Uluslararası Basın Enstitüsü’nün (IPI) dün (29 Aralık) yayımladığı araştırmasına göre, dünya genelinde 2021 yılında 45 gazeteci işleri ile bağlantılı olarak öldürüldü veya görevleri sırasında hayatını kaybetti. 28 gazeteci ise çalışmaları nedeniyle hedef alındı.
Uluslararası Basın Enstitüsü’nün (IPI) dün (29 Aralık) yayımladığı araştırmaya göre, 2021 yılında 45 gazeteci işleri ile bağlantılı olarak öldürüldü veya görev sırasında hayatını kaybetti. 45 kişilik listede, gazeteciler, editörler, muhabirler ve kameramanlar gibi haber içeriğine doğrudan katkıda bulunan medya çalışanları yer aldı. Rapor, devletlerin gazeteci cinayetlerini araştırmadaki başarısızlıklarının, bir cinayetin işle ilgili olup olmadığını değerlendirmeyi zorlaştırdığının ve araştırmacıların ikinci derece kanıtlara dayanmak zorunda kaldığının altını çizdi.
IPI’nin raporunda, 2021 yılında öldürülen 45 gazeteciden 28’inin meslekleri nedeni ile kasten öldürüldükleri belirtildi. Listede 1 Mart’ta silahlı kişiler tarafından vurulan bağımsız Somalili gazeteci Jamal Farah Adan‘a da yer verildi. Adan’ın öldürülmesini aşırılık yanlısı El-Şebab grubu üstlenmişti.
Temmuz ayında, InfoGuaymas haber sitesinin sahibi Meksikalı gazeteci Ricardo Dominguez López, 47. doğum gününde bir süpermarketin otoparkında vurularak öldürülmüştü.
Öldürülen gazetecilerden bazılarının öldürülmeden önce ölüm tehditleri aldıkları belirtildi. Dokuz aylık hamileyken bombalı araç saldırısında hayatını kaybeden Yemenli gazeteci Rasha Abdullah Al-Harazi, ölümünden aylar önce birçok tehdit almıştı.
Enstitünün raporuna göre gazetecilerin ölümlerinin, planlanmış cinayetler olabileceğine dair kanıtlar olduğu ancak kesin bir yargıya varmak için daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Örneğin Filipinler’de 8 Aralık’ta televizyon izlerken motosikletli saldırganlar tarafından öldürülen eski Reuters muhabiri Jess Malabanan‘ın öldürülmesi planlı cinayetlerden biri olarak düşünülüyor. Malabanan 2018 yılında, Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte’nin uyuşturucu savaşına yönelik bir Reuters prodüksiyonunda çalışmıştı.
Azerbaycan devlet haber ajansı AzerTag muhabiri Maharram İbrahimov, 4 Haziran’da Azerbaycan’ın Kelbecer bölgesinde mayın patlaması sonucu hayatını kaybetmişti.
2021 yılında ayrıca, Bangladeş’te sekiz kişinin yaralandığı siyasi bir çatışmayı haberleştirirken boynundan vurularak öldürülen Burhan Uddin Mujakker de dahil olmak üzere sivil ayaklanmaları haber yapan iki gazeteci öldürüldü.
Hintli gazeteci Arindam Das’ın nehirden bir fili kurtarma görevini üstlenirken boğulduğu bildirildi. Enstitüye göre bu ölümler, gazetecilik mesleğinin devam eden tehlikelerini yansıtıyor.
Dünyanın hemen her bölgesindeki gazetecilere yönelik şiddeti ortaya koyan raporda, gazeteci güvenliğinin belirli bölgelerle sınırlı olmayan küresel bir sorun olduğu tespitine yer verildi. Rapora göre Sahraaltı Afrika’da dokuz, Meksika’da yedi, Afganistan ve Hindistan’da altışar, Avrupa’da ise ikisi Azerbaycan’da, biri Türkiye’de, biri Yunanistan’da ve biri de Hollanda’da olmak üzere altı gazeteci yaşamını yitirdi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Rapora göre yetkililer, cinayetlere karşı endişe verici derecede yetersiz tepki veriyor ve gazetecilere karşı işlenen suçlarda yüksek düzeyde cezasızlık oranları görülüyor. 28 vakanın sadece altısında yerel polisin şüphelileri tutukladığı bildirildi.
Tutuklamaların bulunduğu birçok vakada ise mağdurların aileleri, gerçek ve kapsamlı bir soruşturmadan kaçınarak, polisin yanlış şüpheliyi tutukladığına veya davayı örtbas etmek için şüphelileri tutukladığına inandıklarını belirtti.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman’a yönelik eleştirel yaklaşımıyla bilinen Washington Post yazarı Cemal Kaşıkçı‘nın 2 Ekim 2018’de İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’na girdikten sonra ortadan kaybolduğu ve bir daha bulunamadığı raporda belirtildi.
Enstitünün raporuna göre, 2011 yılında dünya genelinde 102 gazeteci öldürülürken 2016 yılında bu sayı 120 olmuştu.
IPI Müdür Yardımcısı Scott Griffen konu ile ilgili açıklamasında, “Devletler gazetecilere yönelik saldırıları çözmek için daha fazlasını yapmalıdır ve uluslararası toplum, bu tür cinayetlere suç ortaklığı yapan Suudi Arabistan gibi rejimlere yaptırım uygulamalıdır. Basına yönelik şiddet, gazetecilerin hayatlarını riske atan konulardan kaçındığı yaygın bir otosansüre yol açabilir. Bu durum, katillerin hesap vermediği bir cezasızlık ortamı ile daha da kötüleşiyor. Enstitü, 2021’de çalışmaları nedeni ile öldürülen tüm gazetecilerin aileleri ve meslektaşlarının yanındadır ve sorumlulardan hesap sorulmasını talep etmektedir” dedi.
Kaynak: IPI
Derleyen: Berkcan Tuner
