401’inci Medyascope Açık Oturumu’nda Edgar Şar, konukları Vahap Coşkun, Osman Sert ve Şebnem Yardımcı-Geyikçi ile 14 Mayıs 2023’te yapılan cumhurbaşkanlığı ilk tur ve milletvekili genel seçimleri sonrasında ikinci tura giderken meydana gelen gelişmeleri ve bunların ikinci tur seçimleri nasıl etkileyeceğini konuşuyor.
“Muhalefet ilk turu bir referanduma çevirmeyi başaramadı, şimdi bunu yapmaya çalışıyor”
Vahap Coşkun, 14 Mayıs’ta muhalefetin hedeflerine ulaşamadığını söyleyerek söze başlıyor: “Muhalefet parlamentoda çoğunluğu alamadı ve Erdoğan’ın gerisinde kaldığına göre aslında 14 Mayıs’ta iktidarın kazanan taraf olduğunu söylemek yanlış olmaz. Tüm bunlarda muhalefetin yaptığı hatalara değinebiliriz. Üç faktör sonuçların bu şekilde çıkmasına yol açtı diye düşünüyorum. Öncelikle iktidar seçimin gündemini başarıyla belirledi ve kendi fay hatlarını hakim kılmayı başardı. Muhalefet ise mesaisinin önemli bir kısmını bunlara cevap vermeye ayırdı. İkincisi Altılı Masa’nın dizaynı seçmen nezdinde bir güven sorunu yarattı. Üçüncü olarak ise muhalefet ilk turu bir referanduma çevirmeyi başaramadı. Erdoğan ve Kılıçdaroğlu arasında bir yarışa dönen seçim aslında iki Türkiye anlayışı, tahayyülü arasındaki bir yarış olarak sunulmalıydı. Şimdi ise işte bu referandum karakteri daha baskın ikinci tur öncesi.”
“Muhalefet milliyetçiliğin yükseldiğini tespit ederek yeni bir kampanya kuruyor. Ben bu okumanın çok doğru olduğuna katılmıyorum. Muhalefet burada kişiler yerine, onlara yenilen seçmene hitap edebilse daha iyi olurdu diye düşünüyorum. İlk turdan sonra muhalefetin yaptığı keskin dönüş, zaten sıkıntılı olan ikna etme gücünü daha da etkileyebilir.”
“Kimlikler esnek de olsa oy verme davranışını net bir şekilde etkiliyor”
Osman Sert, iktidarın ilk turu net bir şekilde önde bitirdiğini belirtiyor: “İktidar parlamentoda net bir çoğunluk kazandı. Belki önümüzdeki süreçte 40 milletvekili eksiğini tamamlayacak anayasayı dahi değiştirebilir mi diye dahi sorabiliriz. Muhalefet ise, iktidarın tüm kimliksel kutuplaştırmasına rağmen 25 milyon oy aldı. Bu sonuç kimliklerin esnek olmakla beraber var olduğunu gösteriyor. Kampanyada seçimlerin ilk turu referanduma çevrilemedi muhalefet tarafından, seçim kişiler arasında geçmiş oldu. Hatta neredeyse Erdoğan seçimi bir Kılıçdaroğlu referandumuna çevirmiş oldu ve bu da her türlü ilke bir kenera atılarak yapıldı. Öte yandan Demirtaş’ın mesajları da kendi kitlesini mobilize etmeye çalışırken, aslında diğer yandan karşı tarafı konsolide etmiş oldu.”
“Sinan Oğan’ın aldığı oya da bakıldığında iktidarın kampanyası milliyetçi refleksleri besledi”
Şebnem Yardımcı-Geyikçi’ya göre seçimlerin ilk turu bazı beklentilerin dışında gerçekleşmiş olsa da bazı trendleri de doğrulamış oldu: “Ekonomik kriz, deprem ve yönetilemezlik sorunlarına rağmen Kemal Kılıçdaroğlu seçimi geride tamamladı. Ancak bu tarz seçimli otoriter rejimlerde iktidarın avantajları da bu kaynakların kullanımının ne kadar önemli olduğunu göstermiş oldu. İlk tur kapmayasında iki aday çok farklı bir süreç yürüttü. Muhalefet pozitif kampanyayla bir gelecek vizyonu sunmaya çalıştı ve Erdoğan’ı hedef almadı. İktidar ise negatif bir kampanya yaptı ve muhalefeti yoğunlukla terörle ilişkilendiren ve onları vatan haini olarak gösteren bir söylem tutturdu. Bunu yaparken de montaj videoları kullanacak kadar da ileri gitti. Sinan Oğan’ın aldığı oya da bakıldığında tüm bunlar milliyetçi refleksleri besledi.”
“Muhalefet için ikinci turda en kritik şey kendi seçmenini sandığa götürebilmek”
“Muhalefet için ikinci turda en kritik şey kendi seçmenini sandığa götürebilmek. Seçim akşamı ve sonrası çok iyi yönetilemedi. Seçim güvenliğine ilişkin soru işaretleri ve şüpheleri var. Sonuçta tüm bu güvensizlik, sandık motivasyonunu olumsuz etkileyebilir. Kılıçdaroğlu çok daha erken ekranlara çıkmalıydı. Ancak son birkaç günde ise biraz hız kazandı Kılıçdaroğlu. Ümit Özdağ’la anlaşması ve Babala TV’deki yayın bunu gösteriyor. Bu seçimin gerçek bir referandum olduğu seçmene anlatabilirse, Kılıçdaroğlu için halen şans var.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
