Gürcistan’da hükümetin Avrupa Birliği (AB) ile üyelik müzakerelerini dört yıl durdurmasına karşı düzenlenen protestolar devam ediyor. Protestocular, yeniden seçim istiyor. Gürcistan’da protestolar nereden çıktı? Başbakan ile cumhurbaşkanı arasında nasıl bir gerilim var? Protestocular ne istiyor? Tüm bu soruların cevaplarını araştırdık.
Gürcistan’da neler oluyor?
Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te hükümetin Avrupa Birliği (AB) üyelik görüşmelerini erteleme kararının ardından başlayan protestolar dördüncü gününde de devam etti.
Protestocular, parlamento binasının önünde toplandı. Polis ile eylemciler arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Polis, göz yaşartıcı gaz, plastik mermi ve tazyikli su kullandı.
Protestolarda onlarca kişi “yasal talimatlarına itaatsizlik ve küçük çaplı holiganlık” suçundan gözaltına alındı.
Sadece Tiflis’te değil; Batum, Kutaisi, Zugdidi şehirlerinde ve Gürcistan’ın diğer bölgelerinde de gösteriler düzenlendi.
Gürcistan’ın ABD, Bulgaristan, Hollanda ve İtalya büyükelçileri de istifa etti. ABD, hükümetin “anti-demokratik eylemlerini” gerekçe gösterdi ve Gürcistan ile stratejik ortaklığını askıya aldı.
Protestolar neden şimdi patlak verdi?
Gürcistan’da 27 Ekim Pazar günü düzenlenen parlamento seçimlerini Kobakhidze’nin Gürcü Rüyası Partisi kazandı. Seçimlerde yaşanan usulsüzlük ve şiddet olaylarını belgeleyen muhalefet, sonuçları kabul etmeyerek protesto çağrısı yaptı. Avrupa’dan gelen seçim gözlemcileri de oylama sürecinde rüşvet ve fiziksel şiddet gibi olayların yaşandığı görüşünde.
Protestolar, seçimin yenilenmesini istiyor ancak Başbakan Kobakhizade “yeniden seçim” çağrılarını umursamıyor.
Gürcistan’da neler oluyor? AB müzakereleri askıya mı alındı?
Gürcistan, 2023’ten bu yana AB adaylığı statüsüne sahip. Brüksel, geçtiğimiz aylarda Rusya’dakine benzeyen ve “dış güçlerin çıkarlarına çalışan” kuruluşları hedef alan yasa nedeniyle tam üyelik sürecini durdurmuştu.
Kobakhizade, Brüksel’i şantajla suçladı ve 2028’e kadar AB’ye üyelik görüşmelerine başlamayacağını açıkladı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Başbakan, AB adaylığının askıya alınmasına karşı çıkanları Ukrayna’da 2014’teki Meydan Protestoları’na benzetti ve eylemcileri devrim planlamakla suçladı. Ukrayna’daki protestolar sonucu Rusya yanlısı Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç ülkeden kaçmıştı.
Kobakhidze, “Gürcistan’da Meydan senaryosu gerçekleştirilemez. Gürcistan bir devlettir ve devlet buna elbette izin vermeyecektir” demişti.
Kobakhidze dün (1 Aralık) yaptığı açıklamada da “Hiçbir şeyi askıya almadık, bu koca bir yalan” dedi.
Başbakan ile cumhurbaşkanı arasındaki gerilim büyüyecek mi?
Gürcistan’da yaşananların asıl nedeni hükümetin iki başlı olması. Başbakan İrakli Kobakhidze Rusya yanlısı ama Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili Avrupa yanlısı.
Kobakhizade, cumhurbaşkanlığı süresi bu ayın ortasında dolacak olan Zurabişvili’nin görevi bırakması gerektiğini söyledi ve “Elbette 29 Aralık’ta konutundan ayrılacak ve binayı yasal olarak seçilmiş bir cumhurbaşkanına teslim edecek” dedi.
Zurabişvili ise parlamento seçimlerinde hile yapıldığını söylüyor ve seçimleri tanımıyor. Zurabişvili, yeni düzenlemeye göre seçecek bir parlamento olmadığı sürece görevine devam edeceğini söyledi. Gürcistan’da 14 Aralık’ta yapılacak cumhurbaşkanı seçiminin ardından yeni cumhurbaşkanının 29 Aralık’ta göreve başlaması öngörülüyor.
Gürcistan yeni Ukrayna mı olacak?
Güney Kafkasya’da yer alan Gürcistan’ın nüfusu 3,7 milyon. Gürcistan, Rusya’nın uzun süredir etki alanı içinde gördüğü eski Sovyet ülkelerinden biri.
Gürcistan topraklarının yüzde 20’si, iki ayrılıkçı bölge tarafından Rus işgali altında. Gürcistan’da gerilim tırmanırsa ve Moskova dostu hükümet kontrolü kaybederse Rusya daha fazla alanı işgal eder mi?
Seçimi kazandığı duyurulan Gürcü Rüyası Partisi’nin önemli ismi milyarder Bidzina İvanişvili’nin Batı karşıtı tutumu dikkat çekiyor. 2008’deki savaştan bu yana diplomatik ilişkileri olmayan Gürcistan ile Rusya arasındaki uçak seferleri 2023’te yeniden başladı. Moskova, Gürcü vatandaşlarına vize kısıtlamalarını kaldırdı.
Şimdi herkesin aklındaki soru bu: Gürcistan yeni Ukrayna olacak mı?
Bölgeyi takip eden uzmanlar, tarihin tekerrür edebileceğini düşündüklerini dile getiriyor. Gürcistan’da giderek otoriterleşen bir hükümet olması ve demokrasiden uzaklaşma, bölgeyi takip eden uzmanlar tarafından endişe verici.
Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgali Avrupa’da 1945’ten bu yana yaşanan en büyük savaş patlak verdi.