Seçimlere bir aydan az süre kala, Medyascope muhabirleri il il seçmenin nabznı tutmaya devam ediyor. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yeniden siyaset yolunu açan Siirt’te AKP için işler pek iyi gitmiyor. Seçime Yeşil Sol Parti listelerinden giren HDP, 3-0 yapmanın hesaplarını yaparken, Siirt’te 20 yıldır vekil çıkaramayan CHP ise bu kez iddialı. Siyasetçiler, gazeteciler, vatandaşlarla seçimi ve kentin sorunlarını konuştuk.
Erdoğan ve AKP’nin en zor seçimi
Siirt, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için sembolik bir kent. Hem eşi Emine Erdoğan’ın memleketi hem de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanıyken 6 Aralık 1997’de Siirt’te okuduğu şiir nedeniyle Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde (DGM) yargılandı ve 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Siyasi yasaklı olduğu için 3 Kasım 2002’de aday olamayan Erdoğan, Bağımsız Siirt Milletvekili Fadıl Akgündüz’ün milletvekilliğinin düşürülmesinin ardından yenilenen seçimlerde AKP’nin adayı Mervan Gül’ün de çekilmesiyle Meclis’e girebildi. Bu nedenle kenti her ziyaretinde “Yiğit düştüğü yerden kalkar” sözünü tekrarlayan Erdoğan ve AKP, Siirt’te en zor seçimine hazılanıyor. Siirt tutulmayan sözlerden şikayetçi. AKP listelerinde Arap kökenli bir adayın olmamasının da AKP’yı zora sokacağı belirtiliyor.
2018 Genel Seçimleri’nde AKP, Siirt’te yüzde 38 oy ile bir milletvekili çıkarırken, HDP yüzde 51 oy ile iki milletvekili kazandı. 31 Mart 2019 Yerel Seçimleri’nde yüzde 48 oy alan HDP’li Berivan Helen Işık belediye başkanı seçilirken, AKP’nin adayı Ali İlbaş yüzde 46’da kaldı. Ancak 2016’da olduğu gibi 2019 seçimlerinden sonra da belediyeye kayyum atandı. Yıllardır süren kayyum uygulamasında usulsüzlük ve yolsuzluk tartışmaları dinmedi.
Siir’te üç milletvekili için yarışan partilerin ilk sıra adayları kim?
Siirt’te iki milletvekili çıkaran HDP, seçimlere Yeşil Sol Parti çatısı altında girecek. İlk sıra adayı ise eski DEHAP Genel Başkanı Tuncer Bakırhan. Bakırhan, 2014 yerel seçimlerinde belediye başkanı seçilmiş ancak 2016 yılındaki KCK operasyonlarında tutuklanmış ve yerine kayyum atanmıştı. AKP ise 20 yıl önce tekrarlanan Siirt seçimlerinde yerini Erdoğan’ı bırakan Mervan Gül’ü ilk sıradan aday gösterdi. Bir dönem belediye başkanlığı da yapan Gül’ün “ahde vefa” nedeniyle ilk sıraya konulduğu belirtiliyor. Millet İttifakı ise seçime CHP listesi ile giriyor. Geçmişte kalesi olarak bilinen Siirt’te 20 yıldır varlık gösteremeyen CHP, bu seçimde bir milletvekili çıkarmayı hedefliyor. CHP’nin ilk sıra adayı ise DEVA Partisi İl Başkanı, hukukçu Umut Dayanan.
Siirt sokakları ne diyor?
Nüfusunun büyük çoğunluğu Kürtler ve Araplardan oluşan Siirt’te vatandaşlar, işsizlikten ve ekonomik sorunlardan dert yanarken, büyük çoğunluk Yeşil Sol Parti listelerinden seçime giren HDP’nin üç milletvekilini de kazanacağını söylüyor. Millet İttifakı’nın bir milletvekili çıkaracağını belirtenlerin sayısı da azımsanmayacak kadar çok. Cumhurbaşkanlığı seçiminde AKP’ye oy verenler Erdoğan’ın daha fazla oy olacağını savunurken, Yeşil Sol Parti’ye oy vereceğini söyleyenler ise Kemal Kılıçdaroğlu’nun ipi göğüsleyeceğini vurguluyor.
