Fas ve Peru’da gençler yolsuzluk, eşitsizlik ve kötüleşen sosyal hizmetlere karşı sokaklara döküldü. Fas ve Peru’da “Gen Z (Z kuşağı)” adı verilen liderliksiz hareketler, internet üzerinden örgütlenerek hükümetlere meydan okuyor.
Fas ve Peru’da Z kuşağı, hükümet politikalarına karşı en büyük sokak gösterilerini düzenliyor. Fas’ta sağlık ve eğitim hizmetlerindeki çöküş, Peru’da ise yolsuzluk ve güvensizlik gençleri harekete geçirdi.
Her iki ülkede de protestocular sert polis müdahalesiyle karşılaştı.
Fas’ta “Stadyum değil, hastane istiyoruz” sloganları
Fas’ta dört gündür devam eden gösterilerde gençler, sağlık ve eğitim sistemindeki sorunlara dikkat çekiyor.
“Gen Z212” adlı hareketin çağrısıyla başlayan protestolar, 2030 Dünya Kupası için yapılan milyarlarca dolarlık yatırımlarla halkın temel ihtiyaçlarının ihmal edilmesine tepkiyi yansıtıyor.
Discord üzerinden yayımlanan bildirilerde, “Sağlık, eğitim ve onurlu bir yaşam hakkı boş bir slogan değil, ciddi bir taleptir” denildi. Agadir’de bir devlet hastanesinde sekiz kadının ölümü, öfkenin simgesi haline geldi. Sokaklarda “Stadyumlar burada, peki hastaneler nerede?” sloganları yankılandı.
Gösterilerin TikTok ve Discord gibi platformlardan örgütlenmesi dikkat çekti. Fas’ın yıldız kalecisi Yassine Bounou ve ünlü rapçi ElGrandeToto da harekete destek verdi. Polis onlarca kişiyi gözaltına aldı.
Uluslararası Af Örgütü, yetkililere “gençlerin meşru talepleriyle diyalog kurulması” çağrısı yaptı.
Peru’da yolsuzluk ve güvensizlik öfkesi
Hafta sonu Peru’nun başkenti Lima’da binlerce genç “Gen Z march” adıyla sokaklara çıktı.
Protestocular, yolsuzluk skandalları ve artan güvensizlik nedeniyle Kongre’ye yürüdü. Otobüs ve taksi şoförlerinin de katıldığı eylemlerde, “Hak ettiğimiz Peru için birleşiyoruz” sloganı atıldı, ulusal marş okundu.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Polis, taş atan gençlere göz yaşartıcı gaz ve plastik mermiyle müdahale etti. İnsan hakları grubu CNDDHH, polisin “orantısız güç kullandığını” belirtti. En az 18 kişi yaralanırken bir polis memurunun da yandığı açıklandı.
Kongre’ye yönelik öfkenin temelinde, üyelerin kendi maaşlarını artırması ve halkın taleplerini yok saydığı algısı yatıyor. Bir genç kadın, yerel basına “Maaşlarını yükseltiyorlar, bizi sinek gibi öldürüyorlar. Tam değişim istiyoruz, bu durumdan bıktık” dedi.
Ortak bir gençlik isyanı
Fas ve Peru’daki gösteriler, Nepal ve Madagaskar gibi ülkelerde de görülen yeni bir dalgayı yansıtıyor.
Z kuşağı, sosyal medya aracılığıyla hızlıca örgütleniyor, sağlık, eğitim, yolsuzluk ve eşitsizlik gibi ortak sorunlara karşı meydanlara çıkıyor.
Uzmanlara göre bu hareketlerin liderlikten uzak, dijital tabanlı yapısı hem güçlerini hem de kırılganlıklarını oluşturuyor.
