Bir araştırmaya göre Meta, YouTube ve Google gibi teknoloji devleri, Kenya’daki kadınlara zararlı ve kullanışsız sağlık ürünlerini tanıtan paylaşımlardan kazanç sağlıyor.
Teknoloji devleri, vajinal temizlik topları ve kısırlık için faydasız bitkiler de dahil olmak üzere potansiyel olarak zararlı ürünlerin reklamlarına izin veriyor. Medya şirketi Fumbua’dan araştırmacılar; büyük teknoloji firmalarını, kısırlık için kanıtlanmamış tedaviler ve kanseri önleyebilecek şifalı bitkiler vaat eden içerikleri öne çıkardığını söyledi.
Araştırmacılar, rahmi “temizlemek” ve rahim ağzı kanserinden korunmak için vajinaya yerleştirilen “yoni incileri” adı verilen ağ ile sarılmış bitki topları satan Facebook sayfaları buldular. Fumbua’dan yapılan açıklama şöyle: “Facebook’un kendi algoritmaları genellikle bu içeriği güçlendiriyor ve detoks ilaçları reklamlarının Kenyalı kullanıcıları hedef almasına izin veriyor.” Raporda, ürünlerin sağlığa faydasını destekleyen bilimsel hiçbir kanıt olmadığına dikkat çekiliyor: “Google ve YouTube da bu sistemin bir parçası ve tıbbi risklerine rağmen vajinal detoks ürünlerinin reklamlarından kazanç sağlıyor.”
Araştırmayı yöneten Wanjiru Nguhi şunları söyledi: “En endişe verici şey, bu reklamların ne kadar özgürce yapılabildiği. İnsanlar sadece zararlı şeyler satmakla kalmıyor, bunu alenen yapabiliyor ve hatta bu reklamların viral olması için para ödüyorlar. Bu konuda cüretkar bir dokunulmazlık var.”
Cinsiyete dayalı dezenformasyonla ilgilenen bir girişim olan ve bu araştırmayı destekleyen ShePersisted’in kurucularından Kristina Wilfore şunları ekledi: “Büyük teknoloji direksiyon başında uyurken Kenya pazarına dolandırıcılık ürünleri sunuluyor.”
Fumbua’nın araştırması Kenya’da sosyal medya platformlarının daha fazla mercek altına alındığı bir dönemde yapıldı.
Meta, içerik denetleme sistemlerindeki yetersizlikleri ile ilgili üç davayla karşı karşıya. Davalar, sosyal medyadaki dezenformasyonun daha detaylı incelenmesine yol açtı.
Kenya’nın sosyal medyadan sorumlu konseyi tarafından hazırlanan bir rapor, katılımcıların neredeyse yarısının sosyal medya sitelerinde yanlış bilgi gördüklerini, yarısının ise bunları tespit edebileceklerine inandıklarını ortaya koydu. İnternet kullanımına ilişkin 2023 raporuna göre yaklaşık 9,25 milyon Kenyalı Facebook, 9,44 milyon kişi YouTube ve 2,2 milyon kişi de Instagram kullanıyor.
Sözde “vajinal detoks” ürünleri Gwyneth Paltrow ve Real Housewives of Nairobi’nin yıldızı Vera Sidika gibi ünlüler tarafından popüler hale getirildi.
Tıp uzmanları, internette yaklaşık 1000 Kenya şilini (yaklaşık 171 lira) karşılığında satılabilen bitki toplarının ve vajinal buharlama ürünlerinin gereksiz olduğunu, ayrıca ağrı ve enfeksiyonlara neden olabileceğini söyleyerek bunların kullanılmaması konusunda uyarıda bulundu.
Vajinaların kendi kendini temizlediğini ve enfeksiyonları önleyen sağlıklı bakteriler içerdiğini belirten uzmanlar temizleme ve buharlama gibi ritüellerin vajinanın pH dengesine müdahale ettiğini ve onu enfeksiyona karşı daha savunmasız bıraktığını söylüyor.
Ancak Meta, vajinal detoks içeriğinin politikalarını ihlal etmediğini ve ciddi yaralanma veya ölüm riski olan içerikleri kaldırdıklarını söyledi. Google ve YouTube’un da dezenformasyon politikalarına göre içeriğin kaldırılabilmesi için bedensel zarar tehlikesi arz etmesi ya da hayatı tehdit etmesi gerekiyor.
Google blogunda, 2022 yılında uygunsuz veya zararlı içerik nedeniyle 51,2 milyon reklamı engellediğini veya kaldırdığını bildiriyor ve “kendi reklam ekosistemindeki yanlış bilgilerle mücadele etmek için kapsamlı önlemler” aldığını söylüyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Ancak Fumbua araştırmacıları daha fazla şey yapılması gerektiğini belirterek, Doğu Afrika’nın “silikon savanası” Kenya’da bu tür ürünlerin daha görünür olmasının, bölgedeki zararlı tıbbi eğilimlerin erken bir uyarısı olabileceğini de sözlerine ekledi.
Yoni ürünleri, sosyal medyanın e-ticaret için önemli bir alan olduğu Nijerya ve Güney Afrika da dahil olmak üzere diğer Afrika ülkelerinin pazarlarında fazlaca yer buluyor.
Araştırmacılar, buna benzer reklam ve ürünlerin kadınlar üzerindeki ulaşılamaz cinsellik standartlarına uyma baskısını artırdığı ve kadın hijyenine ilişkin yanlış bilgilerin yayılmasına sebep olduğunu söylüyor. Toplumsal cinsiyet uzmanı Evelyne Opondo, seks ve menstrüasyon hakkında konuşmaya isteksizliği, pek çok kadının sağlık tavsiyesi için internete güvenmesi anlamına geldiğini söyledi: “Platformların kadınlar ve kız çocukları için güvenli kalmasını sağlamamız gerekiyor. Pek çok insan bu bilgilere güveniyor” diyen Opondo, Kenya’nın sorumlu sosyal medya konseyinin de bir üyesi. “Özdenetimden daha sıkı bir düzenlemeye ihtiyaç var.”
Kaynak: Guardian