81 ilde seçimin nabzını tutuyoruz. Bütün il izlenimi videolarımız için aşağıdaki YouTube oynatma listemizde gezinebilir, şehrinizi bulabilirsiniz:
Bakırhan: “AKP sahada yok, vatandaştan yüz bulamıyor”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Yeşil Sol Parti’nin birinci sıra adayı Tuncer Bakırhan, belediye başkanlığı döneminde iyi hizmetler ürettiklerini, Kürt-Arap herkesin sempatisini kazandıklarını belirterek, “Daha çok şey yapacaktık, çok projelerimiz vardı ama devlet Kürt meselesinde çözümsüzlük politikalarını benimseyince seçilmiş iradelere kayyum atadı. Kayyumla birlikte halka hizmetimiz, iletişimimiz kesintiye uğradı. Şimdi çok onurlu ve gururluyum, kesintiye uğrayan o süreçleri tamamlamak için Siirt halkı bizi yetki verirse yine onlara hizmet etmekten, yine Arabın, Kürdün, Türkün kardeşçe ve ortakça bir arada yaşamasını sağlayacak bir dil, bir söylem ve bir program izleyerek Siirt’e layık bir siyaset izleyecek olmaktan şimdiden gururluyum” dedi.
Hükümetin Kürt meselesine yaklaşımının ve ekonomi politikaların sonuçlarının Siirt’te derinden hissedildiğini söyleyen Bakırhan, şöyle devam etti:
“Siirt, yoksulların yaşadığı bir emekçi kentidir. Dolayısıyla Ankara ve İstanbul’daki politikalar en fazla burada hissediliyor. Siirt halkı bu hükümetin demokrasi, özgürlük ve ekonomi alanında yapacağı bir şeyin kalmadığına inanıyor. Sadece Kürtler değil, Araplar da buna inanıyor. AKP’nin şu anda tek bir Arap adayı yok. Bu bir strateji de olabilir. Ama ne yaparlarsa yapsınlar, uyguladıkları ekonomik politikalar, özgürlükler ve Kürt meselesine yaklaşımları burada onlara kesinlikle ters yansıyacaktır. Bir milletvekili çıkarıyorlardı onu da çıkarmama durumları çok yüksek. Arap halkına da bu ülkenin asli unsuru olduğumuzu ve kendimizi daha da anlatırsak burada 3-0 yapma olanağımız yüksek. Bütün planlarımız üç vekil üzerine kuruldu. AKP sahada yok, AKP halka gitmiyor, kitlesel gittikleri zaman esnaf ve vatandaştan yüz bulamıyorlar.”
“Eniştenin (Erdoğan) bir katkısı olmadı, Siirt kırgın”
Türkiye’nin en yoksul illerinden biri olan Siirt’e yatırımın gelmediğini, kentin ne iktidardan ne Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan istediği ilgiyi göremediğini vurgulayan Bakırhan, “Siirt -Batman yolu hâlâ yapılmadı. Eruh’ta aynı sıkıntı var. Bir biçimiyle eniştenin buraya bir katkısı ve avantajı yansımadı. Siirt en çok buna kırgın. Emine Hanım’ın Siirtli olmasının, Cumhurbaşkanının buradan seçilmesinin şehre artı katkılar yapılacağını düşünülmüştü ama maalesef en büyük yansıması antidemokratik uygulamalar. Siirt’in iradesine kayyumlar atanıyor. Siirt mutlu değil, AKP ile umutlu değil. Dolayısıyla biz iyi yönettiğimiz için, adil davrandığımız için, yerel yönetimlerdeki pratiğimiz ve parlamentoda Siirtli vekillerin ortaya koyduğu çalışma için 3-0 yapacağımıza inanıyorum” diye konuştu.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde alacağı oy kadar Siirt’te de oy alacağını belirten Bakırhan, “Erdoğan’ın buranın damadı olması, eşinin buralı olması bence bir sorun yaratmayacaktır. Burada Kılıçdaroğlu’na yüksek oy çıkacağına inanıyorum” dedi.
Kente gitmeden iki gün önce konuştuğumuz AKP’nin adayı Mervan Gül ise Siirt’te olacağını ve Medyascop’a konuşacağını belirtmesine rağmen, görüşme günü kırsalda olduğunu söyledi. Bu nedenle kendisiyle görüşme imkânımız olmadı.
Dayanan: “Arapların, Kürtlerin, Türklerin, yabancıların herkesin oyuna talibiz”
CHP’nin ilk sıradan aday gösterdiği DEVA Partili Umut Dayanan, bu kez kazanma şanslarının yüksek olduğunu söyledi. Toplumdaki değişim-dönüşüm arzusuna ve Millet İttifakı’nın birlikte çalışma tarzına dikkat çeken Dayanan, “Biz ortaya bir metin koyarak ilerliyoruz. Hamasi nutuklardan, çatışmalardan uzak duruyoruz. Ne yapacağımızı metinlerle ortaya koyduk. Seçmenin arzu ettiği demokrasi kültürü konusunda net bir duruş sergiledik. Bu duruşun seçmenler tarafından benimseneceğini ve sandıklara yansıyacağını düşünüyorum. Toplumun tüm kesimlerinin sesi olmaya çalışıyoruz, tüm kesimlerin oyuna talibiz. Siirt’te yok sayılan, ötekileştirilen, sesi kesilen herkesin sesi olmaya çalıştık. Biz Siirt’teki Arapların, Kürtlerin, Türklerin, yabancıların, herkesin oyuna talibiz” dedi.
