Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un boşanma davalarında getirmeyi planladığı aile arabuluculuk sistemine kadın örgütleri ve hukukçular tepki gösterdi. Uzmanlar sistemin kadınları şiddet ve ekonomik kayıplara maruz bırakacağını savundu.
Haber: Rüveyda Durgut
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç boşanma davalarını hızlandırmak için aile arabuluculuk sistemi getireceğini açıkladı. Bakan Tunç yeni yargı paketinde bu düzenlemeye yer vereceğini belirtti. Kadın örgütleri ve hukukçular sisteme tepki gösterdi.
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu temsilcisi avukat Esin İzel Uysal sistemi eleştirdi. Uysal kadınların ve yargı sisteminin olumsuz etkileneceğini vurguladı. Eşitlik İçin Kadın Platformu üyesi avukat Selin Nakıpoğlu da Türkiye gibi ülkelerde uygulamanın ciddi riskler taşıyacağını söyledi.
Kadın platformları sistemin risklerini anlattı
Eşitlik İçin Kadın Platformu yazılı açıklama yaptı. Platformdan yapılan açıklamada şöyle dendi:
“Boşanma hızlandırılırken nafaka, mal paylaşımı ve tazminat hakları yıllarca ertelenir. Kadınların ekonomik güvenceye erişimi gecikir.”
Platform erkekler için boşanmanın kolaylaştırıldığını, kadınlar için imkânsız hale getirileceğini savundu.
“Şiddet ve eşitsizlik ortamında müzakere imkânsız”
Platform açıklamasında kadına yönelik şiddeti de ele aldı, “Şiddetin ve kadın-erkek eşitsizliğinin bu kadar yaygın olduğu ülkede özgür iradeye dayalı müzakere mümkün değil” dedi. Açıklamada sistemin faile masada güç kazandıracağı söylendi.
Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı avukatlarından Selin Nakıpoğlu sistemi değerlendirdi. Nakıpoğlu teoride hızlı ve maliyetsiz görünse de riskli olduğunu söyledi. Ayrıca Nakıpoğlu, toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin derin olduğu ülkelerde uygulamanın tehlikeli olabileceğini belirtti.
Nakıpoğlu evliliklerde tarafların eşit güç konumunda olmadığını belirtti “Bu eşitsizlikler giderilmeden arabuluculuk masasında eşit pazarlık yapılamaz” dedi.
Can güvenliği sorusu
Nakıpoğlu, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin tavana vurduğu ülkelerde aile arabuluculuğunun uygulanmasının tehlikeli olduğuna dikkat çekerek, “Kadının ve hatta arabulucunun can güvenliğini kim sağlayacak” dedi.
Nakıpoğlu şöyle devam etti:
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
“Kadınlar bu sistemden özellikle üç açıdan olumsuz etkilenebilir: Birincisi, ekonomik hak kayıplarıdır; kadınlar nafaka, mal paylaşımı ve tazminat haklarından feragat etmeye zorlanabilir. İkincisi, şiddet gördükleri ilişkilerde arabuluculuk masasına oturmak, psikolojik baskı ve yeniden travmatizasyon riski taşır. Üçüncüsü, toplumsal cinsiyet eşitsizliği göz ardı edildiğinde arabuluculuk, kadının pazarlık gücünü iyice zayıflatır ve erkek lehine sonuçlar doğurur.”
“Siyasal iktidar adeta erkeklerin boşanma sürecini kolaylaştırmak için ‘boş ol, boş ol, boş ol’ yöntemine doğru ilerliyor” diyen Nakıpoğlu, şiddet olmayan boşanma davası neredeyse bulunmadığını belirtti.
Nakıpoğlu, “Boşanma anlaşmalıysa zaten arabuluculuğa da gerek yok çünkü adı üstünde taraflar anlaşmıştır. Bu kadar net” dedi.
Avukat Uysal eşitsizliğin göz ardı edildiğini söyledi
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu temsilcisi avukat Esin İzel Uysal düzenleme fikrini değerlendirdi, “Boşanmaların hızlandırılması ve aile arabuluculuğu yıllardır konuşuluyor. Ancak bu öneriler, kadınların evlilik içinde yaşadıkları eşitsizlik tamamen görmezden geliyor” dedi.
“Adalet Bakanı, taraflar hızlı boşanamadığı için hayatlarına devam edemediklerini söylüyor ama önerilen sistem, kadınların haklarını almadan boşanmaları anlamına geliyor” diyen Uysal, önce boşanma kararı verilsin sonra haklar açılsın denildiğini söyledi.
Sistem hem kadınları hem yargıyı etkileyecek
“Kadınlar mevcut sistemde bile dava açmakta zorlanıyor, maddi olarak yıpranıyor. Buna rağmen Bakan Tunç, ‘yeter ki erkekler hayatına devam etsin, siz istiyorsanız nafaka için ayrıca dava açın’ diyor” şeklinde konuşan Uysal, kadınların güvence olmadan yarı yolda bırakılması anlamına geldiğini savundu.
“Kadınlar haklarından vazgeçmeye zorlanacak”
Uysal önerilen sistemin kadınları haklarından feragat ettireceğini belirtti, kadınların şiddet olmasa bile mutsuzluk nedeniyle boşanmak isteyebileceğini söyledi. Ayrıca Uysal, nafaka, tazminat, velayet için ayrıca dava açmanın kadınları yıldıracağını vurguladı.
“Baskı ve tehdit meşrulaşacak”
“Erkekler anlaşmalı boşanma protokollerinde kadını hiçbir şey almadan boşanmaya zorluyor. Kabul etmezse yıllarca sürecek çekişmeli davalarla tehdit ediyorlar” diyen Uysal, arabuluculuk zorunlu olursa bu baskının meşrulaşacağını savundu.
Uysal, “Kadın nafaka, tazminat, velayet, mal rejimi gibi haklarından vazgeçmek zorunda kalabilir. O evliliğin sonunda kadının elindeki her şey alınabilir” dedi.
