Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

İşi zor: ABD’nin yeni Ankara Büyükelçisi Jeff Flake göreve başlıyor

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden yönetiminin Türkiye’ye büyükelçi olarak atadığı eski Cumhuriyetçi Senatör Jeff Flake, bugün Türkiye’ye geliyor. Flake’in koltuğu David Satterfield’dan devralması, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a güven mektubunu sunması ve akabinde göreve başlaması bekleniyor. 

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, temmuz ayında ABD’nin Ankara Büyükelçiliği’ne eski Cumhuriyetçi Arizona Senatörü Jeff Flake’i aday göstermişti. Flake’in büyükelçiliği 16 Ekim’de Senato’daki Dış İlişkiler Komisyonu’nda, 26 Ekim’de ise Senato Genel Kurulu’nda onaylanmıştı. Oylamaların ardından Flake, 7 Aralık’ta düzenlenen törende yemin etmiş ve görevine resmiyet kazandırmıştı.

Biden’ın Ankara’ya bir kariyer diplomatını değil, siyasi birini gönderme kararı bazı çevrelerde sürpriz olarak nitelendirilirken bazı çevrelerde ise Flake hamlesinin 2021 yılında Ankara’nın Vaşington Büyükelçiliği’ne Murat Mercan’ı getirmesine karşılık olarak geldiği yorumları yapılmıştı. 

Murat Mercan

2021 yılında Türkiye ile ABD arasındaki ilişkiler hiç de iyiye gitmedi. Eski Başkan Donald Trump döneminde liderden lidere yürütülen ilişkiler, Biden’ın resmen göreve başlamasıyla daha da kurumsal bir seviyede devam etti. Flake, Türk-Amerikan ilişkilerinin zor dönemden geçtiği bir zamanda görevi devralıyor. 

Jeff Flake’in hayatı ve kariyeri

Peki, S-400’lerden Ankara’nın F-16 talebine, Halkbank davasından insan haklarına Türk-Amerikan ilişkilerinin dibe vurduğu yorumları yapılırken görevi devralan yeni ABD Büyükelçisi Jeff Flake kimdir?

31 Aralık 1962’de Arizona eyaletinin Snowflake kasabasında dünyaya gelen Flake, lise eğitimi aldıktan sonra Güney Afrika ve Zimbabve’de Mormon misyoneri olarak görev aldı. 1980’lerin belirli dönemlerinde Afrika’da çalışmalar yürüten Flake, siyasi kariyerinde de Afrika üzerine yaptığı çalışmalar ile dikkat çekti. Bu yüzden Flake’in diplomatik bir göreve gelmesi halinde bu görevin Afrika’da olması bekleniyordu.

Flake, siyasi kariyerinde Afrika üzerine çalışmaları ile dikkat çekti.

Afrika’daki çalışmalarından sonra ABD’ye dönen Flake, Brigham Young Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler bölümünü bitirdi, aynı üniversitede siyaset bilimi alanında yüksek lisans derecesini aldı. Üniversite eğitiminden sonra tekrar Afrika’ya dönen Flake, Namibya’daki Demokrasi Vakfı’nda üst düzey görevler aldı. Namibya’daki görevinden sonra ABD’ye geri dönen Flake, Goldwater Enstitüsü’nün icra direktörlüğü görevini üstlendi. Daha sonra siyasete atılma kararı aldı. 

Donald Trump ve Jeff Flake

2001-2013 yılları arasında Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi üyeliği yapan Flake, 2012 yılında Senatör Jon Kyl’in emekli olacağını söylemesinin ardından senato seçimleri için aday oldu ve Demokrat aday Richard Carmona’yı yenerek göreve geldi. 

Flake’in Trump ve politikalarını eleştirdiği kitabı.

Eski ABD Başkanı Donald Trump ve politikalarına, Trump’ın adaylık sürecinin başından itibaren karşı çıkan Flake, 2017’de emekliliğe ayrıldığını açıkladığı konuşmasında Cumhuriyetçi Parti’yi eleştirmiş ve Trump’ın davranışlarına yeterince muhalefet edilmediğini belirtmişti. Partideki meslektaşlarını temel ilkelerden vazgeçmek ile suçlayan Flake, daha sonra Trump’ı ve politikalarını da eleştirdiği “Conscience of Conservative (Bir Muhafazakârın Vicdanı)” adlı bir kitap da yazmıştı. Flake, 2017’de görevi bıraktıktan sonra da ABD’deki bazı üniversitelerde öğretim üyeliği yapmıştı.  

