“Gezi Parkı olaylarına iştirak ettiğine” dair iddialar sebebiyle hakkında soruşturma başlatılan menajer Ayşe Barım, çıkarıldığı mahkemece “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek” suçlamasından tutuklandı. Barım, Silivri Cezaevi’ne götürüldü. Peki Gezi davası nedeniyle kimler cezaevinde ve dava sürecinde neler yaşandı?
ID Danışmanlık Limited Şirketi’nin kurucusu ve ortağı menajer Ayşe Barım hakkında “Gezi Parkı olaylarına iştirak ettiğine” dair yazılı ve görsel basında yer alan iddialar sebebiyle resen soruşturma açıldı.
Barım 24 Ocak Cuma günü “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme” iddiasıyla evinden gözaltına alındı.
Soruşturma kapsamında oyuncular Halit Ergenç, Dolunay Soysert, Rıza Kocaoğlu, Mehmet Günsür, Ceyda Düvenci ve Nejat İşler de polis eşliğinde adliyeye getirilerek ifade verdi.
Hakimlikte de ifadesi alınan Ayşe Barım çıkarıldığı mahkemece “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmekten” tutuklandı. Barım, Silivri’deki Marmara Cezaevi’ne götürüldü.
Gezi davası nedeniyle başka kimler cezaevinde bulunuyor ve dava sürecinde neler oldu?
Osman Kavala: Ağırlaştırılmış müebbet hapis
İş insanı ve sivil toplum aktivisti Osman Kavala, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlamasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. 2017’den bu yana Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunan Kavala’nın AİHM kararına rağmen tahliye talepleri reddedildi.
Can Atalay: 18 yıl hapis
Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili seçilen avukat Can Atalay, “hükümeti devirmeye teşebbüse yardım” suçlamasıyla 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Milletvekili seçilmesine rağmen tahliye edilmeyen Atalay, Marmara Cezaevi’nde tutuklu bulunuyor.
Tayfun Kahraman: 18 yıl hapis
Şehir plancısı ve akademisyen Tayfun Kahraman, davada 18 yıl hapis cezası aldı. TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanlığı görevini yürüten Kahraman, Gezi Parkı’nın korunması için verilen hukuki mücadelenin önemli isimlerinden biriydi.
Mine Özerden: 18 yıl hapis
Mimar Mine Özerden, Gezi Parkı protestolarına katıldığı gerekçesiyle yargılandığı davada 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Özerden, kent hakkı ve çevre mücadelelerinde aktif rol almış bir isim olarak tanınıyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Çiğdem Mater: 18 yıl hapis
Sinema yapımcısı ve gazeteci Çiğdem Mater, Gezi olaylarını filme almayı planladığı iddiasıyla yargılandı ve 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mater, belgesel film projeleriyle tanınan bir isim.
Gezi davası sürecinde neler oldu?
Gezi Parkı eylemleriyle ilgili ilk iddianame, 2014’ün Mart ayında kabul edildi ve 26 kişi hakkında “örgüt kurmak ve yönetmek” suçlamasıyla dava açıldı. Yaklaşık bir yıl sonra ise İstanbul 33. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından tüm sanıkların beraatına karar verildi.
2017: Osman Kavala tutuklandı
İş insanı Osman Kavala, “17-25 Aralık kumpası” soruşturmaları ve 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin soruşturma kapsamında “Gezi olaylarını finanse etme” suçlamasıyla 18 Ekim’de gözaltına alındı, 1 Kasım’da tutuklandı.
2018: Anadolu Kültür’e operasyon ve gözaltılar
Kavala’nın tutuklu bulunduğu soruşturma kapsamında 18 Kasım 2018’de yapılan operasyonla Anadolu Kültür’ün yöneticileri ve bazı akademisyenler gözaltına alındı.
Gözaltına alınan 13 kişiden biri olan İstanbul Bilgi Üniversitesi STK Eğitim ve Araştırma Birimi çalışanı Yiğit Aksakoğlu’nun tutuklu yargılanmasına karar verildi.
