Sırbistan, Rusya ve Çin’den gelen aşılar dahil tüm firmaların ürettiği aşıları kullanmaya başlayarak Avrupa’daki en yüksek ikinci aşılama oranına ulaştı. Sırbistan’ın salgındaki ve aşılamadaki başarılı hikayesinin arkasında bürokratik çekişmelerden ve jeopolitik tuzaklardan kaçması yatıyor. NY Times, Sırbistan’ın koronavirüs salgınıyla mücadelede nasıl başarılı olduğunu yazdı.
1990’lı yıllarda Balkanlar’da yaşanan çatışmalardaki “dehşet verici” rolü ile dünyaya yıllarca ismini duyuran Sırbistan, şu sıralar, halkın aşılanması için verilen savaş ile isminden söz ettiriyor. Sırbistan, ülkedeki tüm yetişkinlere sadece ücretsiz aşı değil, aralarında seçim yapabilecekleri beş farklı aşı çeşidi de sunuyor. Sırbistan’daki bu aşı alternatifi fazlalığı, Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuciç’in giderek otoriterleşen hükümeti için bir zafer niteliği taşıyor.
Yedi milyondan az nüfusa sahip olan Sırbistan, koronavirüse karşı geliştirdiği aşı sistemini güvence altına almak için doğu ya da batıya karşı gelmek yerine, her iki tarafla da ilişkiler kurdu. Bir yandan Rusya ve Çin ile 11 milyondan fazla doz için aşı anlaşmaları imzalarken, diğer yandan Pfizer ile 2,2 milyon dozu kapsayan ilk aşı anlaşmasını yaptı. Aşılara ne kadar ödendiği tam olarak bilinmese de Sırbistan Sağlık Bakanı Zlatibor Loncar, “fiyatların dünyadaki her yerden çok daha iyi” olduğunu söyledi. Muhalefet liderleri bile Vuciç’i “İyi bir iş çıkardı” diyerek övdü.
Our World in Data tarafından açıklanan veriler, Sırbistan’ın, İngiltere’den sonra Avrupa’da koronavirüs aşılamasını en iyi sürdüren ülke olduğuna işaret ediyor. Önceki hafta itibari ile her 100 kişiye 29,5 doz aşı uygulayan Sırbistan, yakaladığı bu oran ile Almanya ve Fransa’yı geride bırakmış durumda. Sırbistan Başbakanı Ana Brnabiç, ülkesinin bu başarısını, salgını “siyasi bir mesele değil, bir sağlık sorunu” olarak ele alma kararına bağladı ve “Doğu ya da batı fark etmeksizin herkesle pazarlık yaptık” dedi.
On yıldan daha fazla süredir Avrupa Birliği’ne (AB) katılmak için uğraştıklarını ve hâlâ birliğe katılmak istediklerini vurgulayan Brnabiç, “AB’deki düzenlemeler çok katı. Küresel salgın dönemlerinde daha esnek olmamız gerekiyor” dedi.
Bununla birlikte Sırbistan’ın şu ana kadar AB tarafından kabul edilmeyen aşıları kullanarak elde ettiği başarının geri tepme ihtimali de var. Ülkede aşı olan halkın neredeyse tamamı, Çin’in Sinopharm aşısını oldu. AB ülkelerinin kabul etmediği Sinopharm, Batılı aşı üreticilerinin aksine faz-3 denemelerinden ayrıntılı veri yayımlamadı. Aşılama oranının yüksekliğine rağmen Sırbistan’daki günlük vaka sayısı şubattan beri iki katına çıktı.
Aşılama süreci nasıl işliyor?
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) de dahil olmak üzere çoğu ülkenin erken aşılama programlarının sağlık çalışanları ve 65 yaş üstü gibi öncelikli gruplara odaklandığı bir zamanda, Sırp hükümeti şimdilik 18 yaşın üzerindeki herkese ücretsiz aşı imkanı sunuyor.
Aşı isteyen herkesin çevrimiçi bir form doldurması ve hangi firma tarafından üretilen aşıyı (Pfizer-BioNTech, Sputnik V, Sinopharm, AstraZeneca veya Moderna) tercih ettiğini belirtmesi gerekiyor. Fakat seçenekler arasında bulunan aşıların hepsinden yeterli miktarda mevcut değil.
Halk aşılama sürecinden memnun
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Halk ise başbakanın ifade özgürlüğünü kısıtlayan tutumlarını eleştirse de devletin aşılama kampanyasındaki hızından memnun. NYT’ye konuşan bir Sırp vatandaşı şunları söylüyor: “Vuciç’in diğer pek çok sözünün ve yanlış beyanlarının aksine, aşılama kampanyası bir propaganda değil. Bunun bu kadar kolay olmasını hiç beklemiyordum. Her şeyin bu kadar iyi organize edilmesine sevindim ve şaşırdım. Aşılar gerçek ve biz onlara sahibiz.”
Derleyen: Senem Görür
