“Harika bir iş çıkarmış olan Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan, ailesine daha fazla zaman ayırabilmek için bakanlık onay sürecinden çekilmeye karar verdi… ” ABD Başkanı Donald Trump, Shanahan’ın altı aydır vekaleten yürüttüğü görevinden çekildiğini, Twitter’dan bu sözlerle duyurdu.
Trump geçen ay görevi asaleten de Shanahan’ın yapmasını istediğini açıklamış, ancak bunun için gereken Senatodaki onay süreci öncesinde FBI’ın yürüttüğü güvenlik soruşturması bir türlü tamamlanmamıştı. Shanahan’ın çekilme kararı Amerikan medyasında eski eşi, oğlu ve kendisi hakkında birbirlerine şiddet uyguladıklarına dair haberlerin ardından geldi. Washington Post gazetesi Shanahan’ın oğlunun 2011 yılında annesine beyzbol sopasıyla saldırıp yaraladığını yazmıştı. Shanahan savunma bakanlığı görevine uygunluğunun değerlendirileceği kamuoyuna açık Senato oturumlarında bu olayın tartışılmasının “oğlunun hayatını mahvedeceğini” söyleyerek adaylıktan çekildi. Shanahan ve eski eşinin karşılıklı şiddet suçlamasıyla birbirlerinden şikayetçi olduklarını gösteren polis kayıtları da gazetelerde yayınlanmıştı.
Mattis gitti, Shanahan geldi; Shanahan gitti, Esper geldi
Shanahan göreve, yardımcılığını yaptığı Savunma Bakanı Jim Mattis aralık ayında istifa ettiği için gelmişti. Mattis, Başkan Trump’ın Suriye’den beklenmedik çekilme kararı üzerine, aralarındaki görüş ayrılıklarını gerekçe göstererek istifa etmişti. Trump, yeni savunma bakanı vekili olarak Shanahan’dan boşalan koltuğa Kara Kuvvetleri Bakanı Mark Esper’i görevlendireceğini bildirdi.
Mark Esper ABD savunma sanayi şirketlerinden, Patriot hava savunma sistemlerinin üreticisi Raytheon’da hükümetle ilişkilerden sorumlu başkan yardımcısıyken, 2017’de Trump’ın kabinesine Kara Kuvvetleri Bakanı olarak girdi. Esper geçen mart ayında ABD ordusunu, kendi deyişi ile “Rusya ve Çin’e karşı yüksek yoğunluklu çatışmalara hazırlamak” üzere, robot teknolojisi, yapay zekâ, otonom ve yarı-otonom silah sistemleriyle donatarak gerçekleşecek ve 30 milyar dolar bütçe gerektirecek beş yıllık modernizasyon programı açıklamıştı.
Gelen gideni aratır mı?
West Point Askeri Akademisi mezunu olan Esper’ın sınıf arkadaşları arasında ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da bulunuyor. 55 yaşındaki Esper, 1990-1991 Körfez Savaşı sırasında Amerikan Hava İndirme Tugayı’nda subaylık, 2001-2002 arasında da Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu’nda politika direktörlüğü yapmıştı. 2002-2004 yılları arasında Başkan George W. Bush’un Müzakere Politikasından Sorumlu Savunma Bakan Yardımcısı Vekili olan Esper, bu makamda da silah denetimi ve uluslararası güvenlik konularında çalışmıştı.
Patrick Shanahan Türkiye kamuoyunda Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’a 6 Haziran’da gönderdiği Rusya’dan satın alınan S-400 hava savunma sisteminin Türkiye’de konuşlandırılması halinde ABD’nin atacağı misilleme adımlarını bildiren mektupla tanındı. Amerikan Dış Politika Araştırma Enstitüsü Ortadoğu Programı sorumlusu Aaron Stein, ABD Savunma Bakanlığındaki isim değişiklerinin Türkiye ile ilişkileri nasıl etkileyebileceğine dair sosyal medya paylaşımında “Akar, Mattis ile makul düzeyde dostane bir ilişki kurmuştu. Mattis gitti. Aynı çaba Shanahan için başladı. Şimdi o da gitti. Türkiye F-35 programından çıkarılmanın ve yaptırımlara maruz kalmanın eşiğine gelmişken şimdi yine yeni biri var. Durum parlak görünmüyor” yorumunu yaptı.
