Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, kamuoyunda ”et yiyen bakteri” olarak bilinen ”Vibrio vulnificus” hastalığının Türkiye’de görülmediğini duyurdu. Peki et yiyen bakteri nedir, neden tehlikelidir ve nasıl korunmak gerekir?
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, son dönemde sosyal medyada gündeme gelen ”Vibrio vulnificus” bakterisi kaynaklı enfeksiyon iddialarına ilişkin yazılı açıklama yaptı, hastalığın Türkiye’de görülmediğini duyurdu:
”Bazı basın yayın organlarında, ülkemizde Vibrio bakterisi ile ilişkili hastalık görüldüğüne dair haberler yer almaktadır. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü olarak, Bulaşıcı Hastalıklar Bildirim Sistemi üzerinden yapılan 2025 yılı verileri incelenmiştir. Kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi adına, mevcut durumda ülkemizde Vibrio kaynaklı herhangi bir hastalık vakası tespit edilmediğini önemle duyururuz.”
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte denizlerde hızla çoğalan, halk arasında “et yiyen bakteri” olarak bilinen Vibrio vulnificus yeniden gündemde. İklim değişikliğiyle birlikte başta Baltık Denizi olmak üzere Karadeniz ve diğer Avrupa kıyılarında yayılım gösteren bakteri, sıcaklık ve tuzluluk oranındaki değişikliklerle birlikte daha elverişli hale gelen ortamlarda ciddi enfeksiyonlara yol açıyor.
Et yiyen bakteri alarmı: Vibrio nedir?
Vibrio bakterileri, sıcak ve tuzlu sularda doğal olarak bulunan mikroorganizmalar. Bu bakterilerin bazı türleri, insanlarda vibriosis adı verilen mide-bağırsak rahatsızlıklarına, bazı türleri ise açık yaralardan vücuda girerek nekrotizan fasiit (et yiyen enfeksiyon) gibi ağır dokusal bozulmalara neden olabilir.
En tehlikeli tür olan Vibrio vulnificus, kan yoluyla yayılabilir ve hızlı müdahale edilmezse ölümcül olabilir.
Enfeksiyonun başlıca belirtileri ishal, mide krampları, ateş, kusma, titreme ve yara bölgesinde kızarıklık ya da irinli akıntı olarak sıralanıyor.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne (CDC) göre bu bakteriyle enfekte olan her 5 kişiden biri ilk 48 saat içinde hayatını kaybediyor.
Nasıl bulaşır ve kimler risk altında?
Vibrio enfeksiyonunun başlıca bulaşma yolları ikiye ayrılıyor:
Birincisi, çiğ ya da az pişmiş deniz ürünlerinin tüketimi (özellikle midye, istiridye, karides gibi kabuklu deniz canlıları), ikincisi ise enfekte deniz suyuyla açık yaranın teması. Bazı durumlarda denizde yüzme sırasında suyun yutulması da enfeksiyona neden olabiliyor.
Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler, karaciğer hastalığı, kanser, diyabet, HIV taşıyıcılığı gibi durumları olan bireyler daha büyük risk altında bulunuyor. Ayrıca yakın zamanda ameliyat geçirmiş olanlar veya kronik rahatsızlığı olanların, denizle temas öncesi mutlaka hekimlerine danışmaları öneriliyor.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
İklim değişikliği bakterilerin yayılımını etkiliyor mu?
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC), 11 Temmuz 2025’te yayımladığı değerlendirmede, iklim değişikliği nedeniyle Baltık Denizi, Kuzey Denizi ve Karadeniz’de Vibrio bakterileri için daha uygun koşulların oluştuğunu belirtti.
Avrupa Çevre Ajansı verilerine göre, 1990’da Baltık Denizi’nde ortalama deniz yüzeyi sıcaklığı -1 derece civarındayken, 2024’te 0,5 dereceye yükseldi. Aynı zamanda tatlı su akıntılarının artmasıyla tuzluluk oranlarında da azalma yaşandığı bildirildi. Bu gelişmeler bakterilerin çoğalmasını kolaylaştırıyor.
2018’de Avrupa genelinde bildirilen vibriosis vakası sayısı 445 iken, bu sayı son beş yılda binlerle ifade edilen seviyelere ulaştı. Türkiye’nin özellikle Karadeniz kıyıları da benzer koşulları taşıdığı için bilim insanları bu bölgelere dikkat çekiyor.
Belirtileri neler?
Enfeksiyonun türüne göre farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Ancak genel olarak mide-bağırsak enfeksiyonu şeklinde seyreden vibriosis hastalığında en yaygın belirtiler şöyle sıralanıyor:
- İshal,
- Mide krampları,
- Kusma ve bulantı,
- Ateş,
- Titreme.
Cilt yoluyla bulaşan enfeksiyonlarda ise şunlar görülebilir:
- Kızarıklık, şişlik,
- Ağrı,
- Yara çevresinde kabarcıklar,
- İrinli akıntı,
- Kan basıncında düşüş (ileri vakalarda).
Vibrio’dan nasıl korunulur?
Uzmanlar, enfeksiyonun önlenebilir olduğunu vurguluyor. Şu öneriler dikkate alınmalı:
- Çiğ veya az pişmiş deniz ürünleri (özellikle kabuklular) tüketmeyin.
- Açık yarayla denize girmeyin.
- Yüzme sırasında yara oluşursa sudan hemen çıkın, yaranızı sabunla yıkayıp steril bandajla kapatın.
- Risk grubundaysanız (bağışıklık sorunu, karaciğer hastalığı, yakın zamanda ameliyat vb.) denize girmeden önce doktora danışın.
Kaynak: DW
