Şarkıcı, söz yazarı Morrissey 12 Temmuz Cumartesi İstanbul-Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu’nda konser verecek. Konser heyecanıyla akıllarda eski ama hâlâ sorduğumuz bir soru var: The Smiths neden dağıldı?
Derleyen: Petek Uğur
Neredeyse 40 yıl önce dağılan The Smiths, yalnızca beş yıl birlikte müzik yaptı ama bu kısa sürede müzik tarihininin en etkili gruplarından biri oldu. Grup dağıldıktan sonra Morrissey, 1987’de solo kariyerine başladı. The Smiths’in dağılma nedeni olarak yıllarca Morrissey’in zor biri olması gösterildi. Peki gerçekten sadece bu muydu? Perde arkasında neler yaşandı?
The Smiths nasıl kuruldu?
The Smiths’in temelleri, 1978’de bir Patti Smith konserinde atıldı. O günlerde henüz Johnny Marr olmayan John Maher ile Morrissey, Patti Smith konserinde ilk kez selamlaştı.
Asıl karşılaşmaları ise bu tarihten tam dört yıl sonra oldu: Marr, müzikal partner arayışındayken, Morrissey’in kapısını çaldı. İkiliyi bir araya getiren, 60’lar kız gruplarına ve glam rock’a duydukları hayranlıktı, saatlerde müzik konuştular. Aralarındaki dostluk yıllar içerisinde pekişti.
Biri toplumdan uzak ve işsiz bir yazar, diğeri gitar tutkunu bir gençti.
Tanışmalarının üzerinden bir gün geçtikten sonra Morrissey, Marr’ı aradı ve “Ben varım” dedi. Manchester’ın Stretford semtindeki bir evde, The Smiths’in temelleri atıldı.
Yönetilememe krizi
The Smiths grubunun menajeri yoktu. Menajer rolünü grubun gitaristi Johnny Marr üstlendi. Henüz 23 yaşında olan Marr, o dönem hem grubun bir üyesi hem de yöneticisi gibi davranmak zorunda kaldı.
2016’da Guardian’a konuşan Marr, yaşadıklarını şöyle anlatmıştı:
“Hiç kimse 23 yaşındaki bir gitaristin büyük bir rock grubunu yönetmesini mantıklı bulmaz. Bizi dağıtan da bu oldu.”
İlerleyen zamanlarda grupta yaşanan yönetilememe krizi, bu krizin bütün sorumluluğunu Marr’ın omuzlarına yükledi. Morrissey de daha sonra yaptığı açıklamalarda Marr’ın açıklamalarına katıldığını belirterek, grupta “profesyonel bir menajer” eksikliğine dikkat çekti.
Basına sızan haber: “Smiths dağılıyor”
1987 yazında Marr, son albümleri Strangeways, Here We Come yayınlanmadan kısa bir süre önce, kafasını dinlenmek için gruptan uzaklaştı. “Uzaklaşma” adı altında Marr’ın gruptan ayrılışı, albümden de belli oluyordu.
O dönem Marr farklı müzisyenlerle çalışmak istiyordu, Morrisey istemiyordu. Hatta bundan hiç hoşnut değildi.
O dönemde NME dergisinde çıkan “The Smiths dağılıyor” başlıklı bir haber, Marr’ı çok öfkelendirdi. Marr’a göre bu haberi Morrissey sızdırmıştı, bu da Marr için bardağı taşıran son damla oldu.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Evet, Morrissey zor biriydi
Johnny Marr, yıllar sonra yaptığı açıklamalarda Morrissey’in müzikal yöneliminin grup için “yorucu” olduğunu söyledi.
Morrisey 1960’ların iliz pop müziği türünde şarkılara devam etmek, hatta Cilla Black şarkılarını coverlamak niyetindeydi. Bu durumun kendisi için kırılma noktası olduğunu anlatan Marr, “Bu gerçekten bardağı taşıran son damlaydı. Ben Cilla Black şarkılarını çalmak için bir grup kurmadım” dedi.
Marr’a göre Morrisey hem müzisyen hem de bir arkadaş olarak zor biriydi.
Mahkeme koridorlarında….
Grup dağıldı ancak işler burada bitmedi. The Smiths’in davulcusu Mike Joyce ve basçısı Andy Rourke, telif hakları konusunda Morrissey ve Marr’a dava açtı.
Gruptaki gelir paylaşımı şöyleydi: Yüzde 40 Marr, yüzde 40 Morrissey ve yalnızca yüzde 10 Joyce–Rourke.
Joyce, yıllarca kendisine eşit pay verildiğini sandığını belirterek 1996’da açtığı davayı kazandı. Mahkeme, geçmişe dönük 1 milyon sterlin ödenmesine ve Joyce’un da diğerleri gibi yüzde 25 gelir payı almasına hûkmetti. Hakim, Morrissey’i “çıkarları söz konusu olduğunda güvenilmez”; Marr’ı ise “kanıtları abartma eğilimli biri” olarak nitelendirdi.
Morrissey daha sonra yaptığı açıklamada 5 yıllık gruplarının hikâyesini şöyle anlatacaktı: “Johnny grubu terk etti, Mike ise onu mahkemeye vererek yok etti.”
Morrissey konserlerinde The Smiths şarkılarını çalmaya devam ediyor. Fakat hepimizin emin olduğu bir şey var: The Smiths bir daha geri dönmeyecek.
Kaynak: Farout Magazine & Steve Pafford
