Gübreye 16 ayda, yüzde 300’ü bulan zam yapıldı. Bunun üzerine, mazot ve tohuma gelen zamlar ile kuraklık eklenince toprağı olan çiftçiler, başka tarlalarda yevmiye karşılığında işçi olarak çalışmak zorunda kaldı. Çiftçinin sorunlarını kamuoyu gündemine getiren tarım yazarı ve çiftçi Faik Toy, buğdayda kullandığı gübreyi yarı yarıya azalttığını, bunun rekolteyi düşüreceğini, gübre kullanmamak için bu yıl mercimeğe ağırlık vereceğini söyledi. Toy, “Bakan, gübre fiyatları konusunda yanlış bilgilendiriliyor. Bana inanmıyorsa MHP’nin resmi internet sitesine baksın, 2002’nin verileri orada duruyor” dedi. Faik Toy’un yanında çalışan kuzenleri Umut ve Nurettin Toy, 50 dönüm arazilerinin olduğunu ancak zamlar nedeniyle iki yıldır ekemediklerini ve amcaları Faik Toy’un yanında yevmiye ile çalıştıklarını söyledi. Tarlaya inerek ekim çalışmalarına başlayan Toy, Medyascope‘a konuştu.
“Gübreye 16 ayda 32 defa zam gelince çiftçi, gübre kullanımını yarıya indirdi“
Faik Toy buğday ektiğini, gübre kullanma şansı olmadığını, normalde bir dekar buğdayda 30 kilogram taban gübresi, 30 kilogram üst gübre kullandığını belirterek, “Şu anda taban gübresi kullanma zamanı. Geçen yıl 30 kilogram attığım gübreyi bu sene 15 kilograma düşürdüm. Yani dekara 15 kilogram gübre kullanacağım. Bunun verimi düşüreceğini biliyorum ama çiftçimizin imkanları bu kadar. DAP gübre 220 liradan 16 ayda 8 bin liraya çıktı. 32 zam yedi. Çiftçimizin bu parayla gübre alma şansı yok. Birçok çiftçimiz gübresiz ekim yapıyor. Buğday ve arpa alanlarından kıstım, bu sene kırmızı mercimek alanlarımı artırma yönüne gittim. Çünkü kırmızı mercimeğin buğday ve arpaya göre daha az gübre ihtiyacı var ama kırmızı mercimekte sıfır mercimek kullanacağım. Hiç gübre kullanmadan ekim yapacağım” dedi.
“Bakan, MHP’nin resmi internet sitesine baksın”
Toy, Tarım ve Orman Bakanı’nın gübre fiyatlarıyla ilgili talihsiz bir açıklamada bulunduğunu, bakana yanlış bilgi verildiğini ifade ederek, şöyle konuştu:
“2002 yılında sayın Bakan, bakan değilken ben yine çiftçiydim. Bir kilogram buğday sattığımda 2 kilogram üre gübresi alabiliyordum. Şu anda Tarım Bakanımızın hasatta açıkladığı fiyat, buğday satan çiftçi 4 kilogram buğday satmış olsa 1 kilogram üre gübresini ancak alabiliyor. Sayın Bakan, buğday gübre hesabına girerse 2002 yılında 1 kilogram buğday ile 2 kilogram üre gübresi alındığına göre şu anda 2 kilogram üre gübresinin fiyatı 18 lira, 2 kilogram buğdayın da 16-18 liraya çıkması gerekir. Lütfen tekrar 2002’deki verileri kontrol etsin. Hatta bana inanmıyorsa MHP’nin resmi internet sitesine girsin 2002’de gübre ve buğday fiyatının ne kadar olduğu orada duruyor, oradan alsın bilgileri. Gübreyi yarı yarıya düşürmemiz rekolteyi olumsuz etkileyecek. Büyük verim düşüşleri olacak. Dekarda en az 150 kilogram buğday kaybımız olacak.”
“Türkiye’de hiçbir şey gübre kadar zamlanmadı”
Faik Toy, kullandığı gübrenin 20’ye 20 taban gübresi olduğunu, normalde 18-46 DAP gübresi kullandığını hatırlatarak, “DAP gübresinin fiyatı 220 liradan 8 bin liraya çıkınca artık onu kullanamıyoruz. Bu sene 20’ye 20 gübreyi kullanıyoruz. Bunu geçen sene tonunu bin 700 liradan almıştım. Şu an 5 bin 600 lira. Türkiye’de bu kadar kısa sürede zam alan hiçbir şey yoktur. Hiçbir şey gübrenin yediği zammı yemedi. Bu gübre yerli, ithal değil. Mardin-Mazıdağı’ndan üretiliyor” dedi.
“Sulama barajı sekiz yıldır dolu, yanındaki topraklar kuraklıktan çatlıyor”
Geçen yıl kırmızı mercimek ektiğini, kuraklık nedeniyle dekara 35-40 kilogram verim aldığını söyleyen Toy, “Eğer bir su vurabilseydim, dekara 300 kilogram kırmızı mercimek alacaktım ve arkamda Pamukçay Barajı’nı görüyorsunuz, 2013’te biten. Sekiz yıldır barajın üst tahliyelerinden su taşıyor ama sekiz yıldır kanal ve kanaletler bitirilemediği için henüz sulama faaliyetine geçmiş değil, bazı vatandaşlarımız yüklü masraflar yaparak pompajla tarlalarına su çekebiliyorlar. Bu baraj 2013’te 55 bin dekar araziyi sulamak için yapıldı. Bu yıldan beri suyla dolup taşıyor. Barajın çevresindeki köyler bile imkansızlıktan sulama yapamıyor. Madem kanal ve kanaletler yapılamadı kuraklıkta barajın çevresindeki köyleri pompajla su verilebilirdi, bu bile yapılmadı. Su burada sekiz yıldır boşuna heba oluyor. Biz de kuraklığı bir kader olarak görüyoruz. Oysa kuraklığın etkilerini azaltmak bizim elimizde” dedi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Zamlar nedeniyle işçi olarak çalışıyoruz”
Faik Toy’un yeğenleri Nurettin ve Umut Toy ise toprak sahibi oldukları halde amcalarının yanında işçi olarak çalıştıklarını söyledi. Her birinin 50’şer dönüm arazisi olan Nurettin ve Umut Toy gübre, mazot ve tohuma gelen zamlara kuraklık eklenince iki yıldır arazilerini ekemediklerini ve kiraya verdiklerini dile getirdi.