2019: İkinci iddianame ve AİHM kararı
4 Mart 2019’da, içerdiği delillerin çoğunluğu Gezi Parkı eylemlerine ilişkin soruşturmaları başlatan ancak daha sonra “FETÖ soruşturmaları” sebebiyle görevden alınan ve firari durumda olan dönemin savcısı Muammer Akkaş tarafından toplanan ikinci iddianame kabul edildi.
Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu savcılarından Yakup Ali Kahveci tarafından hazırlanan, Kavala’nın tutuklanmasından 16 ay sonra açıklanan iddianamede Gezi Parkı eylemleri ile 15 Temmuz darbe girişimi ilişkilendirildi. Aralarında Osman Kavala, Mücella Yapıcı ve Can Atalay gibi isimlerin yer aldığı 16 kişinin yargılanmasına başlandı.
Davanın ilk celsesinde Osman Kavala’nın tutukluluk halinin devamına, yedi aydır tutuklu bulunan Yiğit Aksakoğlu’nun tutuksuz yargılanmasına karar verildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 10 Aralık 2019’da ilan ettiği kararla Kavala’nın tutukluluk haliyle ilgili olarak birden fazla hak ihlali tespit ettiğini açıkladı. Mahkeme, Türkiye’nin Kavala’nın serbest bırakılması için gerekli olan her şeyi yapması ve Kavala’nın derhal serbest bırakılması gerektiğine hükmetti.
2020: Beraat kararı ve Kavala’nın yeniden tutuklanması
AİHM kararından yaklaşık iki ay sonra, 18 Şubat 2020’de sanıklar Ayşe Mücella Yapıcı, Şerafettin Can Atalay, Tayfun Kahraman, Ali Hakan Altınay, Mehmet Osman Kavala, Yiğit Aksakoğlu, Yiğit Ali Ekmekçi, Çiğdem Mater Utku ve Mine Özerden’in, “Sanıklar hakkında söz konusu suçlarla ilgili hukuka uygun somut ve kesin delil bulunmaması” gerekçesiyle beraatine karar verildi. Ancak davadaki tek tutuklu sanık olan Osman Kavala’nın tahliyesi gerçekleşmedi, cezaevinden çıkmadan gözaltına alındı ve emniyete götürüldü. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kavala’nın gözaltı süreci devam ederken partisinin grup toplantısında, “Onu (Kavala) bir manevrayla beraat ettirmeye kalktılar” açıklamasında bulundu. Kavala, ifadesi alınmadan tekrar tutuklandı.
2021: Beraat kararının bozulması
İstinaf Mahkemesi, 21 Ocak 2021’de verdiği kararla 18 Şubat 2020’de dokuz kişi hakkında verilen beraat kararını bozdu.
2022: Hapis cezaları
Davayla ilgili kararını 25 Nisan 2022’de açıklayan mahkeme heyeti, Osman Kavala’nın Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 312. maddesi uyarınca “cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlamasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına ve takdiri indirime yer olmadığına, “casusluk” suçlamasından ise beraatına ve tahliyesine karar verildiğini açıkladı.
Diğer sanıklar Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Ali Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi de TCK’nın 312. maddesindeki “yardım” suçlamasından 18’er yıl hapis cezasına çarptırıldı.
“Somut, kesin ve inandırıcı başkaca bir delil bulunmuyor”
Mahkeme heyetindeki üç hâkimden biri karara muhalefet şerhi koydu. Hâkim, muhalefet şerhinin gerekçesini ”Sanıkların üzerlerine atılı suçlardan cezalandırılmalarına yeter her türlü kuşkudan uzak somut, kesin ve inandırıcı başkaca bir delil bulunmadığından tutuklu sanık Osman Kavala’nın tahliyesine ve diğer sanıkların tutuklanmaması gerektiği görüşündeyim” diye açıkladı.
2023: Yargıtay onadı
Yargıtay 3. Ceza Dairesi 28 Eylül 2023’te Kavala’nın ağırlaştırılmış müebbet, Atalay, Mater, Kahraman ve Özerden’in 18 yıl ağır hapis cezalarını onarken, Ekmekçi, Yapıcı ve Altınay’ın cezalarını bozdu ve serbest bıraktı.
