AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa Siyasi Topluluğu açılış toplantısına katılmak üzere Çekya’nın başkenti Prag’a gitti. 44 ülke liderinin katıldığı toplantıda Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Ermenistan Başbakanı Paşinyan ile bir araya geldi. Paşinyan ile yaptığı ikili görüşmenin ardından Erdoğan, dikkat çeken açıklamalar yaptı.
Erdoğan, Avrupa Birliği (AB) üyesi devletler ile davet edilen 17 ülkenin katıldığı Avrupa Siyasi Topluluğu toplantısında yer almak üzere Prag’a gitti. Toplantıya Rusya ve Belarus ise davet edilmedi.
Prag Kalesi’nde düzenlenen toplantıya katılmadan önce gazetecilere demeç veren İzlanda Başbakanı Katrin Jakobsdottir, “Burada göreceğiniz şey, Avrupa’nın Rusya’nın Ukrayna’ya karşı dayanışma içindeki duruşu” diye konuştu.
Toplantının yapılacağı Prag Kalesi’ne gelen Erdoğan, fuaye alanında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile bir süre sohbet etti. Erdoğan ayrıca Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile de ayaküstü konuştu.
Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı’na ilişkin sohbet sırasında orada bulunan Macron’a “Seni de alalım Türk Birliği’ne” diye seslendi.
Erdoğan, daha sonra liderlerle birlikte aile fotoğrafı çekimine katıldı.
Ardından Erdoğan, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile ikili görüşmeler yaptı. Türkiye-Ermenistan arasında 13 yıl sonra liderler düzeyinde ilk görüşme gerçekleşti. Görüşmeler basına kapalı olarak sürdürüldü.
Erdoğan zirvenin ardından düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Liderlerle pek çok konunun görüşüldüğünü belirten Erdoğan, “Genel oturumların yanı sıra liderlerle barış, güvenlik, enerji, iklim ve yuvarlak masa toplantılarında Avrupa’yı da etkileyen küresel konuları ele aldık. Türkiye’nin bu meselelere yaklaşımını ve birliğe katılım sürecini muhataplarımıza anlattık. Zirve marjında Çekya Başbakanı ve Leyen ile üçlü bir görüşme gerçekleştirdik. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Bulgaristan Başkanı ve İspanya Başbakanı ile bir araya geldik. Görüşmelerde ikili meselelerle birlikte, Avrupa’nın geleceği, güvenliği ve refahı dahil olmak üzere küresel konuları masaya yatırdık” diye konuştu.
Paşinyan ile görüşme: “Tam normalleşme hedefine ulaşabileceğimize inanıyorum”
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile yaptığı ikili görüşme hakkında da konuşan Erdoğan, “Bölgemizde iyi komşuluk ilişkileri temelinde tam normalleşme hedefine ulaşabileceğimize samimiyetle inanıyorum. Avrupa Siyasi Topluluğu’nun kıtamızdaki sorunları ele alınması ve ortak sorunları çözümü için tam zamanı olduğu kanaatindeyim. Bildiğiniz gibi zaten özel temsilcilerimiz vasıtasıyla görüşmeler karşılıklı devam ediyor. Biz de kendisiyle görüşmemizi samimi bir havada gerçekleştirdik” dedi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Kıbrıs mesajı
Türkiye’nin hiçbir ülke toprağında gözü olmadığını söyleyen Erdoğan, Kıbrıs konusunda ise şu mesajları verdi:
“Biz sadece ülkemizin ve Kıbrıs Türklerinin menfaatlerini korumanın mücadelesini veriyoruz. Kimseyle hiçbir komşumuzla gerilim istemiyoruz. Doğu Akdeniz ve Ege sorunlarını uluslararası hukuk çerçevesinde çözmek istediğimizi defaatle dile getirdik. AB’nin bu konuda birlik dayanışması altında, haksız ve hukuksuz gerilimlere destek olmak yerine muhataplarımızı ikili temelle diyaloğa davet etmesini bekliyorum. Kalıcı bir çözüm için Kıbrıs adasındaki gerçeklerin kabulü gerekiyor. Biz bu hakikatler ışığında adımlarımızı atmaya devam edeceğiz.”
Erdoğan’dan Miçotakis açıklaması: “Beyefendi konuşmamdan çok rahatsız olmuş“
Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis hakkında ise “Bu akşam yemekte benim konuşmam vardı. Konuşmamı yaptım. Beyefendi konuşmamdan çok rahatsız olmuş” dedi.