“Yiğidi düştüğü yerden kaldıran halka yol çok görüldü”
“Evet yiğit düştüğü yerden kalktı, Siirt gösterdiği o zarafetin, teveccühün karşılığını 20 yıldır alamadı” diyen Dayanan, şöyle devam etti:
“Siirt-Batman karayolu 20 yıldır tamamlanamadı. O yol; büyük yollar, köprüler, kavşaklar, havalimanları, şehir hastaneleri yapmakla övünüp seçmenin ayağına giden iktidar tarafından 20 yıldır bitirilemedi. Üstelik yiğidi düştüğü yerden kaldıran halka bu yol çok görüldü. Siirt-Pervari yolu ortada, havalimanımızın durumu ortada. Sayın Cumhurbaşkanının uçakları dışında çok nadiren uçak geliyor buraya. Tarifeli uçak seferleri de var ama en küçük bir bulut olduğunda buraya uçak gelmiyor. Ilısu Barajı nedeniyle baraj havzasında kalan köylerin Siirt ile iletişimi kesildi. Dolayısıyla ulaşım anlamında yerimizde sayıyoruz. HES’ler nedeniyle Siirt’in mesire alanları sular altında kaldı.”
“Kılıçdaroğlu, yüzde 70 oranında oy alır”
Saha çalışmalarında Kemal Kılıçdaroğlu’na ilgi gözlemlediklerini dile getiren Dayanan, “Bugüne kadar farklı propagandalar yapılsa da Kemal Bey toplumun bütün kesimlerini kucaklayıcı şekilde bir saha ve seçim çalışması yürütüyor. Ayağı yere basan ve önceden ne yapacağını, nasıl yapacağını ortaya koyan bir seçim çalışması yürütüyor. Bölge insanında büyük heyecan uyandırıyor. Kemal Bey’in Siirt’te yüzde 70’lere varan bir oy alabileceğini düşünüyorum” diye konuştu.
Gazeteci Durak: “AKP’nin burada işi çok zor”
Siirt Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Atilla Durak da diğer seçimlerle kıyaslandığında iktidar açısından çok rahat bir seçim olmayacağı görüşünde: “Yıllar önce burası CHP’nin kalesiyken Erdoğan ile birlikte burası AKP’nin kalesi durumuna geçti. Siirtli vatandaşlar AKP’den çok şey bekliyordu, beklediğini bulamadı doğrusu. Buradaki yöneticiler seçmenin istediklerini yerine getirmedi. Buna rağmen tüm seçimlerde HDP’den sonra ikinci parti durumundaydılar. AKP’nin bu seçimde milletvekili çıkarması çok zor görünüyor. HDP’nin 3-0 yapma şansı yüksek ama bu arada CHP’nin birinci sırasındaki DEVA Partisi İl Başkanının sürpriz yapacağına inanıyorum. Yani AKP’nin burada işi çok zor. Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise yüzde 65 Kılıçdaroğlu’nun kazanacağını yaptığımız gözlemler sonucunda söyleyebiliriz. Tabii seçimdir, o güne kadar ne olur ne değişir bilemiyoruz.”
Baro Başkanı Alptekin kentte üç yıldır uygulanan yasağa dikkat çekti
Siirt Barosu Başkanı Muhammed Alptekin, Türkiye’nin en genç baro başkanı. Alptekin, kentin sorunlarını şöyle sıraladı:
“Siirt-Batman yolu, duble yol çalışmasının başladığı ilk illerden biriydi ama halen tamamlanamadı. Siirt Valiliği’nin üç yıldır rutin bir şekilde uyguladığı bir yasak var. AKP’nin kuruluşunda öne çıkarılan propaganda ve ifade özgürlüğü, ön planda olması gereken noktalardı ama o noktaya maalesef çok uzağız. Çocuk hakları gibi masumane bir haftada basın açıklamamızı yapamadık, Kadınlar Günü’nde açıklama yapamadık. Buradaki sıkıntı aslında şöyle; bizde seçilen vekiller seçim dönemi gidip geliyor. Siirt’ten seçtiğimiz -partisi fark etmez- vekillerinin sorunları Meclis’ten ne kadar dile getirdiği konusunda bizim sitemimiz var. Bana göre sorgulamayan bizlerde yani asillerde sorun var. Sorgulamadığımız için vekiller de bizim gibi davranıyor.”
Seçimlerde Siirt Barosu’ndan 130 avukatın görev alacağını belirten Alptekin, “Vatandaşın özgür iradesinin sandığa yansıması için elimizden geleni yapacağız. Bu seçimi ölüm kalım seçimi yapmamak gerekiyor. Sonuçta gelen partilerin ne vaat ettiği önemlidir. Ona bakmak gerekiyor” dedi.
