İran’ın Ukrayna Havayolları’na ait yolcu uçağını füzeyle vurup düşürdüğünü kabul etmesinin ardından, Tahran’daki anma etkinliklerinde yönetime tepki ve öfke vardı. 176 kişinin ölümüne yol açan, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin ifadesiyle “korkunç hata”nın üç gün boyunca inkar edilmesine ve kamuoyuna yalan söylenmesine tepki duyan kalabalıklar, cumartesi gecesi hükümetin tutumunu protesto etti.
İngiltere’nin Tahran Büyükelçisi kısa süreliğine gözaltına alındı
Başkent Tahran’daki Amirkabir Üniversitesi’ndeki anma etkinliğine katılarak fotoğraf çeken İngiltere’nin İran Büyükelçisi, birkaç saatliğine gözaltına alındı. İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab büyükelçilerinin gözaltına alınmasının “uluslararası hukukun açıkça ihlali” olduğunu söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump ise göstericilere sosyal medya üzerinden ve Farsça yazarak “Protestolarınızı yakından izliyor ve cesaretinizden ilham alıyoruz” sözleriyle destek verdi.
به مردم شجاع و رنج کشیده ایران: من از ابتدای دوره ریاست جمهوریم با شما ایستادهام و دولت من همچنان با شما خواهد ایستاد. ما اعتراضات شما را از نزدیک دنبال می کنیم. شجاعت شما الهام بخش است.
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 11, 2020
Trump, İngilizce paylaşımda ise “İran hükümeti, insan hakları gruplarının İran halkının protestolarını yerinde izleyip rapor etmesine izin vermeli. Barışçıl protestoculara yönelik bir başka katliam olmamalı, internet kapatılmamalı. Dünya izliyor” diye yazdı.
The government of Iran must allow human rights groups to monitor and report facts from the ground on the ongoing protests by the Iranian people. There can not be another massacre of peaceful protesters, nor an internet shutdown. The world is watching.
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 11, 2020
“Yolcu uçağını Cruise füzesi sandık”
Uçak, İran’ın Kasım Süleymani suikastına misilleme olarak Irak’taki ABD hedeflerine füze saldırısı düzenlediği gecenin sabahında, yerel saatle 06.12’de havalandıktan kısa süre sonra düşmüştü. İran Devrim Muhafızları ordusu, cumartesi günü yaptığı açıklamada, savunma sistemlerinin yolcu uçağını ABD tarafından fırlatılmış bir Cruise füzesi sandığını, bu nedenle hata yapıldığını duyurmuştu.
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, olayla ilgili Devrim Muhafızları’na soruşturma açılması talimatı verdi. Devrim Muhafızları’nının üst düzey komutanlarından Emir Ali Hacızade, televizyondan yayınlanan bir açıklama ile ordunun hava savunma birimi adına sorumluluğu üstlenerek halktan af diledi. Olay sırasında iletişim hatlarında sorun yaşandığını savunan Hacızade, “Sistemin hedefi vurmak için 10 saniyesi vardı. Operatör bu sürede yanlış bir karar verdi ve uçak vuruldu. Tek bir kişinin aceleci hareketiyle uçak düşürüldü” dedi. Hazıcade tüm sorumluluğu üstlendiklerini açıklarken, “Olayı duyunca ölmeyi diledim” diye konuştu.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Kurban yakınları tazminat bekliyor”
Rejimin itirafı ve özür dilemesi, iç kamuoyundaki yükselen tepkiyi yatıştırabilecek mi, şüpheli. Mağdurların yakınları da kazayla ilgili etkin soruşturma yapılmasını ve sorumluların ceza almasını istiyor.
Kazada ölenlerin 82’si İran, 63’ü Kanada,11’i Ukrayna, 10’u İsveç, dördü Afganistan, üçü İngiltere ve üçü de Almanya vatandaşıydı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, “İran’dan sorumluların açık ve şeffaf bir şekilde yargılanmasını, ölenlerin yakınlarına tazminat ödenmesini ve resmi özür bekliyoruz” açıklaması yaptı. Kanada Başbakanı Justin Trudeau da ölenlerin yakınlarının adaletin yerine gelmesini beklediğini vurguladı. Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, “Bu dramatik olaylar silsilesinden gereken dersleri çıkarmalıyız ve gerilimi düşürmeliyiz” çağrısı yaparken Almanya Savunma Bakanı Heiko Maas, “İran’ın olaya açıklık getirmesi önemli. Şimdi Tahran bu acı faciadan doğru çıkarımları yapmalı ve bunun bir daha yaşanmaması için gereken önlemleri almalı” dedi.