Merkez Bankası, haziran ayında 674 milyon dolar cari fazla verildiğini açıkladı. 20 ay sonra ilk defa cari fazla kaydedilirken, ekonomist Burcu Aydın Özüdoğru, yaz aylarında düşük açık veya fazla verilmesinin beklendiğini ancak 5,5 milyar dolarlık net hata ve noksan girişinin dikkat çektiğini söyledi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ödemeler Dengesi İstatistiklerini açıkladı. Haziran ayında 674 milyon dolar cari fazla verildi. Ekim 2021’den bu yana cari işlemler hesabında kaydedilen ilk fazla oldu. Mayıs ayında 59,7 milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari açık, son 11 yılın en yüksek seviyesine ulaşırken, haziran ayında 56,5 milyar dolar olarak ölçüldü. 2023 yılının ilk yarısında ise 36,8 milyar dolar düzeyinde cari açık verildi.
Haziranda 3,7 milyar dolar olan dış ticaret açığı, ocak-haziran 2023 döneminde 50,7 milyar dolara ulaştı. Net hata ve noksan kaleminde ise haziran ayında 5,5 milyar dolarlık giriş kaydedildi. Altı aylık net hata ve noksan eksi 7,2 milyar dolar olarak ölçüldü. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Direktörü Burcu Aydın Özüdoğru, 20 ay sonra verilen cari fazlayı Medyascope için şöyle değerlendirdi:
“Cari fazla bekleniyordu, sürpriz olan net hata ve noksan kalemi”
“Yaz aylarında cari dengede ufak bir açık veya pozitif denge bekleniyordu, 674 milyon dolarlık fazla beklentiler dahilinde oldu. Turizm gelirleri kaynağı önemli rol oynuyor. Dış ticaret açığı her ne kadar hala kuvvetli geliyor olsa da, yaz aylarında geri çekiliyor. Bence sürpriz olan kalem net hata ve noksan kaynaklı, yaklaşık 5,5 milyar dolarlık güçlü bir giriş olmuş. Türkiye’nin zaten ölçülemeyen net hata ve noksan artı ve eksileri oluyordu ama son süreçlerden itibaren bu rakamlar da büyüdü. Merkez Bankası rezervlerindeki artışa baktığımız zaman, bir kısmı aslında net hata ve noksandan.”
“Cari fazlada Mehmet Şimşek ve Hafize Gaye Erkan’ın etkisi olduğunu söyleyemeyiz”
“Haziran ayında göreve gelen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın cari fazla verilmesinde etkisi olduğunu söyleyemeyiz çünkü çok erken. İlk Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı haziranın ikinci yarısına (22 Haziran) geldi. Orada piyasaların beklentisi üzerinde bir faiz artışı yapılmamıştı ama genel dinamikler üzerinde çok da etkisi olacak bir süreç değildi, ayın büyük bir kısmı zaten tamamlanmıştı.”
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
“Önümüzdeki aylarda ihracat artışı ya da ithalatın düşmesini öngörmek zor”
“Önümüzdeki aylar itibariyle bakacaksak, fiyatlama davranışı olarak, gelen kur şoku üzerinden yüklü bir ihracat artışı öngörmek zor. İthalat tarafına baktığımızda da, ithalat kalemi de hala yüksek gelmeye devam ediyor. Enflasyonist etki yüksek olduğu için, tüketimin öne çekilmesi, mümkünse hatta stoklayarak gitme davranışları, hem tüketici hem de yatırımcı tarafında olduğu için, şu aşamada ithalat kanalına kurun ve enflasyonun iç talebi azaltıcı etkisi daha gelmedi.”
“Net hata ve noksan Türkiye’nin kronik sorunları içerisinde”
“Net hata ve noksan kalemi zaten açıklanamayan, ölçümlenemeyen kalemler. Buradaki kaynak, turizm gelirlerinin doğru ölçülememesi, bavul ticaret olabilir veyahut ithalat ve ihracat birim fiyatlarının gümrükte beyan edilmesinden daha farklı giriş kalemlerinden kaynaklı olduğuna dair çeşitli spekülasyonlar var. Farklı kanallardan Türkiye’ye giren ve çıkan paralar üzerine de yine spekülasyonlar var. Net hata ve noksanın hangisinden kaynaklandığını ya da hangisinin etkisinin ne kadar olduğunu bilmiyoruz tabii ama tabii net hata ve noksanın Türkiye’nin kronik sorunları içerisinde yer aldığını biliyoruz.”
