Son yıllarda finansal piyasalarda dolaşan bir internet mizahı var: Federal Reserve (Fed) Başkanı Jerome Powell kürsüye çıkıp “Good afternoon” dediği anda hisse senetlerinin düşmeye başladığını gösteren grafikler. Bu meme, görünüşte basit bir şaka olsa da, aslında modern finans piyasalarının çok önemli bir gerçeğini ortaya koyuyor.
2022-2023 yıllarında Jerome Powell’ın basın toplantılarında sıklıkla faiz artırımları sinyali vermesi, piyasalarda ani düşüşlere yol açtı. Yatırımcılar, Powell’ın konuşmaya başlamasıyla birlikte hisse senetlerini satmaya başladı. Zamanla, “Good afternoon” kelimelerinin telaffuz edildiği an ile hisse senedi endekslerinin (özellikle S&P 500 ve Nasdaq) düşmeye başladığı anların üst üste binmesi, sosyal medyada viral bir içerik haline geldi.
Neden bu kadar önemli?
Bu meme, aslında merkez bankalarının forward guidance (ileriye dönük rehberlik) adı verilen politikasının piyasalar üzerindeki etkisini gösteriyor.
Forward guidance nedir? Merkez bankalarının gelecekteki para politikası kararlarına dair verdikleri sinyaller ve açıklamalardır. Fed başkanının her sözü, milyarlarca dolarlık yatırım kararını etkileyebilir.
Piyasalar neden bu kadar hassas?
- Faiz oranları ve hisse değerlemesi: Fed faiz oranlarını artırdığında, şirketlerin borçlanma maliyeti yükselir ve karlılıkları düşer. Ayrıca, yüksek faizli tahviller daha cazip hale gelince, yatırımcılar hisse senetlerinden tahvillere kayar.
- İndirgeme oranı etkisi: Finansta, bir şirketin gelecekteki nakit akışları bugünkü değere indirgenirken faiz oranları kullanılır. Faiz arttığında, gelecekteki kazançların bugünkü değeri düşer, dolayısıyla hisse fiyatları da düşer.
- Piyasa psikolojisi: Bazen Powell’ın söylediklerinin içeriği değil, tonu bile yeterlidir. “Sabırlı olacağız” yerine “kararlı davranacağız” demesi bile algıyı değiştirebilir.
Gerçek örnekler
Aralık 2021: Powell, “geçici” kelimesini enflasyon için kullanmayı bıraktığında, piyasalar bunun daha agresif faiz artırımları anlamına geldiğini anladı. Nasdaq o gün yüzde 3 düştü.
Haziran 2022: Powell bir basın toplantısında 75 baz puanlık tarihi faiz artırımını duyurdu. S&P 500, açıklamanın ardından yüzde 3,25 değer kaybetti.
Kasım 2023: Powell “faiz artırımları konusunda daha temkinli olabiliriz” dediğinde, piyasalar tam tersine yüzde 1.5 yükseldi. Bu da meme’in ters versiyonunu yarattı.
Algoritmik işlemlerin rolü
Bugün piyasaların büyük kısmı algoritmik ticaret sistemleri tarafından yönetiliyor. Bu sistemler:
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
- Powell’ın konuşmalarını gerçek zamanlı olarak analiz eder
- Belirli kelimeleri tespit eder
- Milisaniyeler içinde alım-satım kararları verir
Bu nedenle, Powell “good afternoon” dediği anda henüz hiçbir politika açıklamasa bile, algoritmalar önceki konuşma kalıplarına göre pozisyon almaya başlayabilir.
“Good afternoon” meme’i, merkez bankalarının modern ekonomideki gücünü mizahi bir dille anlatan mükemmel bir örnektir. Powell’ın iki kelimelik selamının bile trilyon dolarlık piyasa değerini etkileyebilmesi, para politikasının ne kadar kritik olduğunu gösterir. Bu meme, aynı zamanda günümüz piyasalarının ne kadar algı odaklı, hızlı ve bazen de irrasyonel olabileceğinin de bir hatırlatıcısıdır.
Bir dahaki sefere Powell kürsüye çıktığında, sadece ne söylediğine değil, piyasaların nasıl tepki verdiğine de dikkat edin. Belki siz de bu “good afternoon” anının tanığı olursunuz.
Bu konseptte yapılan bazı videoları paylaşıyorum:
