Ekonomist Kerim Rota, Merkez Bankası’nın TL’yi güçlendirmek için bankalara gönderdiği talimatları Medyascope için değerlendirdi. Rota, KKM’nin ekonomi yönetiminin KKM’nin liralaşma olmadığını, dövizde endeksleme olduğunu kabul ettiğine dikkat çekti ve “Merkez Bankası, KKM faiziyle, TL mevduat faizinin farkını daha açacak bir yere gelmek zorunda” dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bankalara Türk Lirası’nı (TL) güçlendirmeye yönelik yeni talimatlar gönderdi. Talimatlara göre, standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını artırmaya yönelik aylık TL payı artış hedefi yüzde 2’den yüzde 2,5’e yükseltildi. Kur korumalı hesapların (KKM) TL mevduat sayıldığı komisyon uygulaması ise sona erdi.
Gerçek kişilerin döviz hesaplarından KKM hesaplarına dönmesi için bakiyelerinde döviz bulundurma tarihini 31 Ağustos’a uzatan tebliğ ise Resmi Gazete’de yayımlandı. Ekonomist Kerim Rota, TL mevduatlarını güçlendirmeye yönelik adımları Medyascope için değerlendirdi.
“Bireylerin KKM hesaplarında hedeflenen düşüşe ulaşıldı”
Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota, KKM’ye dönüşler için gerçek kişilerin hesaplarında döviz bulundurması gereken tarih uzatılırken, tüzel kişiler için uzatılmadığının altını çizerek, şunları söyledi:
“KKM için bankalarda hesap bulundurma zorunluluğu bireyler için 31 Ağustos olarak güncellendi, şirketler için 30 Haziran olarak kaldı. Bu tarihler, zaten zamanı geldiğinde sık sık güncelleniyordu. KKM’ye özendirmek için, mesela ‘Mart ayına kadar hesapta paranız varsa KKM yapabilirsiniz’ deniyordu, mart sonu gelince bunu nisan sonuna erteliyorlardı. Bireyler için bunun güncellenmesi, bireylerin KKM yapmaya devam edebilmeleri içindir. Demek ki, Merkez Bankası’nın bireylerin KKM hesaplarında hedeflediği düşüşe ulaşıldı.”
“Bireyler için KKM’ye özendirici ama şirketler için kısıtlayıcı bir kural”
Bireylerin KKM hesaplarında kısıtlayıcı bir tedbir alınmadığını belirten Rota, sözlerine şöyle devam etti:
“Şirketlerin KKM’ye geçebilmeleri için hesaplarında döviz mevduatı olması gereken tarihin 30 Haziran’da bırakılmış olması, şirketlerin yeni KKM yapması için bir engel teşkil ediyor. Temmuz ayında dövizi gelen bir ihracatçı şirket düşünün, KKM yapmak istediğinde, ‘Kusura bakma senin bu bakiyen yoktu’ deyip yaptırmayacak. Dolayısıyla bireyler için KKM yapmaya devam etmelerine özendirici ama şirketler için yeni KKM yapmayı kısıtlayıcı bir kural oldu.”
“KKM’den kademeli çıkışa uygun bir tebliğ”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
KKM’den çıkış için adımlar atılırken, gerçek kişiler için neden yeni KKM hesapları açmanın teşvik edildiği konusunda Rota, şunları söyledi:
“Bireylerde çıkış özendirilirken, bu çıkış beklendiğinden daha hızlı bir şekilde zaten gerçekleşti belki. KKM’de görülen 10 milyar dolara yakın düşüşün önemli bir kısmı, bireylerin KKM bakiyelerindeki düşüşten kaynaklanıyor. Bankalar da bireylerde bu hedeflenen sınırlara geldiler bence. Böyle olunca artık bireylerde yeni bir düşüşü özendirecek bir şey yapmadılar, artık daha fazlasına gerek yok deniyor. Şimdi şirketlerin KKM’sini düşürmek üzere bir adım oluyor bu. Faydası olur mu? Tedrici çıkış dediğimiz, kademeli olarak KKM’den çıkışa uygun bir tebliğ aslında bu. Bundan sonra ne bekleriz? KKM’de yine düşüşün yavaş yavaş devam etmesi ama bu düşüşün, bireyler değil de artık şirketler ağırlıklı olmasını bekleriz.”
“Kavcıoğlu, Nebati zamanında liralaşma dedikleri KKM’nin dövize endeksleme olduğunun kabulü”
TCMB’nin bankalara gönderdiği talimatlarda, TL mevduatları artış payının yükseltilmesi ve KKM’nin TL mevduat içinde sayılmamasını Rota, şöyle değerlendirdi:
“Merkez Bankası komisyon tebliğiyle ‘Bundan sonra ben aslında KKM’yi TL mevduatı olarak özendirmekten tamamen vazgeçiyorum’ diyor. Bunu daha önce çeşitli tebliğlerle yapmıştı ama artık KKM’yi bir TL mevduatı olarak saymadığını da resmi olarak kayıtlara geçmiş oldu. TL mevduatlarında aylık yüzde 2,5 oranında artış hedeflerken KKM’yi hariç tutuyor. Şahap Kavcıoğlu, Nureddin Nebati zamanında ‘liralaşma’ diye bize satılmaya çalışılan KKM’nin aslında liralaşma olmadığını, dövize endeksleme olduğunun Merkez Bankası veya ekonomik yönetimi tarafından kabulü olması açısından önemli bir şey. Bence ekonomi yönetiminin yaklaşım farklılığı açısından en önemli adım buydu.”
“KKM hala cazip görünüyor, tedbirlerin faiz politikasıyla desteklenmesi şart”
TL mevduatı artırmaya ve TL’yi güçlendirmeye yönelik tedbirlerin faiz politikasıyla desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Rota, şöyle konuştu:
“KKM faizi yüzde 25, zaten bankalar KKM için Merkez Bankası faizinden daha düşük faiz veremiyor. Mevduat faizleri de yaklaşık yüzde 35-40 civarında. Her ne kadar, yüzde 40 yüksek bir faiz olsa da, bence bu hala TL mevduat için yeterince özendirici bir faktör değil. KKM’de hem yüzde 25 faiz alıyorsunuz, hem de döviz cinsinden bir kayıp olmamasını garanti ediyorsunuz. O yüzden KKM bence hala cazip görünüyor.”
“Merkez Bankası KKM faiziyle, TL mevduat faizinin farkını açmak zorunda.”
TCMB’nin 21 Eylül Perşembe günü politika faiz artışlarına devam etmesi bekleniyor. TCMB faiz artırdığında, KKM hesaplarının da faizinin artacağını belirten Rota, “Merkez Bankası faizi yüzde 25’ten 30’a çıktığında KKM faizi de yüzde 30’a çıkacak. O zaman belki düz mevduat faizlerinin yüzde 40’lardan, yüzde 45-50’lere çıktığını göreceğiz. Bu bir ikilem” diye konuştu. Rota, sözlerine şöyle devam etti:
“Bence önünde sonunda Merkez Bankası, KKM faiziyle, TL mevduat faizinin farkını daha açacak bir yere gelmek zorunda. Yani KKM faizi, Merkez Bankası faizinin altında tutulabilecek şekilde bir düzenleme beklerim yakında. Bu ikisinin arasındaki fark açılırsa, dövizden TL’ye dönüş daha mümkün hale gelir. 10-15 puan bunu bence şu an için yeterli bir fark değil.”
