İsrail, işgal altında tuttuğu Golan Tepeleri’ndeki yerleşimleri genişletme planını onayladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Beşar Esad hükümetinin devrilmesinden sonra Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki cihatçıların İsrail-Suriye sınırında “yeni bir cephe” açması ihtimali nedeniyle böyle bir adımın atılması gerekliliğini savundu.
Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki cihatçıların Suriye’nin başkenti Şam’a ulaşması ve Beşar Esad’ı devirmesi, Ortadoğu’daki dengeleri değiştiren bir hamle. Esad’ın devrilmesini fırsat bilen İsrail, Golan Tepeleri’ndeki tampon bölgeyi ve Suriye topraklarının bazı bölümlerini ele geçirmeye devam ediyor.
Golan Tepeleri’ndeki işgalini ilerletmeye çalışan İsrail, işgal ettiği yerlerdeki yerleşim birimlerinin genişletilmesine ilişkin bir “teşvik planı” onayladı. İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, “Başbakan Benyamin Netanyahu’nun “Savaş ve Suriye’ye bakan yeni cepheyi göz önünde tutarak Golan’daki İsrail nüfusunu iki katına çıkarma arzusuyla hareket ettiği” ifadeleri kullanıldı.
Esad’ın devrilmesini fırsat bilen İsrail güçleri, Golan Tepeleri’ndeki tampon bölgeyi işgal etti. İsrailli yetkililer HTŞ’nin Suriye’de yönetimi ele geçirmesinin ardından 1974’te imzalanan ateşkes anlaşmasının fiilen çöktüğü görüşünde.
Şu anda Golan’da 30’dan fazla İsrail yerleşimi var ve bu bölgelerde 20 bin kişinin yaşadığı belirtiliyor. Bölgede yaşayanların çoğu Dürzi Suriyeli.
Netanyahu, “İsrail’in Golan Tepeleri’ni elinde tutmaya, geliştirmeye ve yerleşimlere devam edileceğini” söyledi. Netanyahu’nun açıklaması, HTŞ lideri Muhammed Golani’nin İsrail’in Suriye’deki askeri hedeflere yönelik saldırılarını eleştirmesinden bir gün sonra geldi. Tel Aviv, Suriye’deki askeri tesisleri hedef almaya devam ediyor.
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), 8 Aralık’tan bu yana Suriye’de 450’den fazla İsrail hava saldırısı belgeledi. Golani, bu saldırıların “kırmızın çizgiyi aştığını” ve bölgedeki gerilimi tırmandırma riski taşıdığını söylemişti.
Suriye’deki cihatçılar, Golani’nin liderliğinde geçiş hükümetini kurmak için çalışmalarına devam ediyor. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Washington’un HTŞ ile doğrudan temas kurduğunu açıkladı. ABD ve diğer Batılı ülkeler, HTŞ’yi terör örgütü olarak kabul ediyor.
Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler, Türkiye’nin Suriye’deki Esad sonrası döneme ilişkin yaklaşımını açıkladı. Güler, yeni yönetimin kapsayıcı bir anayasa ve serbest seçimlerle ülkeyi normalleştirme çabalarına destek vermeye hazır olduklarını söyledi.
Golan Tepeleri hakkında neler biliyoruz?
Golan Tepeleri, başkent Şam’ın 60 kilometre güneybatısında bulunan ve yaklaşık 1000 kilometrekarelik bir alanı kapsayan kayalık bir plato. Golan Tepeleri, yüzölçümünün aksine; politikada çok önemli bir yere sahip.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
İsrail, 1967’deki Altı Gün Savaşı olarak bilinen Arap-İsrail Savaşı’nda Golan Tepeleri’ni işgal etti. Bölgede yaşayan Suriyeli Arap nüfusun çoğu, çatışma sırasında kaçmak zorunda kaldı.
Suriye’nin hedefi, 1973’deki Yom Kippur Savaşı’nda Golan Tepeleri’ni geri almaya çalıştı. Bu savaşta Suriye, İsrail’e büyük kayıplar verdirdi ancak sonunda çekilmek zorunda kaldı.
İsrail ile Suriye, 1974 yılında ateşkes imzaladı. Ateşkese göre iki ülke de 80 kilometre uzunluğundaki tampon bölgenin dışarısında kalacaktı. O günden beri de bölgede, tarafların ateşkese uyup uymadıklarını denetleyen bir Birleşmiş Milletler (BM) gücü var.
İsrail, 1981’de Golan Tepeleri’ni tek taraflı olarak ilhak etti.
İsrail’in bölgedeki hâkimiyetini hiçbir devlet tanımıyordu, taa ki 2019’a kadar. 2019’da dönemin Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump, Washington’un yıllardır sürdürdüğü politikasından U dönüşü yaptı ve işgali tanıdı.
2000 yılında ise İsrail ile Suriye, Golan Tepeleri’nin Şam yönetimine geri verilmesi ve muhtemel bir barış anlaşması görüşmelerine girişmiş, ancak müzakereler başarısız olmuştu. Şam yönetimi de Tel Aviv’in Golan Tepeleri’nin tamamından çekilmedikçe İsrail ile herhangi bir barış anlaşması yapmayacağını söyledi.
