Suriye’yle normalleşme süreci için görüşmeler devam ediyor. Türkiye, Rusya, Suriye ve İran’ın dışişleri bakanları ve istihbarat başkanları, Rusya’nın başkenti Moskova’da bir araya geldi. Zirvenin anlattıklarını ve seçim sonrası atılabilecek adımları, eski Moskova Büyükelçiliği Ticaret Ataşesi ve dış politika analisti Aydın Sezer Medyascope’a değerlendirdi.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, İran Savunma Bakanı Mohammad Reza Aştiyani, Suriye Savunma Bakanı Ali Mahmud Abbas ile Rusya, İran ve Suriye istihbarat başkanları Moskova’da bir araya geldi.
Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklama şöyle: “Suriye’deki güvenlik durumunun güçlendirilmesi, Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleştirilmesi alanında atılabilecek somut adımlar, Suriye topraklarında her şekliyle terör örgütleri ve tüm aşırılıkçı gruplarla mücadele, Suriyeli mültecilerin topraklarına dönmelerine yönelik çabaların yoğunlaştırılması konuları ele alınmıştır. Taraflar, Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygılı olduklarını teyit etmişlerdir. Yapıcı havada geçen toplantı sonucunda, Suriye’de ve bir bütün olarak bölgede istikrarın temin edilmesi ve sürdürülmesi için dörtlü formattaki toplantıların devamının önemi vurgulanmıştır.”
Eski Moskova Büyükelçiliği Ticaret Ataşesi ve dış politika analisti Aydın Sezer, dörtlü zirveyi Medyascope‘a değerlendirdi.
Sezer savunma bakanları düzeyinde gerçekleştirilen görüşmenin, geriye bir dönüş olduğunun altını çizdi. Daha önce dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde görüşme olması ve dışişleri bakanlarının da görüşeceği açıklanmasına rağmen bu gerçekleşmedi. Sezer, “Görüşmelerden sonra ortaya somut bir bildiri çıkmadı. Bu da Türkiye’nin ve Suriye’nin ön şartları arasında benzerlik olmamasından kaynaklanıyor. Esad, cihatçılara desteğin azaltılması ve içişlerine müdahale edilmemesini istiyor. Türkiye’nin de ön şartları PKK/YPG konuları ama şu an Esad’ın kontrolünde olan bölgelerde bu örgütlerin varlığı söz konusu değil. Yine de ortak noktada buluşabilecekleri konular olduğu için görüşmeler devam edebiliyor, bunlardan biri de Suriye’nin toprak bütünlüğü” dedi.
Aydın Sezer dörtlü zirvenin savunma bakanları seviyesinde yapılmasını bir “sürpriz ve başa dönüş” olarak nitelendirdi. Sezer’e göre Türkiye konuyu ne kadar siyasetçilerle yürütmek istese de Suriye’nin sürekli askeri konuları dile getirmesi sonucu, konunun muhattabı olan savunma bakanlarının görüşmesi uygun görüldü.
“Esad, seçim sonrasını bekliyor”
Aydın Sezer, 14 Mayıs’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri ve genel seçimlerin Suriye konusuna olan etkisini de şöyle anlattı: “Esad, seçim sonrasını bekliyor. Erdoğan’ın kazanması halinde kendisiyle normalleşme süreci için görüşmelere devam edilirse, Türkiye tarafının gerçekten barış istediğine ikna olacak ve şu an yapılanların bir seçim hamlesi olmadığını görecek.”
Yine de Esad’ın tercihinin Erdoğan’ın görevine devam etmesi değil, Türkiye’de iktidarın değişmesi olacağının altını çizen Sezer, Kemal Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda Şam-Ankara ilişkilerinin değişeceğini söyledi: “Esad’ın tüm vurgularında Türk halkının yeri ayrı, Erdoğan ve AKP’nin yeri ayrı.” Sezer, Esad’ın beklentisinin Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçilmesi olduğunu vurguladı: “Millet İttifakı da sığınmacıların Suriye’ye dönmesi politikasını hayata geçirmek istiyor ama bunun önceliği Suriye ile barış. Suriye de buna karşılık Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinden çekilmesini istiyor.”
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’den çekilmesinin olası etkileri üzerine ise Aydın Sezer, şu değerlendirmede bulundu: “Suriye’de bulunma nedenimiz sadece PKK/YPG olarak gösterilse de bu yanlış ve algı yaratmak için söyleniyor. Esad’la barış sağlanması durumunda, Esad’ın ülkesinde kuracağı yeni yapıyla Türkiye’nin bir sorunu kalmaz. Suriye’deki Kürtlerin geleceğiyle ilgili garantiyi Esad vermeli.”
