Milyonlarca insanın merakla beklediği asgari ücret görüşmeleri başladı. Toplantılardan çıkacak sonuç yedi milyondan fazla çalışanın maaşını doğrudan etkilemekle kalmayıp, dolaylı olarak tüm toplumun ekonomik durumunu da şekillendiriyor. Peki masada hangi rakamlar konuşuluyor? Talepler ne yönde şekilleniyor? Gelin, bu kritik zammın detaylarını daha yakından inceleyelim.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplandı
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre Türkiye’de yaklaşık yedi milyon kişi asgari ücretle çalışıyor. Ancak asgari ücrete yapılan zam, yalnızca bu kesimi değil dolaylı olarak tüm ülkeyi etkiliyor. Asgari ücret zammının belirleneceği görüşmelerin ilk toplantısı bugün gerçekleştirildi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, toplantıya başlamadan önce, “Hem işçi hem işverenin memnun olacağı maksimum faydayı sağlayacak şekilde bir ücreti belirlemeye hedefliyoruz” dedi.
Toplam 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçi, işveren ve hükümet temsilcileri yer alıyor. İşçi kesimini Türk-İş, işveren kesimini ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil ediyor. Toplantının başkanlığını TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç üstlenirken işçi heyetine Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar başkanlık ediyor.
Bu yıl işçi heyetinde farklı meslek gruplarından temsilciler de bulunuyor. Aşçı Selma Sayın, kuaför Nihan Koçak, karayollarında taşeron işçi Durmuş Öztürk ve basın mensubu Sezer Özseven işçi temsilcileri arasında yer aldı.
Asgari ücrete yüzde kaç zam yapılırsa ne olur?
Asgari ücrete yapılacak zam oranı konusunda henüz net bir açıklama yapılmış değil. Kulislerde ve medyada farklı oranlar konuşuluyor. Ancak bunların hiçbiri kesinleşmiş değil. Gelin, farklı zam oranlarına göre asgari ücretin nasıl şekillenebileceğine bir göz atalım. 2024 yılında net asgari ücret 17.002,12 TL‘ydi.
Asgari ücret zammı 2025 senaryoları
| Zam Oranı | Asgari Ücret |
| %10 | 18.702,33 TL |
| %15 | 19.552,43 TL |
| %20 | 20.402,54 TL |
| %25 | 21.252,65 TL |
| %30 | 22.102,75 TL |
| %35 | 22.952,86 TL |
| %40 | 23.803,98 TL |
| %45 | 24.654,08 TL |
| %50 | 25.504,18 TL |
| %55 | 26.354,29 TL |
İPA: “Asgari ücretin 26 bin 795 TL olması gerekiyor”
Zam oranı henüz netleşmemiş olsa da sendikalar ve ilgili kurumlar asgari ücret zammı konusunda çalışmalarını sürdürüyor. İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Başkanı Dr. Buğra Gökce, 15 Kasım’da yaptığı açıklamada, asgari ücretin bir yıl içinde enflasyona karşı eridiğine dikkat çekti. Gökçe, ocak ayında 17 bin 2 TL olan asgari ücretin, enflasyona karşı alım gücünü koruyabilmesi için 2025 yılı itibarıyla belirli bir seviyeye çıkması gerektiğini vurguladı.
İPA verilerine göre yeni yılda asgari ücretin 26 bin 795 TL olması gerekiyor. Ancak Gökçe X paylaşımında enflasyon etkilerini göz önünde bulundurarak, daha yüksek bir artış yapılmasının gerektiğini söyledi.
DİSK: “Asgari ücretin en az 33 bin lira olması öngörülebilir”
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) da asgari ücrete dair taleplerini açıkladı. DİSK-AR tarafından yapılan araştırmada, konuya ilişkin olarak “Asgari ücret artışında yoksulluk sınırı bir kriter olarak dikkate alınmalı ve hanede iki çalışan olması varsayımından hareketle asgari ücret en az yoksulluk sınırının yarısı civarında olmalıdır” denildi.
DİSK raporunda “Asgari ücret en az yoksulluk sınırının yarısı civarında olmalıdır” diyerek asgari ücretin en az 33 bin lira olması gerektiğini savundu. Ancak DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, Asgari Ücret Komisyonu’nun toplantısı öncesinde yaptığı açıklamada net bir rakam vermedi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Asgari ücretin eridiğini vurgulayan Çerkezoğlu “Afaki enflasyon hedeflerine göre bir artış asla kabul edilemez” dedi. Çerkezoğlu, “2025 yılı asgari ücret ücreti belirlenirken üç kriter asla göz ardı edilmemelidir” dedi ve kriterlerini şöyle sıralandı:
“Asla tutmayan ve sürekli revize edilen afaki enflasyon hedeflerine göre bir artış asla kabul edilemez. Asgari ücret bir işçinin değil, uluslararası standartlara uygun olarak işçinin bakmakla yükümlü olduğu hanehalkı ile birlikte geçinebileceği bir ücret olarak belirlenmelidir. Açlık ve yoksulluk sınırları göz ardı edilmemeli; bir evde iki kişi çalıştığı zaman o eve bir yoksulluk sınırı kadar gelir girebilmesi asgari ücret ile garanti altına alınmalıdır.”
