Seçim 2023 | Ayşegül Karagöz’ün izlenimleri: Depremin yerle bir ettiği Adıyaman kimi seçecek?

Adıyaman 6 Şubat’ta en karanlık gününü yaşadı. İlk üç gün yardımın gelmediği Adıyaman’da insanlar kendi imkanlarıyla enkaz altındaki yakınlarını çıkarıdı. Enkazdan sağ çıktıktan sonra ise soğukla ve açlıkla mücadele eden Adıyamanlı yurttaşlar, Vali Mahmut Çuhadar’ın deprem sonrası söylemleri yüzünden öfkeliydi. Bu öfke ise Çuhadar’ın istifasını getirdi. Dördüncü gün yavaş yavaş yardım gelmeye başladı ancak bazı şeyler için geç kalınmıştı. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu geç kalınmışlık için Adıyamanlılardan helallik istedi.

Depremin üzerinden 3 ay geçti ancak bölgede bir değişiklik yok. Depremin etkilediği şehirlerde insanlar hala yaşam mücadelesi veriyorlar. Hala acılar, eksiklikler ve problemler var. Henüz yaralar sarılması. 14 Mayıs’ta da bir seçim var. Yaşanan onca olaydan sonra Adıyamanlı yurttaşlar kimi tercih edecek? Adıyaman’da vatandaşlar nerede, nasıl oy kullanacak? Cumhurbaşkanı adayları kim? Deprem sürecinde yaşananlar oy verme eğilimlerini değiştirdi mi? Adıyaman’ın OHAL bölgesinde yer alması seçimleri etkileyecek mi?

“Adıyaman ani refleksler geliştiren bir şehir“

Adıyaman Duruş Gazetesi imtiyaz sahibi Muzaffer Akif Beyaz, Adıyaman’da seçim öncesi suskunluk olduğunu ve bu suskunluğun hangi yöne kayacağını tahmin etmenin zor olduğunu söyledi:

“Adıyaman çok ani refleksler geliştirebilen bir şehir. Geçmişte bir dönem Cumhuriyet Halk Partisi’nin dört milletvekili çıkardığı bir dönem sonra da sağın dört milletvekili çıkardığına şahit oluyoruz. Hükümetin buradaki enkaza müdahaleleri oldukça tepki topladı. Üç gün sonra buraya ulaşılabildi. Burada o günlerde çok yoğun kış şartları vardı. İnsanlarımız bağıra bağıra enkazda vefat etti. Bunun sorumluları mutlaka hesap vermeli.“

“Depremden önce de iktidar partisi oy kaybediyordu“

Gazeteci Beyaz, sandıktan çıkacak sonucu kestirmenin zor olduğunu ancak iktidar partisinin depremden önce de Adıyaman’da oy kaybetmeye başladığını belirtti:

“Sandıkta ne olur onu önceden kestirebilmek çok zor ama büyük bir suskunluk var. Geçmişte de zaten yerel siyasetten kaynaklanan şeylerden dolayı burada iktidar partisinin ciddi manada bir oy kaybedileceği gerçeği vardı. Bununla birlikte deprem yan yana gelir mi gelmez mi? Onu da hep birlikte seçim sandıkları açıldıktan sonra göreceğiz.“

Bütün partilerin ve sivil toplum kuruluşlarının sandıkta görevlilerinin bulunacağını belirten Beyaz, “Sandıkta zaten her partinin temsilcisi oluyor. Açılan oylar onların gözetiminde tutanak altına alınıyor. Bununla ilgili bir tereddüdün olacağını zannetmiyorum. Muhalefet de, iktidarın da bu konuda ciddi hazırlıklar yaptığını duyuyoruz, görüyoruz. Bundan önce de Adıyaman’da sandıklarla ilgili bir sıkıntı olmadı. Bundan sonra da olacağını zannetmiyorum” dedi.

“Adıyaman olarak Kılıçdaroğlu’na yapılan bu eylemi kınıyoruz“

Adıyaman Adliye binasının sağlam olduğunu belirten Beyaz, oyların daha önce de adliyede toplandığını ifade etti:

“Bundan önce de oylar adliyede toplanıyordu, yine orada toplanır. Seçmen sayısı olarak da ciddi manada bir düşüş olacağını düşünüyorum. Çünkü birçok insan vefat etti. Bunun yanında burada barınma sorunu olduğu için il dışında kalan insanlar var. Bir oy için gelirler mi, gelmezler mi? O ayrı bir değerlendirme konusu.“

Millet İttifakı ortak cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Ramazan Bayramı’nın birinci günü Adıyaman Belediyesi Mezarlığı’nda uğradığı provokasyona ilişkin şu ifadeleri kullandı:

