Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

NYT: “İran’ın Ukrayna yolcu uçağını düşürdüğünü itiraf etmesinde, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin istifa tehdidi etkili oldu”

New York Times (NYT) gazetesi, İran’ın Ukrayna yolcu uçağını düşürdüğünü kamuoyuna itiraf etmesinde, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin istifa tehdidinin etkili olduğunu yazdı.

Habere göre, Devrim Muhafızları uçağı düşürür düşürmez nasıl bir hata yaptıklarını anladılar anlamasına ama, anlar anlamaz da, olayın üstünü örtmek için çalışmaya başladılar. Öyle ki, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye bile üç gün boyunca işin aslını söylemediler. Nihayet gerçeği söylediklerinde ise, Ruhani NYT’nin ifadesiyle “ültimatom” verdi: Ya kamuoyuna itiraf edersiniz ya da ben istifa ederim.” Gazete, işte ancak o zaman, uçağın düşmesinden 72 saat sonra, dini lider Ayetullah Ali Hamaney’in devreye girdiğini ve hükümetin uçağın yanlışlıkla düşürüldüğünü kabul ettiğini yazıyor.

İranlı diplomatlar, eski ve yeni hükümet yetkilileri, Devrim Muhafızları’nın üst düzey komutanları ve Hamaney’in yakın çevresindeki kişilerle mülakatlar yapan NYT muhabirleri, o günlerde yapılan resmi açıklamaları ve devlet medyasındaki haberleri de detaylı olarak incelemişler. Yukarıdaki iddia, yolcu uçağının düşürülmesi ile Tahran yönetiminin olaydaki sorumluluğunu kabul etmesi arasında geçen üç günlük süre zarfında neler yaşandığını ortaya çıkarmak üzere yapılan işte bu çalışmaya dayanıyor. Gazete bu çalışmanın, Devrim Muhafızları Ordusu’nun ulusal bir kriz durumunda ülkenin seçilmiş hükümetini baypas edebilecek güce sahip olduğunu göstermesi bakımından önemine dikkat çekiyor; Devrim Muhafızları ve hükümetin “meşruiyet krizi”ni daha da derinleştireceğini savunuyor.

8 Ocak’ta düşürülen Ukrayna Havayolları’na ait uçaktaki 176 yolcu ve mürettebattan kurtulan olmadı.

Habere göre, Devrim Muhafızları’nın üst düzey komutanları, Kasım Süleymani suikastı ertesinde kamuoyunda lehlerine oluşan havanın dağılmasından ve geçen kasım ayında yakıt zammı ertesinde başlayan hükümet karşıtı protesto dalgasının yeniden başlamasından endişe ettikleri için yolcu uçağını düşürdüklerini gizlemek istemişler. NYT’ye konuşan bir üst düzey komutanın sözleri şöyle: “Örtbas etmek istediler çünkü ülkenin daha fazla kriz kaldırmaya mecali olmadığını düşünüyorlardı. Nihayetinde görevimiz İslam Cumhuriyeti’ni her ne pahasına olursa olsun korumak.”

NYT, kazadan 48 saat sonra Batılı yetkililerin uçağın İran’ın attığı füze ile vurulduğuna dair kanıt olduğunu söylemeye başladığını hatırlatıyor ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in gerçeklerden bihaber, çeşitli ülkelerden muhataplarının sorularına maruz kaldığını, ülke içinde de iddialarla ilgili baskı oluştuğunu anlatıyor.

Nitekim üçüncü güne girildiğinde Devrim Muhafızları’nın üst düzey komutanları nihayet Ruhani’ye uçağın nasıl düştüğünü anlatmak zorunda hissetmişler kendilerini. Habere göre, Ruhani gerçeği duyunca çok öfkelenmiş ve komutanlardan derhal trajik bir hata yapıldığını kamuoyuna duyurmalarını, sonuçlarına da katlanmalarını istemiş. Gazeteye bilgi veren cumhurbaşkanına yakın kaynakların ifadesine göre Ruhani komutanlara, Kanada ve ABD’den yetkililerin kazayı soruşturmak üzere ülkeye davet edildiğini, gerçeğin eninde sonunda açığa çıkacağını anlatmış. Fakat komutanlar ülkenin istikrarsızlaşacağını ileri sürerek ayak direyince, Ruhani de istifa tehdidinde bulunmuş. Sonunda, toplantıyı bir temsilcisi aracılığıyla izlemekte olan Ayetullah Hamaney’in devreye girmesiyle gerçeğin kamuoyuna açıklanmasına karar verilmiş.

Ukrayna Havayolları’nın Tahran-Kiev uçuşunu yapan Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı, İran’ın Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin suikastla öldürülmesine misilleme olarak Irak’taki ABD üslerine füze saldırısı düzenlemesinden birkaç saat sonra, 8 Ocak’ta düştü. Uçaktaki 176 kişiden kurtulan olmadı. İran, üç gün inkar ettikten sonra, 11 Ocak Cuma günü, hava savunma sisteminden sorumlu bir askerin, uçağı füze zannettiğini ve vurarak düşürdüğünü kabul etti.

Halk, rejimin gecikmiş itirafını protestolarla karşıladı. Protestoları izleyen günlerde ise Cumhurbaşkanı Ruhani, orduyu Ukrayna uçağının “yanlışlıkla düşürülmesi” nedeniyle özür dilemeye çağırarak, “Gerek uçağın düşme nedeninin geç açıklanması gerek kullanılan kötü tavır olsun, özür dilenmeli” açıklaması yaptı.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.