık. Marika, Erdoğan’ı desteklemesiyle de tanınıyor. Medyascope‘a Kemal Kılıçdaroğlu’na oy vereceğini açıklayan Marika, Erdoğan’a isyan etti. Marika, “Başlarken Erdoğan’a güvenmiştim. Referandumda bile ‘evet’ demiştim. Soylu çıkıyor LGBTİ+ düşmanlığı yapıyor. Bize böyle mi sahip çıkacaksınız Tayyip Bey?” dedi. Konuşmamızın sonunda polisler yanımıza gelerek turkuaz basın kartını sordu. İzin almadan İstiklal Caddesi üzerinde röportaj yapamayacağımızı söyleyen polisler bizi cadde üzerinden uzaklaştırdı.

Esnaflar ekonomik gidişattan endişeli

Çiçek Pasajı’nda mikrofon uzattığımız esnaflar, ekonominin gidişatından endişeli olduklarını, bu yüzden oylarını Kılıçdaroğlu’ndan yana kullanacaklarını söylediler. Bir esnaf da “Erdoğan’ın karşısında teneke olsa ona oy vereceğim” dedi. Milletvekilliği seçimlerinde oyunu YSP’den yana kullanacağını söyleyen bazı vatandaşlar da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde mecburen Kılıçdaroğlu’na oy vereceklerini ekledi.

Kasımpaşa halkı henüz Erdoğan’dan vazgeçmiş değil

İstiklal Caddesi’nden Tarlabaşı’na doğru ilerledik. Burada hem Kılıçdaroğlu’ndan hem de Erdoğan’dan yana oy kullanacağını söyleyen yurttaşlarla karşılaştık. Kasımpaşa’ya doğru ilerlediğimizde ise daha çok Erdoğan’a oy vereceklerini söyleyen seçmenlerle konuştuk.

Oyunu Erdoğan’dan yana kullanacağını söyleyen vatandaşlara ekonomiden memnun olup olmadıklarını sorduğumuzda, küresel bir sorun olduğunu ama Türkiye’nin bundan daha fazla etkilendiğini söylediler. Kasımpaşa’da yönelim Erdoğan’a olsa da Kılıçdaroğlu’na da destek artmış durumda. Konuştuğumuz genç seçmen, Türkiye’nin en önemli sorunlarından birinin kadına yönelik şiddet olduğunu, eğer Cumhur İttifakı kazanırsa bu şiddetin sürmesinden endişelendiğini söyledi. Başka bir kadın seçmen ise kime oy vereceğini söylemedi ancak hümanist insanların seçilmesini ve hayvan haklarının kanunlar önünde güvence altına alınmasını istediğini ekledi. 

Erdoğan’ın berberi ümitli

Bir sonraki durağımız ise Recep Tayyip Erdoğan’ın berberi Yaşar Ayhan oldu. Ayhan, “Cumhurbaşkanımız elinden geleni yapıyor. Onun karşısında cumhurbaşkanlığı yapabilecek kalitede, karakterde biri yok” dedi.