Elhama Khurasani, 18 yaşında siyaset bilimi birinci sınıf öğrencisi. Afganistan’ın 34 vilayetinden biri olan Penşirli ve Kabil’de yaşıyordu. Taliban’ın kararından sonra ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Medyascope’a konuşan Khurasani, başkent Kabil’de üniversite hayatının ilk yılına umut ve istekle başladığını söylüyor.
Khurasani’ye konuşmamızın başında kendisine bir zarar gelmemesi için ismini gizli tutmayı teklif ettiğimde verdiği tepki karşısında afalladım:
“Hayır! İsmimi kullanmanızı istiyorum. Ülkemdeki kadınların varlıklarını dünyaya göstermek istiyorum.”
Afganistan’da Ağustos 2021’de yönetimi ele geçiren Taliban, yasaklarına bir yenisini daha ekledi. Taliban Yüksekeğitim Bakanı yazılı bir açıklama yaptı ve kadınların üniversiteye gitmesini yasakladı. Ardından gelen yeni bir açıklama ile kız çocuklarının ilkokul eğitimi almasına da yasak getirildi. Bu yasaklarla da yetinmeyen Taliban, kadınların sivil toplum kuruluşlarında çalışmasını da yasakladı. Bunun üzerine Afganistan’da çalışan üç büyük sivil toplum kuruluşu, ülkedeki faaliyetlerini sona erdirdi.
“Kadınların bilinçlenmesinden korkuyorlar”
Khurasani’ya bu kararı ilk duyduğunda kendisini nasıl hissettiğini sorduğumda, “Bu karardan ilk kez haberdar olduğumda kendimi kontrol edemedim, ağladım çünkü Taliban’ın bu kararıyla tüm hayallerim yıkılmıştı. Gerçekten çok acı vericiydi” dedi.
Taliban’ın kadınların bilinçlenmesinden korktuğunu söyleyen Khurasani, örgütün radikal ve terörist bir grup olduğunu söyledi:
“Uluslararası teröristler için güvenli bir ev haline gelmek için ataerkil ve diktatöryal bir sistem inşa etmek istiyorlar. Ve Taliban biliyor ki eğer bir toplumun kadınları bilgili ve bilinçli olursa bu kararı kabul etmeyecektir.”
“Kadınları eve kapattılar”
Taliban 15 Ağustos 2021’de Afganistan’ın başkenti Kabil’i ele geçirdiğinden bu yana ülkedeki kadınlar ve çocuklar elde ettikleri kazanımları birer birer kaybetmeye başladı. Khurasani bir buçuk yıla yaklaşan bu süreci şöyle anlatıyor:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Sistemlerinin uygulanmasından sonra öğrencileri önce okullara kapattılar ve kadınların evde kalmasını sağladılar. 14 aylık iktidarın ardından üniversiteler ve eğitim kursları bile kapandı. Biz bilim kültürünün önceliğimiz olduğu bir ülkeden geliyoruz. Bizler Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Rabia Balkhi, Firdevsi, Rudaki ve onlarca ünlü şair ve bilim insanının neslinden geliyoruz.”
“Özgür bir ülkenin hayali ile okuyorduk”
Khurasani, eğitim hakkı elinden alan binlerce Afgan kadından sadece biri. Tek isteği siyaset bilimi bölümünü bitirip Afganistan’da çalışmak. Tıpkı ülkesindeki diğer arkadaşları gibi:
“En tatlı hayalim okula gitmek ve arkadaşlarımla birlikte olmaktı. Benim ve ülkemdeki tüm kadınların hayali Afganistan’ı inşa etmekti. Kendi ülkemizi inşa etmek istiyorduk. Özgür, müreffeh ve barışçıl bir ülkenin hayaliyle okuyorduk. İntihar ve patlama seslerinden uzak, kan ve cinayetten uzak bir ülke diliyorduk. Hukuk ve siyaset bilimini bitirip ülkemin siyasetinde çalışmak istiyordum.”
“Bizi susturamaz”
Köklü bir geçmişe sahip Afganistan’ın uzun yıllardır dünya siyasetinin baskısı altında olduğunu belirten Khurasani, sözlerine şöyle devam etti:
“Okullar kapatıldı. Üniversiteler kapatıldı. Kurslar kapatıldı. Ama Taliban kitaplarımızı yakamaz. Sesimizi susturamazlar. Bizler bir neslin yapıcı kadınlarıyız. Taliban bilim kapısını ve ülkemin kız çocuklarını eve kapatarak uzun vadeli bir sistem kurmaya karar veriyor. Kız çocuklarını seslerini yükseltmemeye, çalışmamaya ve haklarını talep etmemeye ikna etmek istiyor. Taliban kız çocuklarına kapıyı nasıl kapatacağını biliyor. Bu, Afganistan’da karanlığın, cehaletin ve teröristlerin eğitilmesi için daha iyi bir ortamın başlangıcı olacaktır.”
“Kapalı kapılar ardından okuyan kadınların hayalleri var”
Khurasani, dünyaya da tepkili. Diğer toplumlarının insanlığı unuttuğunu ve bir ulusu görmezden geldiklerini söylüyor:
“Uluslararası toplum insanlığı unuttu. İnsanlığın önce gelmediği bir dünyada zulüm onun yerini alacaktır. Amerika ve İngiltere kendi çıkarları için çalışıyor ve bir ulusu görmezden geliyor. Kapalı kapılar ardında oturan o kadınların hepsi insan ve hepsinin hayalleri var. Dünya insanlığı hatırlamalı. Savaşmaktan başka seçeneğimiz yok. Sesimizi susturmak için birçok kadının hapsedildiğini ve işkence gördüğünü biliyor olabilirsiniz. Ancak Afganistan’ın tüm kadınları her şeye rağmen dünyadan ümitli. Ve dünyanın onları unutmamasını istiyor.”
Kadınlar şimdi ne yapacak?
Taliban’ın yönetimi ele geçirmesinden sonra kadın haklarının yok edildiğini söyleyen Khurasani, Afgan kadınların zorla evlendirildiğini, tek umutlarının eğitim olduğunu vurguluyor:
“Taliban, kadınların evde tutulmasını sağlayarak Afganistan’da ataerkilliği artırdı. Kız çocukları zorla evlendiriliyor. Onlar için tek umut eğitimdi. Ama şimdi tek düşünceleri akşam yemeğinde ne pişirecekleri! Ve bu gerçekten acı verici. Taliban bir toplumun yarısını evsiz bıraktı. Ve onların bu kararı sadece kadınların hayatta kalmasıyla sınırlı değil, bir toprağın, bir coğrafyanın, bir bölgenin geleceğiyle ilgili.”
Khurasani, sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Kesinlikle kendimi tanıtacağım. Ben Elhama, Afganistan’ın Penşir vilayetinden bir kadınım. Taliban’ın baskısının hâlâ devam ettiği Pencşir vilayetinden. Afganistan’da hayat herkes için boğucu. Bunu bir düşünün! Yirmi yıldır içinize korku salan bir grup ülkenizin yönetimini ele geçirecek. Patlama, cinayet, terör ve daha onlarca olay ile yaşamaya çalışacaksınız. Ve sonra hiçbir şey olmamış görüntüsü ile dünyaya ve kendi halkıma üzülüyorum, neden zulme hayır demiyorlar diye. Size nasıl teşekkür edeceğimi gerçekten bilemiyorum. Siz sadece Afganistanlı kadınlara yardım etmiyorsunuz, aynı zamanda bir ülkenin geleceğini inşa etmeye de yardım ediyorsunuz.”