TÜRK – İŞ: “Bu rakamlar çerçevesinde asgari ücret görüşmeleri olmaz”
TÜRK-İŞ, yeni asgari ücrete ilişkin talebini henüz kamuoyuyla paylaşmadı. Genel Başkan Ergün Atalay ise 2024 itibarıyla gerçekleşen enflasyonun ve 2025 için öngörülen enflasyonun asgari ücrette yapılacak artış için kabul edilemez olduğunu belirten bir açıklama yaptı.
Atalay, “Benim için ikisinin de kabul edilebilir bir yanı yok ancak komisyon karar verecek. Asgari ücretin yukarı çekilmesiyle ilgili Merkez Bankası, işveren örgütlerinin açıkladığı rakamların kabul edilebilir bir tarafı yok, ayıptır günahtır. Bu rakamlar çerçevesinde asgari ücret görüşmeleri olmaz, konuşulacak oturulacak rakamlar değil” dedi.
MÜSİAD: “Yüzde 25’in üzerinde artış doğru değil”
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, asgari ücrette yüzde 25’in üzerinde bir artışın doğru olmayacağını belirtti. Bloomberg HT’de bir programa katılan Asmalı, asgari ücrette enflasyon hedeflerine zarar getirecek bir artışı doğru bulmadığını belirterek “Bana göre yüzde 25’in üzerinde bir asgari ücret artışı doğru değil” dedi.
Derin Yoksulluk Ağı: “En az 35 bin TL olmalı”
Derin Yoksulluk Ağı’ndan Önder Uçar, konuya ilişkin Medyascope’a açıklamalarda bulundu. Uçar, 2025 için asgari ücret belirlenirken yalnızca nominal ücret artışlarının değil, aynı zamanda çalışanların yaşam standardını iyileştirecek ve yoksulluğu azaltacak kapsamlı bir yaklaşımın da göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı.
Uçar, “Resmi enflasyon oranları, gerçek yaşam maliyetlerini tam anlamıyla yansıtmıyor” diyerek, ENAG gibi bağımsız kuruluşların açıkladığı daha yüksek enflasyon oranları ve halkın yaşadığı reel alım gücü kaybına dikkat çekti. Ayrıca asgari ücretin belirlenmesinde yalnızca enflasyon oranının dikkate alınmaması gerektiğini belirten Uçar, “Asgari ücret, gerçek yaşam maliyetini karşılayacak şekilde belirlenmeli” dedi.
Uçar, asgari ücret tespit sürecinin daha demokratik ve katılımcı bir yapıya kavuşması gerektiğini belirtti. Şu anda sürecin yalnızca sınırlı sayıda aktörün katılımıyla yürütüldüğüne dikkat çeken Uçar, geniş bir çalışan kesimini temsil eden sendikalar ve sivil toplum kuruluşlarının dahil edilmemesinin eleştirilere neden olduğunu söyledi.
Uçar, 2025 yılı asgari ücretin bir ailenin temel ihtiyaçlarını karşılayabilecek ve yoksulluk sınırının üzerinde bir gelir sağlayacak şekilde en az 35 bin TL olması gerektiğini söyledi.
Türkiye’deki bölgesel ücret farklılıkları
Uzun vadede yoksullukla mücadelede evrensel temel gelir gibi gelir güvencesi sağlayan politikaların hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Uçar, “Kira düzenlemeleri, ücretsiz okul yemeği programları gibi sosyal destekler yaygınlaştırılmalıdır. Sosyal yardımların kapsamı ve kriterleri, özellikle dezavantajlı grupları içerecek şekilde yeniden düzenlenmeli” dedi.
Ayrıca yoksullukla mücadelede daha kapsayıcı politikaların oluşturulması gerektiğine dikkat çeken Uçar, “Bu adımlar, Türkiye’de çalışan kesimlerin yaşam kalitesini artırmak ve derinleşen yoksulluğa karşı sürdürülebilir çözümler geliştirmek açısından kritik önem taşımaktadır” dedi.
Uçar, Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaşam maliyetlerinin değişkenlik göstermesinin, bölgesel ücret farklılıkları üzerine tartışmaların yapılmasını gündeme getirebileceğini vurguladı. Ayrıca düşük gelirli haneler üzerindeki dolaylı vergilerin (KDV ve ÖTV gibi) yükünün azaltılması gerektiğini belirten Uçar, asgari ücretliler üzerindeki vergi yükünün minimize edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