“Adıyaman kültüründe de böyle bir şey yok. Kim olursa kim olursa olsun sizin taziyenize, sizin aracılığınızla paylaşmaya gelmiş bir insan. Bu tür eylemler yapılmaması lazım. Çünkü bizim kültürümüzde gelen misafire bu şekilde davranılmamalı. Misafir başımızın tacıdır. Okumayı bilir bilmez. O da benim senin sorunun değil. O onun sorunu. Ama biz Adıyaman olarak bu tür eylemleri yapanları da kınıyoruz.“

“Yıkım öyle büyüktü ki her evde ölüm vardı“

Adıyaman Barosu Genel Sekreteri Erol Dede ise 6 Şubat’ta yaşananları şöyle anlattı:

“Bir devletsizliği gördük. Hükümetin olmadığını, devletin olmadığını gördük. Depremin ilk gününden üçüncü gününe kadar ne bir asker ne de bir yetkili gördük. Bir kargaşanın içine düştük. Herkes kendini kurtarmaya çalıştı. Herkes kendi akrabasını, herkes kendi dostuna koşmaya çalıştı. Çünkü öyle büyük bir yıkım vardı ki her evde her ailede ölüm vardı.“

14 Mayıs’ta yapılacak olan seçimlerde, beklenilen düzeyden bir değişiklik olmayacağını belirten Dede, depremden etkilenmeyen bölgelerde oy değişikliği olmayacağını düşünüyor:

“Adıyaman’da depremin etkilediği bölge dizilimine baktığımız zaman Tut, Besni, Gölbaşı ve Adıyaman merkez depremden çok çok etkilendi. Samsat, Kâhta, Gerger, Sincik, Çelikhan ve Sincik bu bölgelerde fazla bir etkilenme olmadı. Zaten AK Parti’nin kalesi dediğimiz kısım da bu kısımdan kaynaklıydı. Etkilenmedikleri şimdi de yardımlar sürekli bu bölgeye de gittiği için bir nevi depremzede değil de depremzade durumuna geçtiler. O yüzden etkilenecektir ama o kadar büyük bir etkilenme beklemiyoruz.“

“Adıyaman’da avukat sayımız yetersiz”

OHAL’in seçim gününü etkileyebileceğini söyleyen Dede, çadırlarda oy kullanma olmayacağının altını çizdi:

“Çadırlarda seçim yapılmayacak. Herkes kendine yakın okula yönlendirilecek. Bu köyler için de geçerli şehir merkezi için de geçerli. Bir de şöyle bir durum var. Adıyaman Barosu olarak seçim günü her okulda bir avukat olma durumuna ilişkin bir çalışmamız söz konusu. Her okula bir avukat yönlendirmeye çalışıyoruz. Ancak giden vatandaşlar gibi avukatlarımız da gitmiş durumda. Yani şu anda Adıyaman’da avukat sayımız yetersiz.“

“Torbalar Adliye’ye girene kadar peşinde olmalılar“

Dede, seçim günü siyasi partilere çok iş düştüğünü ve oy torbalarının korunması ve oy verme işlemlerinin hukuken yapılması gerektiğini belirtti:

“Torbayı korumak ayrı oyun atılması apayrı bir durumdur. Oyun kullanılması, kanuna uygun bir şekilde yapıldığı sürece sorun yok. Yani şimdi köyden sabah gittin. Muhtar geldi. Tüm oyları tek başına mühür vurdu. Bir saatte seçimi bitirdiler. Biz daha önceki seçimlerde bunu çok gördük. Tüm partilerin birlikte hareket edip sandık görevlerini ve müşahitlerini ayarlaması gerekiyor.  Burada da partilere çok çok büyük bir iş düşmektedir.“

Çadır veya konteynerda oy kullanma işlemi yapılmayacağını söyleyen Dede, “Seçim günü oy sayımı Adıyaman Adliyesi’nde yapılacak. Torbalar adliyeye getirilecek” dedi:

“Adıyaman’da çok büyük kaybımız var. Ölenlerimin sayısı çok fazla ve her ne kadar biz nüfusa işledik deseler de hala da nüfusa işlenmeyen insanlar var. Bu dönem parmak boyası yok. Kimin oy kullandığı belli değil. Şimdi sandıklara sahip çıkılmazsa ölen kişi yerine oy kullanılacağı bir gerçek. Ve bunun önüne de geçmeleri için herkesin sandıklarına çok iyi sahip çıkması gerekiyor. Burada da partilere çok büyük büyük işler düşüyor. Torbalar adliyeye teslim edilene kadar torbaya sahip çıkmaları, oy kullanım sürecini çok iyi takip etmeleri gerekiyor. Aynı zamanda torbaların adliyeye girdiği ana kadar torbaların peşinde olmaları gerekiyor.“

