Leyla ile Mecnun dizisinin ikonik karakteri Erdal Bakkal (Cengiz Bozkurt), duşakabin bile aldığınızda kesilen TRT katkı payının peşine düşer. TRT’nin binasına giden Erdal Bakkal, o evrak senin bu evrak benim derken en sonunda bitap düşer ve %2’lik pay için mücadelesinden vazgeçer. Birçok teknolojik alette de TRT payı adı altında ciddi bir vergi toplanıyor. Şimdi sıra geldi alınan vergilerin halka hizmet olarak geri dönmesine.
Seçimlerin gelmesinden midir yoksa Yıldız Tilbe’nin İbrahim Tatlıses’i olmaya mı soyundu devlet? Her iki şekilde de UEFA Şampiyonlar Ligi, Avrupa Ligi ve Konferans Ligi 3 yıl boyunca TRT’de. Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), kimin kiminle hangi şekillerde seviştiğinin veya hangi heykelin hangi uzvunun sansürleneceğine karar vermek yerine, Avrupa maçlarının yayın hakları için öneride bulunmuştur belki. Bir ihtimal daha var… TRT kendi kafasında kurguladığı “ecdad” dizilerinin herhangi bir getirisinin olmadığını da görmüş olabilir.
Her ihtimalde “halk” kazanacak. Geçen yıl cable.co.uk’de yayınlanan rapora göre Türkiye, 220 ülke arasında internet hızında 119. sıradaydı. Bir de bu istatistik ülke genel ortalamasındaki internet hızlarının karşılaştırması. Halen İstanbul’un göbeğinde hat çekmeyen yerler varken, doğuya doğru gittikçe durum daha da kötüleşiyor. Böyle bir ortamda, karasal yayına alakasız 1-2 maçı koyup, izlenmesi yüksek tüm maçların internete taşınması zaten saçmaydı. Ülkenin internet altyapısı da Galatasaray-Bayern Münih, Galatasaray-Kopenhag, Galatasaray-Manchester United maçları gibi o yılın en yüksek etkileşimli maçında sınıfta kaldı. Heykeli sansürleyen RTÜK, Exxen’e en ufak bir ceza kesmedi. Tüketici Hakları Mahkemesi’nde de ödenmiş fakat alınamamış hizmet ile ilgili bir dava oldu mu merak ediyorum. Suçlu o dönemde altyapıydı. Aslında suçlu, karasal yayını devreden çıkaran devlet kurumlarıydı. İlk baştan Acun Ilıcalı’nın sahip olduğu Exxen’e ancak ikincil yayıncı hakkı verilmesi gerekirken, ana yayıncı konumumda tutmaları sonucu rezilliklerle dolu Şampiyonlar Ligi grup aşamasını geride bıraktık.
TRT’nin vergilerimizi futbola harcamasına itiraz edenler olacaktır, lakin diğer alternatif “ecdad” dizileri ve o yapımlardan da kâr elde edemiyorlar. En azından Avrupa’daki kupaların yayıncılığından reklam gelirleri ile bile zarar edilmeyecektir. Geçen yıl düzenlenen 2022 Katar Dünya Kupası boyunca şu repliği hatırlayacaksınız: “Dünya Kupası heyecanı sürerken TRT 1 iki yeni dizisini sizlerle paylaşıyor. Barbaros Hayreddin Sultanın Fermanı ve Alsancak sizlerle beraber olacak…” Eğer yayıncılık esnasında dizi reklamlarına sarmazlarsa halk – TRT bağı yıllar sonra tekrar kurulabilir. Acun Ilıcalı’nın biz bu UEFA maçlarını zararına yayınlıyoruz açıklamasının da ne kadar gerçek olduğunu TRT’deki ilk yılın sonunda anlarız.
Bir diğer tartışma da Süper Lig yayın ihalesi ile ilgili. 2017/2018 sezonundan başlayarak 5 yıl için 500 milyon dolar ödedi beIN SPORTS.
Türkiye Futbol Federasyonu, 3 Ocak 2024’te yeni ihale için dosya alımına başladığını açıkladı. Önümüzdeki ihaleyle birlikte 2024-25, 2025-26 ve 2026-27 sezonlarının yayıncısı belli olacak. Bu sefer A, B, C, D ve E paketleri ihaleye açılacak. İhale dosyaları 26 Ocak 2024 tarihine kadar elden teslim alınacak. 14 Şubat 2024’e kadar teklifler verilecek. Mart başında, Süper Lig’in yeni yayıncısının belli olması bekleniyor. beIN Medya Grubu ve Saran Medya’nın yeniden karşı karşıya gelmesi bekleniyor. Konuşulan para yıllık 50 milyon dolar civarında olunca, Kulüpler Birliği de ihalenin düşük kalmaması için 300 bin lira karşılığında “Süper Lig yayın ihalesi şartnamesi”ni satın aldı.
Kulüpler yayıncı olursa eğer, her takım kendi yayınını yapmak isteyeceği bir model geliştirecektir. Lakin buradaki en büyük problem, Süper Lig’de 100 kişinin bile izlemediği bazı maçların “VAR” sebebiyle yayınlanması zorunluluğu. Ligi 16 takıma indirmek şart diye daha önce yazmıştım. Ancak bu şekilde kârlı bir model oluşturulabilir. Ligi 16 takıma indirince haftada 8 maç oynanacak. Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor’un birbiri arasında oynamadıkları zaman, diğer kulüpler ile oynadıkları 4 maçın yanında geri kalan 4 maçta da düşme veya Avrupa kupalarına katılım için zorlayan takımlar belli bir motivasyonla sahaya çıkacak. Eğer ihale 50 milyon dolar gibi düşük bir ücrette kalırsa, bu noktada TRT devreye girmeli. Ecdad dizilerini yayınlamak yerine maçların yayınlanması devletin kanalı ile kopan halkla ilişkisini de düzeltir. Hem de servetler döktükleri diziler yerine daha çok kazanç elde edecekleri bir model ortaya çıkar.
