Kendisine özgü platin sarısı saçları, İslam ve göçmen karşıtı agresif söylemleri Geert Wilders’i Hollanda seçimleriyle tüm dünyanın merkezine taşıdı. Hollanda basını Wilders’in zaferini “eşi benzeri görülmemiş”, “deprem” ve “büyük zafer” olarak gördü. Peki Wilders’in seçim zaferinin altında ne yatıyor?
Seçime sayılı gün kaldıkça Geert Wilders’in anketlerdeki oy oranları yükselmeye başlamıştı ancak kimse, Wilders’in Özgürlük Partisi’nin (PVV) seçimleri kazanacağını ve en yakın rakibine 12 sandalyelik fark atacağını tahmin etmiyordu. Peki Wilders bu başarıya nasıl ulaştı? Seçim zaferinin altında hangi politikalar var?
- Hollanda’da sandıktan İslam karşıtı ve aşırı sağcı Geert Wilders çıktı
- “Hollanda’nın Trump’ı”, İslam ve göç karşıtı: Seçim zaferi Avrupa’yı şaşkına çeviren aşırı sağcı Geert Wilders kimdir?
Amsterdam Üniversitesi’nden Prof. Sarah de Lange, Wilders’in seçim zaferinin arkasında birkaç neden olduğunu söylüyor. Clingendael Enstitüsü’nden Diederick van Wijk, Wilders’in rakiplerinin yaptığı en büyük hatanın seçim kampanyası sırasında tartışmayı göçe kaydırmak olduğunu söylüyor ve “Wilders’in ekmeğine yağ sürdü” diyor.
Göç, Hollanda siyasetinin en önemli konularından biri. Hep böyle oldu. Fakat bu sefer Wilders’in rakiplerinin bu konuları seçmenlerin gündelik kaygıları ile ilişkilendirmesinin Wilders’in işine yaradı.
Fotoğraf: Robin Utrecht / ANP / AFP) / Netherlands OUT
Dilan Yeşilgöz etkisi
Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) lideri Dilan Yeşilgöz, seçimlerden önce bir açıklama yaparak, başbakan olması halinde Wilders ile koalisyon kurabileceğini ancak Wilders başbakan olursa kendisini desteklemeyeceğini söylemişti. Yeşilgöz’ün bu açıklaması, Hollanda siyasetinde bir şok etkisi yaratmıştı. VVD’nin eski lideri ve eski başbakan Mark Rutte de Wilders ile işbirliği yapmayı reddetmişti.
Bir önceki VVD lideri Başbakan Mark Rutte, Wilders’i dışlamıştı ve Yeşilgöz’ün bu geri dönüşü, aşırı sağa verilen oyların artık boşa gitmeyeceği anlamına geliyordu. De Lange, “Halk, Wilders’in hükümette yer almak için gerçekçi bir şansı olduğunu düşündü ve bu da seçmenleri için çok cazipti” diyerek bunu özetliyor.
İslam karşıtlığı rafa mı kalkıyor?
Wilders, seçim öncesindeki İslam karşıtı söylemini de yumuşattı. Şu anda Hollanda için daha acil konular olduğunu vurgulayan Wilders, camilerin kapatılması, Kur’an-ı Kerim yasağı ve başörtüsünün yasaklanması gibi politikalarını askıya almaya hazır olduğunu söyledi.
Uzmanlara göre Wilders’in seçim zaferinin arkasında yatan diğer bir neden de halka daha yakın bir görüntü vermesi. Örneğin seçim sürecinde İşçi Partisi (PvdA) – Yeşil Sol Parti (GL) lideri Frans Timmermans, Wilders’in politikalarını soran bir muhabiri terslemiş ve bu kendisinde ters bir etki yaratmıştı:
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Bunu niye bana soruyorsun? Bunu neden hiç kendisine sormadın?”
Medya etkisi
De Lange’a göre Wilders’in seçim zaferine medyanın da etkisi büyük. Medyaya göre Wilders, “daha ılımlı ve kabul edilebilir bir siyasetçi”. AFP’ye verdiği demeçte De Lange, “Haberlerde bize şu yansıtıldı. Biz gerçekten de Avrupa’nın dört bir yanında gördüğümüz şeyi gördük: Aşırı sağın normalleşmesini” diyor.
Yorgunluk, bıkkınlık
Wilders’in zaferine bir diğer etken de rakibi VVD’nin ve seçmenlerin yorgunluğu. Hollanda’da 13,6 milyon seçmen siyaseti bırakma kararı alan Başbakan Mark Rutte’nin yerine geçecek ismi belirlemek için sandık başına gitti. Wilders’in seçim gecesi söylediği gibi, “Hollandalı seçmen gırtlağına kadar bundan bıkmıştı.” Ve “Teflon Mark” olarak adlandırılan Rutte’nin yerine kim gelirse gelsin düşünesindeydi.
Seçmen, Yeşilgöz liderliğindeki VVD’ye güvenmedi. Bu yüzden parti, bir önceki seçimlere göre yüzde 10 kaybetti. Wilders’ın da bu kayıp oyları topladığı görülmekte.
Şüphesiz, Wilders ve partisinin zaferi, Hollanda için yeni bir dönüm noktası.
Ancak Wilders, diğer partileri koalisyon hükümeti kurmaya ikna etmeli. Hedefi ise 150 sandalyeli Hollanda Parlamentosu’nda 76 sandalye kazanmak.
Kaynak: AFP