Miçotakis’in de yemekte bir konuşma yaptığını söyleyen Erdoğan şöyle devam etti:
“Kendisine bizim ağır gelecek ifadeler kullandığımızı söyledi. Aslında ağır bir şey yoktu. Ve olması gereken yerde değiller. Hâlâ bunların bütün politikaları yalan üzerine kurulu. Hep yalan, dürüstlük yok. ‘Hadi bir araya gelelim’ dediğimizde kıyıdaş ülkelerle birlikte. Buna yanaşmıyorlar. Ve araya da birçok ülkeyi sokuyorlar. Birçok ülke de bizden adım atmamızı beklediler. Sizin bir yerlerden izin almanız gerekiyor. ‘Yok’ dedi, ‘Ben izin almam’ dedi. ‘Benim zaten iki ayım kaldı, görüşelim bitirelim bu işi’ dedi. Sizin muhataplarınız belli. Bizim de Yunanistan’la görüşeceğimiz bir şey yok, zaman içinde temenni ederim ki bir görüşme fırsatı yakalarız.”
AB üyelik süreci
Avrupa Siyasi Topluluğu’nun AB’nin alternatifi olmadığının altını çizen Erdoğan “Avrupa Siyasi Topluluğu AB’nin alternatifi değil. Ayrı bir oluşum olarak ortaya çıktı. Türkiye’nin önüne çıkarılan engellerin adil olmadığını belirttim. Bu durumun Avrupa Birliği’nin menfaatlerine de zarar verdiğinin altını çizdim. AB’nin Türkiye ile birlik ilişkilerini katılım perspektifi temelinde ilerletmesini bekliyoruz” dedi.
Erdoğan’dan “Esad” sorusuna yanıt
Suriye lideri Beşar Esad ile görüşmenin şu anda mümkün olmadığını belirten Erdoğan şunları kaydetti:
“Vakti saati geldiğinde biz Suriye’nin başkanı ile de görüşme yoluna gidebiliriz. Alt kademede zaten görüşmeler sürüyor. Bizim bütün arzumuz Suriye’deki terör gruplarının buradan arındırılması, bununla birlikte burada briket evler yapmak suretiyle geri dönüşü hızlandırmanın adımlarını atıyoruz. Geri dönüşümle ilgili de 550 bin civarında Suriyeli kendi topraklarına döndü. Rusya-Ukrayna savaşı bölgede atılacak adımları etkiledi. Rusya’nın İran’ın bölgede etkinliği var. Diğer yandan koalisyon güçlerinin etkinliği var. Başta ABD olmak üzere terör örgütüne silah, teçhizat yardımları yapılıyor. Vakti zamanı geldiğinde Amerikalı yetkililerle bunları görüşerek Suriye’nin kuzeyini bunlardan arındırmak istiyoruz.”
“Finlandiya terörün kol gezdiği bir yer değil ama İsveç öyle”
Finlandiya Başbakanı Sanna Marin ile yaptıkları görüşmenin iyi geçtiğini söyleyen Erdoğan, Finlandiya ile ilişkilerin İsveç’e nazaran daha iyi olduğunu söyledi:
“Doğrusu hanımefendiyle kısa bir görüşme yaptık ama iyi geçti. Kendisine Finlandiya ile ilişkilerimizin İsveç’e göre daha farklı olduğunu söyledim. Çünkü Finlandiya terörün kol gezdiği bir yer değil ama İsveç öyle. Finlandiya-İsveç noktasında NATO’nun bir karar vermesi gerekir. NATO bu kararı Finlandiya yönünde verirse biz de elimizden geleni yaparız.”
Erdoğan, Prag’daki zirvenin ardından yarın (7 Ekim) Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştireceğini söyledi.
Avrupa Siyasi Topluluğu Projesi nedir?
Ukrayna savaşı Avrupa’daki dengeleri değiştirmesinden sonra Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Birliği’nin yanı sıra, ortaya yeni bir “siyasi birlik” önerisi attı: Avrupa Siyasi Topluluğu.
Bu platformda ne yapılacak?
Avrupa kıtasını ilgilendiren güvenlik, enerji, iklim ve ekonomi gibi konular düzenli olarak tartışılacak, sorunlara çözüm önerileri üretilecek, bir bakıma; yol gösterici bir rol üstlenecek.
Macron projeyi tanıtırken “AB kısa vadede Avrupa kıtasını yapılandırmanın tek yolu olamaz” diye konuşmuştu.
Hangi ülkeler katıldı?
Prag’daki toplantıya Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin yanı sıra, birliğe üye olmayan Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 17 ülke katıldı. Türkiye, Sırbistan, Karadağ, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Kosova ve Bosna Hersek’in yanı sıra toplantıya Norveç, Liechtenstein, İsviçre, İngiltere, İzlanda, Ukrayna, Gürcistan, Moldova, Ermenistan ve Azerbaycan lider seviyesinde davet edildi.
