Kadının kendi soyadını kullanmasının önünü açan Anayasa Mahkemesi (AYM) kararı yürürlüğe girdi. Konuyla ilgili nüfus müdürlüklerine gidenler, memurların, hatta ilgili dairenin müdürünün bile konuya ilişkin bilgisinin olmadığını söylüyor. Eski soyadını kullanmak için başvuran avukat Sema Yurtbilir ile Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan anlatıyor.
AYM, Medeni Kanun’un “evlenen kadının kocasının soyadını taşımasını” zorunlu kılan 187. maddesinin birinci ve ikinci cümlesini iptal etti. Kararla birlikte kadın, evlenirken nikah memuruna, evliyse da nüfus müdürlüklerine talepte bulunarak, sadece kendi soyadını kullanabilecek.
Bu haktan bir dilekçeyle yararlanılabilecekken, kararın hayata geçirilmesi kolay olmayacak. Çünkü ilgili birimler bilgilendirilmediği için başvuruda bir karmaşa yaşanıyor. Sadece kendi soyadını kullanmak için başvurmak üzere nüfus müdürlüğüne giden avukat Sema Yurtbilir, memurların konuya dair bilgilendirilmediklerini kaydetti:
“İlk karşılaştığım memur anlayamadı, ‘Ben kimliğinizi değiştirirken sistemde yine iki soyisminiz birlikte çıkacak, Sema Yurtbilir Yavuz olarak’ dedi. AYM’nin söz konusu hükmü iptal ettiğini anlattım bir kez daha ama memur durumu çözemedi ve müdüre yönlendirdi. Ama konuştuğum müdür de bilgi sahibi değildi. ‘Mahkeme tarafından karar geldiği zaman bunu yapabiliyoruz’ dedi. Tekrar, AYM’nin iptal hükmünü aktardım ama kafası karıştı çünkü bilgilendirilmemişlerdi ve yukarıdan bir talimat gelmediği sürece hareket edemeyecekleri de belli.”
“Dava açmaya gerek kalmamasını umuyorum”
Yurtbilir, başvurusunu yapıp, yazılı cevap vermelerini talep ederek, evrak kayıt numarası istediğini anlattı. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından ilgili birimlerin bilgilendirilmesi gerektiğini vurguladı. Daha önce Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yargı paketi taslağında eski hükmün aynı şekilde yer aldığını hatırlatan Yurtbilir, “Meclis’e geldiğinde hükmün yine aynı şekilde geçeceğini düşünüyorum. AYM’nin kararına rağmen olur, biz bunun örneklerini daha önce gördük. Başvurularımız reddedilebilir. Bu durumda da dava yoluna gidilir. Umuyorum ki, buna gerek kalmasın ve AYM kararına uyulsun. Meclis de yasal düzenleme yaparken eşitlikçi bir düzenleme yapsın” diye konuştu.
“Dört-beş nüfus cüzdanım soyadı kanunu yüzünden değişti”
Kendini “ekofeminist” olarak tanımlayan Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan da soyadı için başvuran bir diğer kadın.
Doğan, kadın hareketinin uzun zamandır kadının kendi soyadını kullanması konusunda mücadele verdiğine değinerek, iki evlilik yaptığını ve bu süreçlerde soyadı konusunda yaşadığı sorunları aktardı.
İlk evliliğinde kadının kendi soyadını kullanma hakkı olmadığını söyleyen Doğan, “Oysa ben kendi adıyla bilinen bir mühendistim. Diplomam ve diğer resmî belgelerde kendi soyadım vardı ve evlilikle beraber bütün bu belgelerin değişmesi gerekti. Boşandım, yine kendi soyadıma döndüm. Yeniden bir karmaşa. Yeniden evlendim, yeniden bir soyadı karmaşası. Dört-beş nüfus cüzdanım bu nedenle değişmiş oldu. Bu kadının mağduriyetine yol açıyor. Bir sürü kamu kurumunda mahremiyetiniz ortaya çıkıyor” dedi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
