ABD’nin belki de en ünlü diplomatı, ülkenin 2. Dünya Savaşı sonrası dış politikasını şekillendiren, kimilerine göreyse savaş suçlusu olarak yargılanması gereken eski dış işleri bakanı Henry Kissinger 100 yaşında öldü. İşte dünya liderlerinin onun ardından söyledikleri…
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kissinger’ı “bilge” ve “vizyoner” olarak tanımladı. Putin’e göre Kissinger, pragmatizmi sayesinde ABD ve Sovyetler Birliği arasındaki ilişkilerin yumuşamasının önünü açarak, dünya güvenliğine önemli katkıda bulundu.
Kissinger, ABD ve Çin arasındaki ilişkileri de düzeltmesiyle tanınıyor. 1971’de gizlice Bejing’e gidip, iki ülke arasındaki ilk teması kuran ve Çin’in Mao sonrası izolasyonunda çıkmasına ön ayak olan Kissinger’in adı Çin’de hala saygıyla anılıyor, ilişkiler son yıllarda yeniden gerilse bile.
Kissinger Çin’i 100’den fazla ziyaret etti.
Son olarak Temmuz ayında oraya gitmiş, Çin Devlet Başkanı Şi ile görüşmüştü.
Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Kissinger için “Çin halkının eski ve iyi dostu” denildi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, aslen Alman olan ve Nazilerden kaçıp ABD’ye yerleşen Kissinger için “Almanya’ya her zaman bağlıydı. Dünya çok önemli bir diplomatı kaybetti” diye yazdı Twitter’da.
Japonya Başbakanı Fumio Kişida’da da Kissinger’ın Asya’daki barış çabaları için övdü.
Kissinger’ın 1972’de, Çin-ABD yakınlaşmasını istemediği için dönemin Japonya Başbakanı Kakuei Tanaka ve kabinesi için “hain orospu çocukları” (Treacherous sons of bitches) ifadesini kullandığı biliniyor. Bu sözleri, 2006’da gizliliği kaldırılan belgelerde ortaya çıkmıştı.
ABD’nin eski başkanlarından George Bush Kissinger’i anarken “ABD, en güvenilir seslerinden birini kaybetti” dedi. İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron onun için “Büyük devlet adamı” derken, Fransa Cumhurbaşkanı Macron Kissinger’ı “Tarihin devlerinden biri” olarak nitelendirdi. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba Kissinger için “entellektüel mirası dünya diplomasini etkilemeye devam edecek” sözlerini kullandı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Henry Kissinger’ı bir savaş suçlusu olarak nitelendirenler de var. Güney Afrika Cumhuriyeti’nde ırk ayrımı rejiminin uzun süreli olmasından sorumlu tutuluyor. Kissinger, özellikle Şili ve Arjantin’de sol hükümetlerin devrilmesini destekledi. Gizliliği kaldırılan bir dosyada Henry Kissinger, Şili’nin sosyalist başkanı Salvador Allende’nin seçilmiş solcu bir hükümetinin “Sinsi” bir model sunduğunu söyledi. Allende, askerlerin CIA destekli bir darbeyle yönetimi ele geçirmesi üzerine intihar etti.
Eski ABD Başkanı Richard Nixon’ın ABD’nin Vietnam’daki felaketle sonuçlanan savaşını “Onurlu bir şekilde” sona erdirme çabalarına öncülük eden Kissinger, Hanoi’nin ikmal hatlarını kesmek umuduyla komşu Kamboçya ve Laos’un gizlice bombalanması emrini verdi. Bazı tarihçiler yüz binlerce sivilin öldüğünü tahmin ediyor. Kissinger, Ocak 1973’te Paris’teki müzakereler yoluyla Vietnam’da ateşkes sağladı ve tartışmalı bir şekilde Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü, ancak Kuzey Vietnamlı Le Duc Tho bunu kabul etmeyi reddetti.
ABD’nin önde gelen yayınlarından Rolling Stones Magazine, Kissinger için “Sonunda öldü” manşetini attı.
Associated Press’e konuşan Kamboçya uzmanı Sophal Ear, Kissinger’ın başlattığı bombardımanın yüzbinlerce sivilin ölümüne ve Kızıl Kmerlerin soykırımına sebep olduğunu savundu. Ear’e göre, o dönemden kalan bombalar bugün bile Kamboçya’da ölümlere yol açıyor.
