Brezilya’nın üç eyaletinde uyuşturucu çetelerini hedef alan polis baskınlarında en az 45 kişi hayatını kaybetti.
Rio de Janeiro’daki son operasyonda polis, Complexo da Penha bölgesinde yaşanan silahlı çatışmada en az 10 kişinin öldüğünü söyledi. Daha önce de São Paulo eyaletinde beş gün süren ve “Kalkan Operasyonu” olarak adlandırılan polis baskını sırasında çıkan çatışmalarda da 16 kişi ölmüştü. Ülkenin kuzeydoğusundaki Bahia eyaletinde ise yetkililer Cuma gününden bu yana 19 şüphelinin öldürüldüğünü açıkladı.
Perşembe günü sahil kasabası Guarujá’da bir özel kuvvet polisinin öldürülmesinin ardından São Paulo eyaletinde başlatılan operasyonda 58 kişi tutuklandı. Yerel medyaya göre polis 385 kilogram uyuşturucu madde ve silahlı ele geçirdi.
Guarujá’daki operasyon, Brezilya Adalet Bakanı Flavio Dino tarafından eleştirildi. Dino, “Polisin yaptıklarının işlenen suçla orantılı olmadığını” söyledi. São Paulo Valisi Tarcisio de Freitas, Salı günü verdiği bir röportajda çatışmalar sırasında ölenler arasında iki polis memurunun da bulunduğunu söyledi.
Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), Guarujá polis baskınının “Bir polis memurunun ölümünün ardından intikam alma arayışı” olduğunu söyledi.
Brezilya basınında çıkan haberlere göre, Rio de Janeiro’da Çarşamba günü öldürülen 10 kişi arasında bir uyuşturucu baronu ve bir kaçakçı da vardı. Çatışmalarda, aralarında bir polis memurunun da bulunduğu dört kişi de yaralandı.
Kentin kuzeyindeki Complexo da Penha isimli favelada gerçekleşen operasyon, uyuşturucu baronlarının bölgede bir toplantı yapacağına dair istihbarat bilgilerinin ardından başlatıldı. Görgü tanıkları yerel medyaya, ağır silahlı çete üyeleri ile polis arasında çıkan çatışmada birkaç el silah sesi ve ardından yoğun çatışma sesleri duyduklarını söyledi.
Rio eyaleti yasama meclisi üyesi Talíria Petrone operasyonu kınadı. Petrone, “Devletin, favelalardaki yaşamı bu şekilde cehenneme çevirmeye devam etmesinin hiçbir açıklaması olmadığını” söyledi.
Complexo da Penha çevresindeki okullar Çarşamba günü kapatılması ile yaklaşık 3220 öğrenci eğitimine ara vermek zorunda kaldı.
Brezilya’daki silahlı şiddet verilerini inceleyen bir kuruluş olan Fogo Cruzado Enstitüsü baskınları “Toplu katliam” olarak nitelendirdi. Rio’daki polis baskınının ardından bir açıklama yayınlayan enstitü, yılbaşından bu yana kentte bunun gibi 33 olay yaşandığını ve toplam 125 kişinin öldüğünü söyledi.
Adını 2018 yılında öldürülen politikacı Marielle Franco’dan alan bir sivil toplum kuruluşu olan Marielle Franco Enstitüsü de son olayları kamuoyu önünde eleştirdi. Enstitü yaptığı açıklamada “Katliam kendini tekrar ediyor” dedi.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Marielle Franco, polisin favelalara yaptığı baskınları eleştiren, ayrıca “Milícias” olarak bilinen emekli ve görevde olmayan polisler tarafından yönetilen paramiliter grupları kınayan bir meclis üyesiydi.
Polis şiddeti Brezilya’da her hafta pek çok kişinin ölmesiyle sonuçlanan çatışmalara yol açıyor. Rio de Janeiro, Brezilya’nın en çok şiddet eylemi yaşanan eyaletlerinden biri. Favelalarda uyuşturucu suçlarıyla mücadele eden polisler, “Eğitimsiz ama tetiği çekmeye hevesli” olmakla suçlanıyor.
Brezilya’da polis şiddeti sadece Rio’da yaşanmıyor. Bahia’da geçtiğimiz hafta sonu üç ayrı şehirde polis ve çeteler arasında çatışmalar yaşandı. Bu çatışmalarda toplam 15 kişi polisler tarafından öldürüldü.
Brezilya’da kamu güvenliği endişeleri artıyor ama polisin insan hakları ihlallerinin incelenmesi yönünde çağrılar da giderek fazlalaşıyor. Bu çağrılar doğrultusunda hükümet yetkililerinin bazı girişimleri oldu. São Paulo’nun askeri polisi 2020 yılından beri üniformalarına kamera takıyor. Bu uygulamanın ardından polis tarafından öldürülen insan sayısı yüzde 61 azaldı.
Başkan Luiz Inácio Lula da Silva’nın bu girişimi federal düzeyde uygulamak istediği belirtiliyor.
Kaynak: BBC
