Emekli Büyükelçi Namık Tan, YetkinReport’taki yazısında Madrid’deki üçlü zirveden çıkan sonuçları değerlendirdi.
Madrid’deki müzakereler başlamadan ABD’nin üçlü zirveden sonuç çıkmadığı takdirde ABD Başkanı Joe Biden’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmeyebileceğine işaret eden bir haberin basına sızdırıldığına dikkat çeken Tan, “ABD bu taktik hamlesiyle, üçlü görüşmeden behemehal sonuç çıkmasını sağlamanın yanı sıra Erdoğan’ın Biden’la yüz yüze görüşmesinde İsveç ve Finlandiya konusunda ilave pazarlıklara girmesinin önünü kesmiş oldu. Neticede, gelişmeler ABD’nin çizdiği senaryoya uygun cereyan etti. Stoltenberg üçlü görüşme sürecini başarıyla yönetti. ABD, İngiltere ve muhtemelen Almanya’nın dahliyle, İsveç ve Finlandiya’yı tatmin edecek güvenceler verilmesini sağladı. Türkiye, iç kamuoyu nezdinde vetosunu çekmesinin gerekçelerini izahta kullanabileceği ‘güvenceler’ elde etti” diye yazdı.
“Üçlü Muhtıra, Madrid’deki tarihi zirvenin başarısızlıkla sonuçlanmasının engellenmesini sağladı” diyen Tan, değerlendirmelerini şöyle sürdürdü:
“Üçlü Muhtıra, hukuki ve teknik bakımdan imzacı taraflar açısından dahi mutlak bağlayıcılığı olduğu ileri sürülebilecek bir belge değildir. Dolayısıyla, İttifakın diğer tüm üyelerini de bağlamaz. Metinde yer verilen yazım inceliklerinin icbar edici bağlayıcılığı yetkin hukukçuların yorumlarına açıktır. Ancak, bizatihi bir metnin mevcudiyeti NATO müttefiki ülkeleri politikalarını belirlerken özenli ve dikkatli olmaya teşvik eder. Bu yönüyle, ahlaki ve ilkesel bakımlardan ağırlığa sahiptir.
Ezcümle, tarihi zirveyi başarısızlıktan kurtaran böyle bir belgenin ortaya çıkması önemlidir. Üç tarafın muhtıra hükümlerini uygulama konusunda etkin işbirliği yapılmasına dair taahhütlerine ne ölçüde sadık kalabileceklerini şimdiden kestirmek hayli güç görünüyor. Ancak, belgenin NATO dayanışmasının ve Türkiye’nin Batı aidiyetinin teyidine ve korunmasına olanak veren tarihi niteliğini vurgulamakta yarar görüyorum.”
Namık Tan’ın yazısının tamamını okumak için tıklayınız.