“Siyasi iktidara tepkisi var bu milletin“

İYİ Parti 28. Dönem Milletvekili adayı Kenan Doğan, en büyük depremin üç gün boyunca yardımın geç ulaşmasıyla yaşandığının altını çizdi:

“En büyük depremi çocuğuna sarılmış olarak donarak ölen babada yaşadık biz. Hiç kimse bana kalkıp demesin ki biz hükümet olarak oradaydık. Sadece kendini devleti yerine koyup hiçbir becerisi olmayan beceriksiz, liyakatsiz adamların yönettiği siyasi iktidara tepkisi var bu milletin.“

“Kılıçdaroğlu birinci turda cumhurbaşkanı olacaktır“

Adıyamanlı vatandaşların, depremden önce de ekonomiden şikâyetçi olduğunu belirterek, “Faiz, enflasyon sarmalında insanların inim inim inlediği bir halkımız vardı. Sonrasında bu kadar dertli olan insanların üzerine bir de deprem felaketini yaşayıp lakayt bir yönetim tarafından çok acemice yönetilişi sonrasında eğer sandığa gittiğinde hesabını sormayacaksa yapacak bir şey yok. Ben Adıyaman’ı baz alarak konuşuyorum. Sayın Kılıçdaroğlu birinci turda cumhurbaşkanı olacaktır” ifadelerini kullandı.

Doğan, Millet İttifakı bileşenleri olarak sandık güvenliği konusunda titiz olduklarını belirtti:

“Nerede yaparsa yapsınlar. Nerede sayarsalar saysınlar. Biz orada olacağız. Kimsenin tereddüdü olmasın. Çünkü artık bu bizim son virajımız. Demokrasi adına bu ülkenin son virajı. Adam rejimine tek adam dayatmasına, tek adam yönetimine rıza gösterilecek bu millet ya da yeniden demokrasiyi tüm kurum ve kurallarıyla işleten insan temel hak ve özgürlüklerinin rahatlıkla kullanılabildiği bir ortam oluşturacağız. Biz kendimizden ziyade çocuklarımızın demokrasi içerisinde, temel hak ve hürriyetlerini kullanabildikleri bir ülke yaratma adına yola çıkmış insanlarız. Bu sebeple kaybedecek bir şeyimiz yok. Biz sonuna kadar direneceğiz.“

“AKP Adıyaman’da tükenmiş durumda“

CHP Adıyaman İl Başkanı Mehmet Sırrı Burak Binzet, depremin ilk üç günü yardım alamadıklarını söyledi, tıpkı konuştuğum diğer insanlar gibi:

“Cumhurbaşkanı buraya geldi ve helallik istedi. Dört gün geç kaldıklarını kendileri ağızlarıyla itiraf ettiler bütün bunlara rağmen ciddi anlamda bir oy kaybı olmasını mutlaka ki bekleyeceğiz. Çok ciddi bir oy kayıpları var, bu bölgede tamamen tükenmiş durumdalar. Adalet ve Kalkınma Partisi eski milletvekillerini aday bile göstermeye çekindi. Çünkü ciddi bir yıpranmışlık vardı yeni yüzlerle sahneye çıkarsak acaba pozitif bir şeyler yaratabilir miyiz diye düşündüler. Ama olmayacağını çok kendileri de artık çok iyi biliyor. Adıyaman Yüzde yetmişlere varan bir hükümet desteği olan bir bölgeydi. Yani biz Adalet Kalkınma Partisi’ne ciddi anlamda destek veren bölgede yaşıyoruz. Ama sahadan aldığımız izlenim geçmiş seçimlerdeki gibi olmayacağını gösteriyor. Çünkü ciddi anlamda bir yıpranmışlık var.“

“Gerekirse seçim sandığının üzerine yatacağız“

Oyların Adıyaman’da sayılması için ellerinden gelen gayreti göstereceklerini söyleyen Binzet, “OHAL’in mutlaka seçim üzerinde etkili olacağını biliyoruz ama buna karşı da biz çok reel önlemler alıyoruz” dedi.

“Şimdi ne olursa olsun oylar Adıyaman’da sayılmalı. Bunun için de biz elimizden gelen gayreti göstereceğiz. Gerekirse seçim sandığının üzerine yatacağız. Çünkü geçmiş dönemde de bu tür spekülasyonlar çok oldu. Hem seçmeni hem de sandık görevlilerimizi ciddi anlamda eğitiyoruz.“