Dünya, Gazze’de yaşanan krizin çözüme kavuşması için çalışıyor. Gazeteci Bobby Ghosh’a göre burada anahtar rol Türkiye’nin. Ghosh, Bloomberg için kaleme aldığı yazıda Türkiye’nin öneminden bahsetti ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Türkiye’yi çözüm yollarına katmak için ne yapması gerektiğini anlattı. Ghosh, yazısını şöyle sonlandırdı: “Biden Erdoğan’ı ne kadar erken ararsa o kadar iyi.”
Ghosh’un ilk dikkat çektiği konu başlıklarından biri, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Türkiye’ye yaptığı ziyaret. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın görüşmedeki jest ve mimikleri de Bobby Ghosh’un dikkatini çekmiş:
“ABD Dışişleri Bakanı, yaptığı seyahatler sırasında epeyce parmak sallanmasına katlanmak durumunda kaldı, ancak Hakan Fidan’dan aldığı parmak sallama özellikle sert olmuş olmalı. Blinken, Recep Tayyip Erdoğan tarafından daha da sert bir şekilde ağırlanmaktan da kurtuldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD’nin en üst düzey diplomatıyla görüşmeyi reddetti.”
Bu parmak sallamaların ve tutumun, ABD’nin şu ana kadar bu krizde Türkiye’yi ihmal etmesinden kaynaklandığı belirten Ghosh, Ortadoğu için Türkiye’nin önemini şöyle hatırlattı:
“Krizin çözülmesi için ABD Başkanı Biden’ın doğrudan Erdoğan’a başvurması ve kendisinin de azar işitmesi gerekiyorsa, bu on binlerce insanın hayatını ve aralarında ABD’lilerin de bulunduğu çok sayıda rehineyi kurtarma şansı için ödenecek küçük bir bedel.”
Bobby Ghosh’a göre Erdoğan için ABD ile uğraşmak ve planlarını bozmak “keyif veren” bir şey. Ghosh, buna en son örnek olarak da İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılma sürecinde çıkarılan zorlukları gösteriyor:
“Erdoğan ne kadar zorlu bir lider olsa da, Ortadoğu meselelerinde önemli bir oyuncu ve mevcut krize bir çözüm bulunması için vazgeçilmemesi gereken biri. Erdoğan bölgede savaşan her iki tarafla da resmi ilişkileri olan tek lider.”
Ghosh’a göre Biden’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile konuştuktan hemen sonra Erdoğan’la iletişime geçmesi diplomatik bir hata:
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
“ABD; Mısır, Katar ve diğer Arap ülkelerinden yardım isterken Türkiye’ye mesafeli durdu. Biden Erdoğan’ı aramadı ve Blinken’ın ilk seyahat programında Ankara dikkat çekici bir şekilde yer almadı. Biden yönetimi Erdoğan’ın bunu bir küçümseme olarak algılayacağını biliyor olmalıydı. Türkiye liderini takip eden herkes bundan sonra ne olacağını bilir.”
Erdoğan’ın İsrail ile Hamas arasındaki savaşta arabuluculuk rolü üstlenmesine ilişkin açıklamalarını hatırlatan Ghosh, Erdoğan ve Türkiye’nin yapabileceklerini de şöyle sıralıyor:
“Biden’ın, Erdoğan ile temasa geçmesi için çok mu geç? Pek sayılmaz. Erdoğan krizin çözümüne ilişkin tartışmalara dahil olmak istiyor. İsrail ve Filistinliler arasında varılacak bir barış anlaşmasında Türkiye’nin garantör olmasını teklif etti. Bu fikir uygulanabilir olsun ya da olmasın, Biden Erdoğan’ın rehinelerin serbest bırakılması ve daha uzun vadede savaşın sona erdirilmesi için yapılacak müzakerelerde önemli bir rol oynayabileceğini kabul etmeli. Savaş nasıl ve ne zaman biterse bitsin, paramparça olmuş Gazze şeridinin yeniden inşası için Türkiye’nin büyük katkıları gerekecek.”
Ghosh, Ukrayna-Rusya ve Azerbaycan-Ermenistan krizlerinde de Türkiye’nin önemli rolü olduğunu hatırlatıyor ve bir uyarı/hatırlatma ile yazısını tamamlıyor: “Biden, Ankara’ya bu çağrıyı ne kadar erken yaparsa o kadar iyi olur.”
Kaynak: Bloomberg
