Modi popülizmi zirvede: Yıkılan camii yerine inşa edilen tapınak Hindu-Müslüman gerilimini yeniden tırmandırır mı?

Dünyanın en kalabalık ülkesi Hindistan’ın Başbakanı Narendra Modi, dün (22 Ocak) Hindu tanrısı Ram için inşa edilen tapınağı açtı. Bu tapınak Hindular için çok önemli çünkü, Hindular tanrı Ram’ın o noktada doğduğuna inanıyor. Modi, tapınağın açılışı ile partisi Bharatiya Janata Partisi’nin (BJP) 30 yıl önce verdiği vaadi yerine getirdi. Peki tapınağın açılması mezhep çatışmalarını körükler mi? Bu haberde bu sorunun yanıtını, geçmişte yaşanan olaylarla yanıtlamaya çalıştık.

  • Tapınak neden burada inşa edildi?

Pek çok Hinduya göre tanrı Ram, burada doğmuş ve çocukluğunu geçirdi.

Açılan tapınağın yerinde Babürlüler tarafından inşa edilen Babri Camii’si bulunuyordu. Cami, 16. yüzyılda inşa edilmişti. Cami, 1992’de Hindular tarafından yerle bir edilmişti. Yıkımdan sonra ülke genelinde patlak veren şiddet olaylarında 2 bine yakın kişi hayatını kaybetmişti.

Uzmanlar Modi’nin açılışı bizzat yapmasının Modi’nin Hinduların ayrıcalıklı olduğu bir ulus inşa etme hedeflerine doğru adım attığı görüşünde. Muhalefet partileri ise Modi’nin tapınağı siyasi çıkarları için kullandığını savunuyor, bu yüzden açılışa katılmadı.

Son haftalarda Hindistan’da büyük altyapı yatırımları yapılıyor. Yeni bir havalimanı ve tren garı açıldı, birkaç yeni otel inşa edildi.

Tapınağın inşaatından bir görüntü.
  • Yeni tapınağın özellikleri neler?

Pembe kumtaşından yapılıp siyah granitle sabitlenen 392 sütunlu, 44 kapılı, 3 katlı tapınak 70 dönümlük bir yerleşkede 7.2 dönümlük alan kaplıyor. Temeli 2020’de atıldı.

Modi hükümetinin eski Genelkurmay Başkanı Nripendra Misra başkanlığındaki bir heyet tarafından denetlenen inşaat, 217 milyon dolara (6,5 milyar TL) mâl oldu.

Modi, üç katlı tapınağın sadece 2’sini açtı. Yetkililer tapınağın tamamlanmasıyla birlikte günde 150 bin ziyaretçi çekeceğini düşünüyor.

  • Hindu-Müslüman ihtilafınının tarihçesi

Toplumu kutuplaştırma ve Hindu-Müslüman gerilimini tırmandırmasıyla tanınan Modi’nin açtığı tapınak, yüzyıllardır devam eden bir Hindu-Müslüman ihtilafının üzerinde yükselmesinden ötürü her bakımdan tartışmalı.

Başkent Yeni Delhi’nin 700 kilometre doğusundaki Uttar Pradesh eyaletinin kuzeyinde yer alan Ayodhya kasabası, Hindu tanrısı Ram’ın doğum yeri. Bölgede, Hindistan’ın ilk Babür imparatoru Babür Şah’ın hüküm sürdüğü 1528 yılından kalma bir cami bulunuyordu.

Hindu milliyetçileri, Babür Şah’ın komutanlarından Mir Baki’nin Ramkot Tepesi’nde Ram’ın doğduğu yere kurulan tapınağı yıkarak yerine cami inşa ettiğine inanıyor.

Aralık 1949’da Hindu aktivistlerin caminin içine Rama’nın putlarını yerleştirmesinin ardından yetkililer camiye el koymuştu. Mahkeme kararı ile putların kaldırılması yasaklandı, cami olarak kullanımı fiilen sona erdi.

Hindu ve Müslüman gruplar, alan ve yapı üzerinde ayrı ayrı hak iddia etmekteler. 1989’da Yüksek Mahkeme, statükonun korunmasına karar verdi.

Babri Camisi’ne böyle saldırı düzenlenmişti.
  • Cami nasıl yerle bir edilmişti?

Modi’nin milliyetçi Bharatiya Janata Partisi (BJP), 1990 yılında tapınağın inşası için ülke çapında bir kampanya başlattı. Bu döneme kadar Hindu ve Müslüman gruplar, önce anlaşmazlığı görüşmeler yoluyla çözmeye çalıştı.

O dönemde BJP’nin lideri Lal Krishna Advani, antik bir savaş arabasına benzeyen kamyon ile ülkeler arası bir yolculuğa çıktı. Adyani döneminde ülkede Hindular ile Müslümanlar arasındaki çatışmalar giderek derinleşti. Fakat bu dönemde parti, ulusal düzeyde ön plana çıktı.

BJP’nin kampanyası 6 Aralık 1992’de Ayodhya’da düzenlenen bir mitingde doruğa ulaştı. Bir grup Hindu, camiye tırmanıp kubbelerini balta ve çekiçlerle parçaladı ve yerle bir etti. Camiye saldırı, Hindistan’ın çeşitli bölgelerinde mezhepsel ayaklanmaları tetikledi. Protestolarda çoğu Müslüman yaklaşık 2 bin kişi hayatını kaybetti.

Hindistan’da Müslümanlar, 1,42 milyarlık nüfusun yüzde 14’ünü oluşturuyor. O dönemde partinin bir neferi olan Modi, kendi eyaleti olan Gujarat’ta başlayan araba yolculuğunun organize edilmesine yardımcı olmuştu. Tapınak inşaatı, Yüksek Mahkeme’nin 2019 yılında Müslümanlara cami için başka bir arsa verilmesi koşuluyla izin vermesinin ardından başladı.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.