Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Joe Biden yönetiminin, diğer ülkelerin de koronavirüse karşı geliştirilen aşıların muadillerini üretebilmesi için fikri mülkiyet hakkının kaldırılmasına destek verdiğini açıklamasının ardından dünya liderleri, fikri mülkiyet hakkının kaldırılmasını tartışmaya başladı.
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) ardından Rusya da fikri mülkiyet haklarının kaldırılması fikrini desteklediğini duyurdu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, koronavirüs aşılarının üretim kapasitelerini artırabilmek için fikri mülkiyet hakkının kaldırılmasını desteklediğini söyledi.
Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) acil durumlar için fikri mülkiyet haklarının kaldırılmasına yönelik kurallarını hatırlatan Putin, “Koronavirüs salgını da acil bir durum. Rusya elbette böyle bir yaklaşımı destekleyecektir” dedi.
Salgın gibi olağanüstü durumlarda maksimum kâr değil, insanların sağlığını düşünmek zorunda olduklarını söyleyen Putin, koronavirüs salgınından kurtulmanın tek yolunun aşılama olduğunu belirtti. Putin aynı zamanda Rusya’nın aşı üretimi için teknolojisini diğer ülkeler ile paylaşan tek ülke olduğunu vurguladı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da aşı patentlerinin kaldırılması konusuna yeşil ışık yaktıklarını duyurdu.
Almanya fikri mülkiyet istisnasına karşı
Almanya ise ABD ve Rusya’nın desteklediği aşılarda fikri mülkiyet haklarının kaldırılmasına, aşı üretim sürecine zarar vereceği gerekçesi ile karşı çıktı. Alman hükümetinden yapılan açıklamada, “Fikri mülkiyet hakkının korunması inovasyonun bir parçasıdır ve öyle de kalmalıdır” denildi.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin bu öneriyi tartışmaya hazır olduğunu söyledi. AB ülkelerinin liderlerinin, 7-8 Mayıs’ta Portekiz’de yapacakları zirve toplantısında bu konuyu görüşmesi bekleniyor.
Özlem Türeci: “Aşı patentlerinin askıya alınması bence iyi bir fikir değil”
BioNTech’in kurucu ortaklarından Dr. Özlem Türeci de koronavirüs aşılarında fikri mülkiyet hakkının kaldırılması konusuna sıcak bakmadığını belirtti. CNN International’a konuşan Türeci, “Patent korumalarının hafifletilmesi hakkında siz ne düşünüyorsunuz?” sorusuna şu yanıtı verdi:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Patentler aşıların, sözgelimi bizim aşımızın üretimi konusunda sınırlandırıcı faktörler değil. Aşı üretiminde bir dizi önemli etken var. Örneğin bizim üretim sürecimiz 50 binden fazla adım içeriyor. Aşımızın güvenliğini ve koruma oranını garanti altına almak için bunların hepsinin doğru uygulanması gerekiyor. Deneyimli personel, özel tesisler, hammaddeye erişim gerekiyor. Dolayısıyla patentlerin askıya alınması bu konuyu çözmeyecek. Aşı üreticileri açısından, bunu uyumlu bir şekilde ve uluslararası çapta yapabilmek için yasal, idari ve organizasyonel çözümlerin daha önemli olduğuna inanıyoruz.”
Türeci, “Bunun kötü bir fikir olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusunu ise “Evet. Önümüzdeki 12 ay içinde elimizde olabilecek aşı dozunun sayısını artırmayacak. Muhtemelen, üretimde kaosun artmasına yol açacak” diyerek yanıtladı.
Pfizer CEO’su Albert Bourla: “Daha fazla fabrika kurulması ters etki yaratır”
Pfizer CEO’su Albert Bourla da fikri mülkiyet haklarının kaldırılmasına karşı olduğunu açıkladı. Bourla AFP’ye verdiği röportajda, daha fazla aşı üretilmesinin önündeki ana engelin fikri mülkiyet olmadığını ve daha fazla fabrika kurulmasının ters etki yaratacağını söyledi.
Derleyen: Senem Görür
