Almanya’nın Hamburg şehrinde görülen davada, Bruno Dey (93) isimli eski bir Nazi gardiyan iki yıl tecilli hapis cezasına çarptırıldı. Dey, Nazi döneminde Polonya’daki Stutthof Toplama Kampı’nda görev yaptığı sırada 17-18 yaşlarında olduğu için “çocuk ve gençlik yasalarına” göre yargılandı.
Bruno Dey, Ağustos 1944 ile Nisan 1945 arasında kampta 5 bin 230 kişinin ölümü ve bir kişinin öldürülmesine teşebbüsten suçlu bulunarak iki yıl tecilli hapis cezasına çarptırıldı. Stutthof Toplama Kampı’nda en az 65 bin kişinin katledildiği düşünülüyor. Dey’in görev yaptığı sürede ise en az 30 kişinin krematoryumda yakıldığı, 200 kişinin gazla zehirlendiği ve 5 bin kadar insanın kamptaki kötü koşullar nedeniyle hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Savcılık iddianamesinde Dey, “ölüm makinesinin küçük bir çarkı” olarak tanımlanmıştı. Mahkeme sözcüsü Kai Wantzen, “Gözetleme, kampın işlemesi için önemliydi ve kamp insanları öldürmek için hazırlanmıştı” dedi.
Ekim 2019 yılında başlayan duruşmalar, Dey’in ilerlemiş yaşı göz önünde bulundurularak iki saat ile sınırlandırıldı. Hâkim Anne Meier-Göring’e göre, duruşmalar, “tarihsel anlamı nedeniyle” koronavirüs salgınına rağmen devam etti.
Duruşmaya 40 müdahil davacı da katıldı. Kamptan sağ kurtulan ve davaya müdahil olan Rosa Bloch, “Ben bizi gözetleyen insanları suçluyorum ve onları asla affetmeyeceğim. Ve bize neler yaptıklarını asla unutmayacağım” dedi. Bloch, Dey’e yönelerek “Özellikle kulelerde olanlar her şeyi görebiliyorlardı” diye seslendi. Müdahiller kampta her gün yaşanan taciz, darp, infaz ve açlığı anlattı. Eski Nazi gardiyan Dey duruşmanın sonunda, hayatta kalanlardan özür diledi.
Hukukçular, 28 bin kişinin öldürülmesine yardım etmekle suçlanan John Demjanjuk’un 2011 yılındaki davasından sonra diğer toplama kamplarında görev yapmış olan kişileri aramaya başladı. Dey’in yargılandığı bu duruşmanın, Yahudi soykırımına dair son dava olacağı tahmin ediliyor.
