Erzincan İdare Mahkemesi, Anagold Madencilik’in işlettiği Çöpler Altın Madeni’ne 2021 yılında dönemin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un verdiği “ÇED olumlu” raporunu ve ruhsatını iptal etti.
Erzincan İdare Mahkemesi tarafından önemli bir karar alındı. Anagold Madencilik’in işlettiği Çöpler Altın Madeni’ne yapılması planlanan “Çöpler Kompleks Madeni 2. Kapasite Artışı ve Flotasyon Tesisi Projesi” için, o dönem Murat Kurum’un başında bulunduğu Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı tarafından verilen 7 Ekim 2021 tarihli “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararı “hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı” gerekçesiyle Erzincan İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi.
Süreç nasıl işledi?
ÇED olumlu kararı o dönemde yargı taşındı. Aralarında çevreci Sedat Cezayirlioğlu’nun da olduğu davacılar bölgedeki su kaynaklarını, tarımı ve hayvancılığı bitireceğini söyledi. Çevreciler yaşam hakkına kast edildiğini savunarak, kararı Erzincan İdare Mahkemesi’ne götürdü. ÇED raporunun bilimsellikten ve güvenirlikten uzak olduğunu savunan çevreciler, kararın iptalini istedi.
Bakanlık ve Anagold gerekli önlemlerin alındığını savundu
Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı ve Anagold Madencilik tarafından yapılan savunmadaysa, ÇED sürecine ilişkin tüm işlemlerin mevzuata uygun olarak yapıldığı söylendi. Savunmada çevreye yönelik gerekli önlemlerin alındığı belirtilerek, davanın reddi istendi.
Erzincan İdare Mahkemesi ise bilirkişi incelemesi ardından 8 Aralık 2022 tarihinde davanın reddine karar verdi. Mahkemenin kararının ardından davacılar, dosyayı Danıştay’a taşıdı. Yapılan başvuru sonucunda temyiz incelemesiyle bilirkişi raporunun “hükme esas alınabilecek nitelik ve yeterlilikte olmadığı” sonucuna varılarak yeniden bilirkişi ataması yapıldı. Danıştay 6. Dairesi tarafından davanın reddi yolunda verilen temyize konu İdare Mahkemesi’nin kararı “usul ve esas yönlerinden hukuki isabet bulunmadığı” gerekçesiyle bozuldu.
ÇED’de fay hattı dikkate alınmadı, rehabilitasyon çalışmalarına yer verilmedi
Erzincan İdare Mahkemesi’ne tekrar gönderilen dosyada mevzuat hükümleri ve yeni bilirkişi raporuna yer verildi. Buna göre, tesisin deprem performans raporunun olmadığı, keşif günü de manganez ocakta yer yer akmaların gözlendiği, lokal akma ve dökülme oluşturan kırık ve çatlakların zamanla gelişmesine katkı yapabileceği belirlendi.
Raporda ayrıca, hava kirliliği riski bakımından nihai ÇED raporunda bilimsel ve teknik herhangi bir çevresel etki değerlendirmesi yapılmadığı söylendi. Tarımsal yönden yapılacak rehabilitasyon çalışmalarının neler olduğunun da detaylandırılmadığı ÇED raporunda , projenin yer aldığı bölgede deprem üretme potansiyeline sahip aktif fay hatlarının bulunduğu bilgisine yer verildi. Raporda İliç’in hemen batısında yer alan Divriği fayının nihai ÇED raporunda dikkate alınmadığı gibi tespitler de yapıldı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Mahkeme ÇED’i hukuka uygun bulmadı
Mahkeme kararı sonucunda , “Dava konusu Çöpler Köyü mevkiinde Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılması planlanan 847, 49729 ve 20067313 ruhsat sayılı “Çöpler Kompleks Madeni 2. Kapasite Artışı ve Flatasyon Tesisi Projesi” için Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı tarafından verilen 07.10.2021 tarihli “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararında, hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır” denildi.
Kararda ayrıca 13 Şubat’ta meydana gelen facia ardından Çevre İzin ve Lisans Belgesi’nin iptal edildiği belirtildi. İşletmenin faaliyetlerinin durdurulduğu hatırlatıldı ve soruşturmaya atıf yapıldı. Mahkeme 9 Ağustos 2024’te verdiği kararda dava konusu işlemin iptali yönünde hüküm bildirdi. Ayrıca kararın tebliği ardından Danıştay’da temyiz yolunun açık olduğu belirtildi.
“Karar İliç’te madenin kesin kapatılacağı anlamına gelmiyor”
İliç’te süreci takip eden hukukçu Mert Batur, Anagold’un şu an faaliyetleri durdurulan madende tekrar çalışmaya başlaması için bir yıldan uzun bir süreye ihtiyacını olduğunu söyledi. Batur, ÇED raporunun iptali kararının şirket açısından tekrar başvuru veya firma değişikliği gibi çeşitli yollarla aşılabileceğini anlattı. Batur, “Kararın uygulamada nasıl bir sonuç doğuracağını Bakanlık ve şirket açısından göreceğiz. Bu karar orada altın madenciliğini bitirecek kesin bir karar değil. Anagold ile ilgili engeller çıkabilir ama bunu da aşabilirler” diye konuştu.
187 işçiye fesih bildirimi yapıldı
Çöpler Altın Madeni’nde 10 milyon metreküp siyanürlü toprak kayması ve dokuz işçi hayatını kaybetmesinin üzerinden yaklaşık altı ay geçerken, Anagold tarafından çalışanlara 18 Ağustos Pazar günü “İş sözleşmesinin feshi ve ücretsiz izin süreci” konulu e-posta iletildi. Anagold daha sonra 187 işçiye yine e-posta ile pazarlık seçeneği de sunarak fesih bildirimi yaptı.
