Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) testinin 2022 sonuçlarına göre Türkiye 81 ülke arasında matematikte 39., fen bilimlerinde 34. ve okumada 36. sırada yer aldı. Öğrencilerin bazıları kendilerini yalnız, dışlanmış ve okula ait değilmiş gibi hissediyor, okuduğunu anlamıyor.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından 81 ülkede 15 yaşındaki öğrencilerin kazandıkları bilgi ve becerileri değerlendiren Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) testinin 2022 sonuçları açıklandı. Türkiye’nin 2022 PISA karnesinde 2018’e göre tüm alanlarda sıralamanın yükseldiği görülüyor. Türkiye, 2022 yılında fen bilimlerinde beş, matematikte üç, okumada dört sıralama birden yükseldi.
PISA 2022 sonuçlarına göre Türkiye, matematikte 39, fende 34 ve okumada 36. sırada yer aldı. 2018’de ise bu sıralamada Türkiye, matematikte 42., okumada 40. ve fen bilimlerinde 39. sıradaydı. Uzmanlara göre Türkiye, 2022 yılında fen, matematik ve okuma alanlarında sıralamasını üç ila beş sıra yukarı taşısa da tüm branşlarda OECD ülkelerinin ortalamasının altında kaldı.
PISA, öğrencileri sahip oldukları yeterliliklere göre altı düzeyde inceler. İkinci düzey, öğrencilerin 21’inci yüzyılda hayata hazır olmaları için sahip olmaları gereken temel becerileri kapsarken üst düzeyler olan beşinci ve altıncı düzeyler yorumlama, analiz ve sorgulama gibi üst düzey becerileri içerir. Türkiye’nin performansını bu kapsamda değerlendirildiğinde, her üç alanda da temel yeterlik düzeyinin (ikinci düzey) altında kalan öğrenci oranlarının OECD ülkeleri ortalamasından yüksek olduğu söylenebilir.
Türk Eğitim Derneği’nin düşünce kuruluşu olan TEDMEM Koordinatörü Dr. Nilgün Demirci Celep‘e göre bu oranlar ne iyi ne de kötü. PISA’ya katılan ülkelerin ortalama performanslarında genel bir azalma eğilimi olduğunu vurgulayan Celep, OECD ülkelerindeki 15 yaş grubu öğrencilerin tüm alanlardaki ortalama performansında düşüşün görüldüğünü söyledi.
Celep, Finlandiya, Norveç, Almanya, Fransa, İsveç, Hollanda gibi kimi ülkelerin matematik performansının 20 puandan fazla azaldığını söyledi. Celep’e göre bu sonuçlar koronavirüs salgını döneminde oluşan öğrenme kayıplarının, eğitim sistemleri üzerindeki etkisi olarak yorumlanabilir.
“Her 10 öğrenciden üçü okuduğunu anlamıyor“
PISA 2022’nin sonuçlarına göre matematikte Türkiye’deki öğrencilerin yüzde 39’u temel yeterlik düzeyinin altında bir performans sergiledi. Bu bulgulara göre her on öğrenciden dördünün temel matematik yeterliklerinden yoksun olduğundan söz edilebilir. Okuma alanında da öğrencilerin yüzde 29’u temel beceri düzeyi altında kaldı, bu durumda her 10 öğrenciden üçü okuduğunu anlamıyor.
Dr. Celep, Türkiye’de okuma alanında temel yeterlik düzeyinin altında kalan öğrencilerin azımsanmayacak bir kısmının okuduğunu anlamadıklarını, kısa bir metinde gerekli bilgiyi bulamadıklarını ve anlam çıkaramadıklarını belirtiyor. Celep’e göre bu araştırmanın sonucu ayrıca okuma becerisinden yoksun öğrencilerin diğer derslerde de başarısız olduğunu ortaya koyuyor.
Eğitim Reformu Girşimi (ERG) Politika Analisti Özgenur Korlu, Türkiye’de eğitim sisteminin öğrencilere temel beceri kazandırılmasında eksiklik olduğunu vurguladı: “Türkiye’nin PISA 2022 sıralamasında bir iyileşme var, fakat eğitim sistemlerinin temel sorumluluğu öğrencilere temel becerileri kazandırabilmek. Bu yüzden PISA verilerini öncelikle temel beceriler açısından yorumlamak gerekiyor.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Öğrencilerin yüzde 28’i okulda kendisini yalnız hissediyor“
PISA 2022 sonuçlarında Türkiye’deki öğrencilerin okula aidiyet hissinin 2018 yılına göre azaldığı da gözlemlendi. Öğrencilerin yüzde 28’i okulda yalnız hissederken, yüzde 26’sı kendini yabancı ya da dışlanmış hissediyor. Bu başlıkların Türkiye’deki yüzdeleri oldukça yüksek seyrederken, OECD ülkelerinde bu bulguların ortalaması yüzde 16 ve yüzde 17 seviyelerinde.
Türkiye’deki öğrencilerin yüzde 33’ü sosyo-ekonomik olarak en alt dilimde yer alıyor. Öğrencilerin yüzde 19’u haftada en az bir kez parasızlıktan öğün atlamak zorunda kalırken OECD ortalamasında bu oran yüzde sekiz olarak aktarıldı.
“Öğrencilere temel beceri kazandırmak çok önemli”
TEDMEM Koordinatörü Dr. Nilgün Demirci Celep, eğitimde fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik adımlar atılması gerektiğini belirtti. Dezavantajlı öğrenciler için okul öncesi eğitimden başlanarak eğitime erişim ve nitelikli eğitimi esas alan destek mekanizmaları oluşturulmasının şart olduğunu vurguladı.
“Çocukların ruh sağlığı ve özsaygısı da en az akademik başarı kadar önemli”
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Müdriye Yıldız Bıçakçı, okul ortamında yaşanan akran zorbalığı, sağlıklı beslenmeye ulaşım, okula uyum gibi faktörlere değinerek bunların PISA araştırmasıyla ilişkilendirildiğini söyledi.
Başarının sadece sınavla ölçülemeyeceğini savunan Prof. Dr. Bıçakçı, çocukların farklı ilgi ve yeteneklerinin olduğunu ve bunların desteklenmesi gerektiğinin altını çizerek şöyle konuştu:
“Eğitim sistemimiz, öğrencilerin sadece sınav performansları üzerinden değil, aynı zamanda yaratıcılık, problem çözme becerileri, empati gibi alanlardaki gelişimlerini de desteklemeli. PISA sonuçları elbette önemlidir, ancak tek başına bir ülkenin eğitim kalitesini ölçmekte yetersiz kalabilir. Çocukların ruh sağlığı ve özsaygısı da en az akademik başarı kadar önemli. Başarı, her çocuğun kendine özgü yetenekleriyle parlamasıyla ölçülmeli.”
