Basın İlan Kurumu’nun (BİK) hazırladığı, internet haber sitelerine verilecek resmi ilan ve reklamlara ilişkin usul ve esasları düzenleyen yönetmelik kabul edildi. Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek olan BİK’in yeni yönetmeliği şimdiden tepki çekti. Gazeteciler Cemiyeti yargı yoluna başvuracağını açıkladı. Cemiyetin açıklamasında “Yönetmelik taslağı maalesef Anayasaya, yasalara, basın ve ifade özgürlüğüne, çalışma hürriyetine aykırıdır, apaçık bir hukuk ihlalidir” denildi.
Basın İlan Kurumu (BİK) bugünkü (13 Ocak) olağanüstü genel kurulunda yaptığı toplantıda internet haber sitelerinin resmi ilan alabilmesi için belirlenen kurallara ilişkin yönetmeliği görüştü ve kabul etti. Toplantıya 31 üye katıldı.
Gazeteciler Cemiyeti (GC) BİK toplantısında kabul edilen yönetmeliğe şerh düştü. Cemiyet, taslak yönetmelikte değişiklik yapılmadığı için süreci yargıya taşımaya hazırlanıyor. Kabul edilen yönetmeliğin ise kısa süre içinde Resmi Gazete’de yayımlanması ve yürürlüğe girmesi bekleniyor. GC’nin muhalefet şerhinde şu görüşlere yer verildi:
“Resmi ilan ve reklamların yayımlanacağı mecralar arasına internet haber sitelerinin de dahil edilmesine ilişkin yönetmelik taslağı maalesef Anayasaya, yasalara, basın ve ifade özgürlüğüne, çalışma hürriyetine aykırıdır, apaçık bir hukuk ihlalidir. Bu tespiti yapmak için yönetim kuruluna muhalif olmaya gerek yoktur. Değil gazeteciler, hukukçular ya da akademisyenler, en temel hukuk ve yasa bilgisine sahip herhangi birinin bile bu yönetmelik taslağına imza atması, bu antidemokratik hükümleri onaylaması düşünülemez.”
Kabul edilen taslakta neler var?
BİK toplantısında kabul edilen internet haber sitelerinin resmi ilan alabilmesini düzenleyen yönetmeliğe göre, Türkiye genelini kapsayan internet haber siteleri “Genel Kategori”de yer alacak. Birinci Kategori İstanbul, ikinci Kategori Ankara ve İzmir olmak üzere, üçüncü, dördüncü ve beşinci kategoriler şeklinde altı kategori oluşturulacak.
Türkiye geneli yayın yapan ve ilan almak isteyen internet haber sitelerinin en az 32, birinci kategoride yer alan kurumların en az 15, ikinci kategoride yer alan kurumların en az 12 kişi çalıştırmaları zorunlu hale gelecek. Üçüncü kategori için sekiz, dördüncü kategori için altı, beşinci kategori için ise dört çalışan olması gerekiyor.
BİK’in yönetmeliğine göre internet haber sitelerinin resmi ilan alabilmesinin bir diğer kriteri ise günlük yayınlanacak asgari haber sayısı olacak. Türkiye genelini kapsayan genel kategori için günlük en az 240, birinci kategori için 100, ikinci kategori için ise 80 haber şartı getiren yönetmelik, üçüncü kategori için bu sayıyı 50, dördüncü kategori için 40, beşinci kategori için ise en az 30 haber olarak belirledi.
İnternet haber sitelerinin okunma oranları da ilan almanın şartları arasında yer aldı. Türkiye geneli kategorisinde yer alan bir internet haber sitesinin günlük asgari tekil ziyaretçi sayısının 500 bin, günlük asgari sayfa görüntülenmesi sayısının da 1,5 milyon olması gerekecek. Birinci kategori için günlük asgari tekil ziyaretçi sayısı 50 bin, görüntülenme sayısı ise 150 bin olarak belirlenirken, ikinci kategoride bu sayılar tekil ziyaretçide günlük 30 bin, görüntülenmede ise 90 bin olarak uygulanacak. Üçüncü kategoride yer alan yayın organları için günlük 20 bin ziyaretçi ile 60 bin görüntülenme şartı, dördüncü kategoride yer alan kurumlar için günlük 10 bin ziyaretçi ile 30 bin görüntülenme şartı, beşinci kategori için ise günlük üç bin tekil ziyaret ve dokuz bin sayfa görüntülenme şartı koşuluyor.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Gazeteciler Cemiyeti yönetmeliği yargıya götürecek
Yönetmeliğin taslak çalışmalarına katılan ve görüşlerini belirten Gazeteciler Cemiyeti, bu görüşlerin dikkate alşınmadığını, basın özgürlüğünün kısıtlandığını ve konuyu yargıya taşıtacağını belirtti. GC’nin yönetmeliğe düştüğü muhalefet şerhi aynen şöyle:
“Resmi ilan ve reklamların yayımlanacağı mecralar arasına internet haber sitelerinin de dahil edilmesine ilişkin yönetmelik taslağı maalesef Anayasaya, yasalara, basın ve ifade özgürlüğüne, çalışma hürriyetine aykırıdır, apaçık bir hukuk ihlalidir. Bu tespiti yapmak için yönetim kuruluna muhalif olmak gerekmez. Değil gazeteciler, hukukçular ya da akademisyenler, en temel hukuk ve yasa bilgisine sahip herhangi birinin bile bu yönetmelik taslağına imza atması, bu antidemokratik hükümleri onaylaması düşünülemez.
Basın İlan Kurumu, yönetmeliğin pek çok farklı kesimle ve internet haber sitesi temsilcileriyle görüşülerek hazırlandığını iddia etmektedir. Bu doğru değildir. Pek çok görüşme ve toplantıda bir araya getirilen bu temsilcilerin görüşleri alınmış ancak yönetmelik taslağına bu görüşler yansıtılmamıştır. Sözüm ona demokratik ve katılımcı görünerek bir dizi toplantı yapılmış ancak 2018 yılından bu yana bir tür idare kuralı haline getirilen “ben yaptım oldu” anlayışıyla hazırlanan taslak Genel Kurul’a getirilmiştir. Yapılması gereken, derhal sektör temsilcileri, internet gazetecileri ve basın meslek örgütlerinin bir araya getirilmesi yeni bir yönetmelik taslağının “birlikte” hazırlanmasıdır.
Basın İlan Kurumu Genel Kurulu’nu ve Yönetim Kurulu’nu Anayasayı ihlal eden, yasalarla çelişen bu yönetmelik taslağını aşağıdaki gerekçelerle reddetmeye davet ediyoruz.