Türkiye’ye bakışı nasıl? 

Başkan Biden tarafından aday gösterilmesi ve Beyaz Saray’ın adaylığını onaylamasından kısa bir süre sonra Medium hesabından paylaştığı bir gönderiyle adaylığını duyuran Flake, “ABD’nin uzun süredir NATO müttefikimiz olan Türkiye Cumhuriyeti ile ilişkisinin stratejik önemi göz önüne alındığında, Başkan Biden’ın bu büyükelçilik adaylığı ile bana duyduğu güvenden onur ve gurur duyuyorum” demişti.

Adaylığının her iki ülke için de önemli bir zamanda önemli bir görev olduğunu vurgulayan Flake, ülkesine hizmet etme fırsatı için minnettar olduğunu belirtmiş ve eşi Cheryl ile birlikte Türkiye’nin sıra dışı insanlarını tanımayı dört gözle beklediklerini de sözlerine eklemişti.

Kongre’de uzun süre boyunca aldığı göreve rağmen Flake’in Türkiye ve Vaşington’un Ankara politikaları ile ilgili olumlu ya da olumsuz bir geçmişi bulunmuyor. Flake, 2014’te Demokratlar’ın sunduğu Ermeni soykırımı yasa tasarısına destek vermemiş ve F-35’lerin Türkiye’ye satılmaması konusunda da karşı oy kullanmıştı. Bu yüzden Flake’in göreve geldiğinde Türkiye ile ABD arasında düşük seviyede seyreden ilişkileri nasıl etkileyeceği merak ediliyor. 

Nasıl bir dönem devraldı? 

ABD Başkanı Joe Biden’ın 20 Ocak’ta göreve başlamasıyla Türkiye’nin dış politikasında attığı adımların yeni ABD yönetimi ve Biden’a göre şekillenmeye başladığı yorumları yapılmıştı. Türkiye’nin 2021 yılında Avrupa’dan Afganistan’a, Körfez ülkelerinden Doğu Akdeniz’e attığı birçok adım bölge uzmanları tarafından restorasyon, normalleşme ya da u dönüşü olarak yorumlanmıştı.

Başkan Biden Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilk temasını, göreve başlamasından üç ay sonra kurmuş ve bu görüşmede 1915 olaylarını “soykırım” olarak tanıyacağını söylemişti. Bu telefon görüşmesinin ardından iki lider, 14 Haziran’da ve 31 Ekim’de iki kez yüz yüze görüşmüştü. 14 Haziran’daki görüşme öncesinde 1915 olaylarını muhakkak gündeme getireceğini söyleyen Erdoğan, görüşme sonrasındaki açıklamasında ise “Hamdolsun, 1915 olayları hiç gündeme gelmedi” demişti.

2021 yılının akılda kalan bir diğer önemli krizi ise Türkiye’nin F-35 programından resmi olarak çıkarılması ve 40 adet F-16 savaş uçağı için Vaşington’a talepte bulunmasıydı. Ankara’nın bu talebinin S-400’lerdeki ısrarı ve sorunlu insan hakları sicili nedeniyle Kongre’den geçmesi zor gözüküyor. Birçok Kongre üyesi de zaman zaman Başkan Biden’a ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken’a “Türkiye’ye F-16 satma” uyarısında bulundukları mektuplar kaleme alıyor.

2021 yılındaki gelişmeler ışığında Türk-Amerikan ilişkilerinde yaşanan S-400 geriliminin 2022 yılında da devam etmesi bekleniyor. Halkbank davası, Türkiye’nin 15 Temmuz darbe girişiminden sorumlu tuttuğu Fethullah Gülen’in iadesi, Vaşington’un YPG’ye verdiği destek, Suriye ve Libya’daki çatışma alanlarındaki pozisyonlar, demokrasi ve insan hakları, Flake’in aktif mesai harcayacağı konu başlıkları arasında yer alıyor.  

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.