8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde tüm dünyada, kadınlar ve LGBTİ+’lar toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik taleplerini sokaklarda haykırıyor. 8 Mart, Birleşmiş Milletler tarafından da tanımlanmış bir gün. Bu her ne kadar kazanılmış bir gün olsa da Türkiye’de kadınlar ve LGBTİ+’lar, “Erkek şiddetine dur” dediği zaman polis şiddeti ile karşılaşıyor. Hem de nerdeyse her yıl.
Türkiye’de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü 1921 yılında, iki kız kardeş Rahime Selimova ve Cemile Nuşirvanova’nın mücadelesi ile başladı. 8 Mart 1975 tarihinde ise kadınlar, kapalı toplantılardan sokaklara çıktı.
Birleşmiş Milletler tarafından da kabul edilen uluslararası bir gün olan 8 Mart’ta kadınlar ve LGBTİ+’lar her gün dile getirdikleri taleplerini bu gün de tek bir ağızdan söylüyorlar. İktidar tarafından engellenen bu eylemlerin sembol adresi ise Taksim.
Kadınlar ve LGBTİ+’lar 8 Mart’ta Taksim’e çıkarken sorunlar yaşıyor ve yolların kapalı olması nedeniyle İstiklal Caddesi’ne ulaşmanın farklı yollarını bulmaya çalışıyorlar. Ancak geçen sene İstiklal Caddesi’ne çıkan kadınlar daha kapsamlı bir önlem ile karşılaştı. İstiklal Caddesi’ne çıkan tüm sokaklar ve meydan polis ablukasında idi. Farklı noktalarda buluşan feministler, polis müdahalesi ile karşı karşıya kaldı.
Polisin müdahale ettiği yerlerden biri de İstanbul’un Kadıköy ilçesiydi. Eyleme gitmek için Kadıköy’den vapura binmek isteyen 39 kadını gözaltına alan polis, sözlü tacizde de bulundu. 8 Mart 2022’de sekiz saat gözaltında tutulan iki kadın yaşadıklarını Medyascope’a anlatmış ve her iki kadın da polislerin uyarılarını dikkate aldıklarını buna rağmen şiddet uygulanarak gözaltına alındıklarını söylemişti.
Yollar yine kapalı
Her yıl olduğu gibi bu yıl da belirli metro istasyonlarının çıkışları kapatıldı. Metro İstanbul, M2 Yenikapı-Hacıosman Metro Hattı Taksim istasyonunun, Şişhane istasyonunun İstiklal Caddesi giriş ve çıkışının ve F1 Taksim-Kabataş Füniküler Hattı’nın saat 14.00 itibarıyla kapatılacağını duyurdu. Açıklamada, kararın İstanbul Valiliği tarafından verildiği belirtildi.
“Patriyarkal kapitalist yıkıma karşı feminist isyandayız”
8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü İnisiyatifi, Feminist Gece Yürüyüşü’ne ilişkin açıklama yaptı ve bu sene eylemin Kahramanmaraş merkezli depremlere dikkat çeken bir yürüyüş olacağını bildirdi:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Depremin ardından hiçbirimiz iyi değiliz. Birbirimizi iyi etmeye, birlikte iyi olmaya çağırıyoruz. Feminist Gece Yürüyüşü’nde yan yana olma düşüncesi bize güç ve umut veriyor.“
“Öfkeliyiz, yastayız patriyarkal kapitalist yıkıma karşı feminist isyandayız!” sloganıyla düzenlenecek olan 21. Feminist Gece Yürüyüşü için çağrılar sürerken, feministler metroların kapatılmasının yürüyüşü etkilemeyeceğini söyledi:
“İstanbul Valiliği’nin aldığı karara göre M2 Yenikapı-Hacıosman Metro Hattı’ndaki Taksim ve Şişhane istasyonu, İstiklal Caddesi giriş-çıkışı ve F1 Taksim-Kabataş Füniküler Hattı bugün saat 14.00 itibarıyla kapalı olacak. Ama otobüsle ulaşım mümkün! Bu gece her koşulda beraber olacağız!”
Taksim’de 8 Mart engellemeleri bir gün önceden başladı. Yürüyüşün yapılacağı Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi’ne çıkan ara sokaklara polis bariyerleri getirildi. Eylemin yasaklanması durumunda Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi, geçen yıl olduğu gibi ablukaya alınacak ve sokaklar girişlere kapatılacak.
Hem yolları kapattı hem de kadınların gününü kutladı
İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, Taksim’e çıkan metroların kapatılmasının ardından Twitter hesabından tüm kadınların gününü kutladı:
“Milli Mücadele’nin en ateşten günlerinde cepheye mermi taşıyan, bugün ise ülkemizin yeni yüzyılını inşa eden, hayatın her alanında emekleriyle var olan kadınların 8Mart Dünya Kadınlar Günü kutlu olsun.”
Feminist Gece Yürüyüşü’ne yasak
Beyoğlu Kaymakamlığı, Feminist Gece Yürüyüşü’nü yasakladı.
Beyoğlu Kaymakamlığı’ndan yapılan açıklamada, “Sosyal medya üzerinde toplanma çağrılarının yapıldığı Taksim Meydanı da dahil olmak üzere Beyoğlu ilçesinde hiçbir meydan, cadde ve alan toplantı ve gösteri yürüyüşü olarak belirlenmiş alanlardan değildir” denildi.
Açıklamada, 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü için düzenlenmek istenen toplanma, toplantı, yürüyüş, oturma ve protesto eylemi, basın açıklaması vb. eylem ve etkinliklerinin yasaklandığı belirtildi.
Feministlerden çağrı
Kaymakamlığın yasak kararına karşı feministler açıklama yaptı.
Açıklamada, “Öfkeliyiz, yastayız, buradayız, hiçbir yere gitmiyoruz” denildi.
Kadın örgütleri, 5 Mart’ta toplandı
5 Mart’ta İstanbul-Kadıköy’de düzenlenen eyleme ise Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, Türkiye İşçi Partili Kadınlar, Üniversiteli Kadın Dayanışması, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kadın Meclisi, Kırkyama ve birçok kadın örgütü katıldı.
Kadınların belirlenen alana sığmaması nedeniyle polis ablukayı genişletmek zorunda kaldı.
Medyascope muhabirlerinin gözünden 8 Mart ve polis şiddeti:
2019: 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü’ne polis saldırısı
2020: Kadınların eylemine polis müdahalesi
