Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2024 Ulusal Eğitim İstatistikleri verilerine göre genç nüfusta eğitim seviyesi hızla yükseliyor. 25-34 yaş grubunda yükseköğretim mezunu oranı son 16 yılda yüzde 13,5’ten yüzde 44,9’a çıkarken, kadınlar yüzde 48,9 oranla erkekleri geride bıraktı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı 2024 Ulusal Eğitim İstatistikleri, genç nüfustaki eğitim seviyesindeki artışı gösteriyor. 25-34 yaş grubundaki yükseköğretim mezunu oranı 2008’de yüzde 13,5 iken 2024’te yüzde 44,9’a ulaştı. Bu artış, söz konusu yaş grubundaki her 10 kişiden 4’ünün üniversite mezunu olduğunu gösteriyor.
Cinsiyet bazında incelendiğinde kadınlar erkekleri geride bıraktı. 2008-2024 yılları arasında kadınlarda yükseköğretim mezunu oranı yüzde 12,5’ten yüzde 48,9’a yükselirken, erkeklerde bu oran yüzde 14,6’dan yüzde 41,1’e çıktı. 16 yıl öncesinde erkeklerde daha yüksek olan oran, günümüzde kadınlar lehine yüzde 7,8 puanlık fark oluşturdu.
Türkiye OECD ortalamasına yaklaştı
Türkiye’nin eğitimdeki ilerlemesi uluslararası karşılaştırmalarda da kendini gösteriyor. OECD’nin 2022 verilerine göre, 25-34 yaş arası nüfusta yükseköğretim mezunlarının oranı OECD ortalaması yüzde 47,4 iken Türkiye ortalaması yüzde 42,9 oldu. Bu rakam, Türkiye’nin gelişmiş ülkeler ortalamasına yaklaştığını işaret ediyor.
OECD ülkeleri arasında en yüksek yükseköğretim mezunu oranına sahip ülke yüzde 69,6 ile Güney Kore olurken, en düşük oran yüzde 27,3 ile Meksika’da kaydedildi. Türkiye’nin konumu, eğitim alanındaki pozitif dönüşümün göstergesi olarak değerlendiriliyor.
25 yaş üzeri nüfusta da artış sürüyor
Sadece genç nüfus değil, 25 yaş ve üzerindeki toplam nüfusta da eğitim seviyesi yükseliyor. Bu yaş grubunda yükseköğretim mezunlarının oranı 2008’de yüzde 9,8 iken 2024’te yüzde 25,3’e ulaştı. Ortaöğretim ve üzeri eğitim seviyesine sahip olanların oranı ise yüzde 26,5’ten yüzde 49,4’e çıktı.
Ortalama eğitim süresi 9,5 yıla ulaştı
25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi 2024’te 9,5 yıl oldu. Cinsiyet bazında bakıldığında erkeklerin ortalama eğitim süresi 10,2 yıl, kadınların ise 8,8 yıl olarak hesaplandı. Bu veriler, eğitimde cinsiyet eşitsizliğinin devam ettiğini ancak kadınların yükseköğretim mezuniyet oranlarında erkekleri geçtiğini ortaya koyuyor.
Ankara eğitimde öncü, Doğu illeri hızla yaklaşıyor
İllere göre ortalama eğitim süresinde Ankara 10,8 yıl ile birinci sırada yer aldı. İstanbul, Eskişehir, Kocaeli ve İzmir onu takip etti. En düşük ortalama eğitim süresi ise 7,5 yıl ile Ağrı’da kaydedildi.
Dikkat çeken husus, son 10 yılda en yüksek artışın Doğu ve Güneydoğu illerinde yaşanması oldu. 2015-2024 döneminde ortalama eğitim süresindeki artış yüzde 51,6 ile Şırnak’ta en yüksek seviyeye ulaştı. Hakkari yüzde 42,1, Muş yüzde 39,9, Şanlıurfa yüzde 38,5 ve Bingöl yüzde 37,3 ile yüksek artış gösteren iller arasında yer aldı.
Okuma yazma oranı yüzde 97,8’e yükseldi
2008’de 6 yaş ve üzeri nüfusta okuma yazma bilen oranı yüzde 91,8 iken 2024’te yüzde 97,8’e çıktı. Kadınlarda bu oran yüzde 86,9’dan yüzde 96,2’ye, erkeklerde yüzde 96,7’den yüzde 99,3’e yükseldi. Bu veriler, temel eğitime erişimde önemli ilerlemeler kaydedildiğini gösteriyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Ebeveyn eğitimi belirleyici oluyor
Araştırma, ebeveynlerin eğitim düzeyinin çocukların eğitim hayatında belirleyici rol oynadığını ortaya koydu. Annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin yüzde 84,4’ü yükseköğretim tamamlarken, babası yükseköğretim mezunu olanların yüzde 80,3’ü aynı seviyeye ulaştı.
Annesi ortaöğretim mezunu olanların yüzde 64,3’ü, babası ortaöğretim mezunu olanların yüzde 55,7’si yükseköğretim mezunu oldu. En çarpıcı veri ise annesi ortaöğretim altı eğitim alan fertlerin yüzde 28,7’sinin, babası ortaöğretim altı eğitim alan fertlerin yüzde 27,4’ünün yükseköğretim mezunu olması. Bu rakamlar, eğitimde kuşaklar arası geçişkenliğin arttığını ve sosyal hareketliliğin güçlendiğini işaret ediyor.
