Erzincan-İliç’te 13 Şubat’ta altın madeninde siyanürlü toprağın kaymasının ardından başlatılan soruşturma devam ederken Anagold’dan bir yetkili, operasyon direktörü olarak çalışan ve ABD’ye geçici görevlendirmeyle giden Kenan Özdemir’in işten çıkarıldığını söyledi. Yetkili, olay sonrası Özdemir’e Türkiye’ye dönüş için uçak bileti alındığını ancak dönmediğini aktardı. Öte yandan ifadesinde İngilizcesi ve iletişiminin iyi olması nedeniyle 5 Şubat’ta Özdemir’in yerine vekaleten göreve başladığını, liç bölgesinden sorumlu olmadığını anlatan elektrik mühendisi Abdülkadir Cansız tutuklular arasında yer alıyor.
Anagold şirketi tarafından işletilen ve Erzincan-İliç’te bulunan Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat’ta siyanürlü toprağın kaymasının ve dokuz işçinin göçük altında kalmasının ardından Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığınca başlatılan soruşturma sürüyor.
Soruşturma kapsamında aralarında maden ocağını işleten firmanın Kanadalı yöneticisinin de bulunduğu altı kişi, “taksirle ölüme ve yaralanmaya sebebiyet vermekten” tutuklandı. İki şüpheli ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Facianın ardından üst yönetimde yer alan genel müdür yardımcısı Kanadalı Jain Ronald Guille tutuklanırken, Anagold Madencilik’in Türkiye Ülke Müdürü ve Anagold Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Demirci, gözaltına alındıktan sonra yaklaşık altı saat içerisinde serbest bırakıldı. Madende operasyon direktörü olarak çalışan ve görevlendirilerek ABD’ye giden Kenan Özdemir, olay sonrası Türkiye’ye dönmedi. Özdemir’in yerine elektrik mühendisi, madenin bakım bölümü alanında dört yıldır müdür olarak görev yapan ve 5 Şubat’ta vekaleten göreve başladığını söyleyen Abdülkadir Cansız tutuklandı. Cansız, soruşturma kapsamında verdiği ifadede İngilizcesi ve iletişiminin iyi olması nedeniyle Özdemir’in yerine vekaleten görev aldığını, liç bölgesinden sorumlu olmadığını, çalışma alanının oksit ve tesis ekipmanlarının bulunduğu yer olduğunu anlattı.
Anagold Kenan Özdemir’i işten çıkardı
Medyascope’a bilgi veren şirketin üst düzey yetkililerinden biri, madende operasyon direktörü olarak görev yapan Kenan Özdemir’in yaşanan olayın ardından ABD’den ülkeye çağrıldığını söyledi. Yetkili, Özdemir’in ABD’deki madenlerle ilgili geçici bir görevlendirme nedeniyle yurtdışına gittiğini dile getirdi.
Yetkili, Türkiye’ye dönmesi için uçak bileti alındığını ancak Özdemir’in ülkeye dönmediğini ve işten çıkarıldığını belirtti. Konuştuğumuz yetkili, kararın nedenine yönelik bilgi vermedi. Maddi açıdan haklarını alıp almadığı yönündeki sorumuza ise, “İşten çıkarılmasıyla ilgili bir yasal hakkı doğmuşsa almıştır. İnsan kaynakları ile ilgili bir durum. KVKK (Kişisel Verileri Koruma Kanunu) kapsamında detay, ben dahil, kimseyle paylaşılmaz. Soruşturma kapsamında talep edilirse mahkemeye iletilecektir” sözleriyle yanıt verdi.
İfadelerde Anagold’un üst düzey yetkilileri neler söyledi?
Maden faciasının ardından üst düzey yetkililerin serbest kalmasına yönelik tepkiler de sürüyor. Asıl sorumluların ceza alması gerektiğini dile getirilirken ifadelerde çarpıcı bilgiler yer alıyor.
Olayın ardından tutuklanan isimlerden Kanadalı Jain Ronald Guille, 14 Şubat’ta emniyette verdiği ilk ifadesinde sabah çatlakların olduğu yeri incelemesinin ardından ofise dönüp saat 11.30’da Amerika’da yaşayan kendi amiri Cengiz Demirci‘ye, Operasyon Müdürü Bill Mcnevin‘e ve Çevre Sağlığı Güvenlik Sorumlusu Patrick James‘e mail aracılığıyla bilgi verdiğini söyledi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Madenden asıl sorumlu kişi Kenan Özdemir”
Jain Ronald Guille savunmasında, “Ben Kanada vatandaşıyım. Maden sahasında yapılan işlemlerin gözlemlenmesi ve raporlanmasından sorumluyum. Madenden asıl sorumlu kişi, operasyon direktörü olarak görev yapan Kenan Özdemir olmadığı için Abdülkadir Cansızdır. Benim görevim maden sahasını gözlemleyerek şirket merkezindeki ülke müdürüne raporlama yapmaktır. Oradaki çatlakları gördük. Ardından bunu da bildirmek için Anagold’daki odama gittim. ABD’deki merkeze bu durumu saat 11:00’da bildirdim. Saat farkından dolayı gece 02:00 olması nedeniyle tarafıma herhangi bir dönüş yapılmadı” dedi.
Kenan Özdemir ve Cengiz Demirci sorumlular arasında sayıldı
Tutuklanan kişilerden Proses Oksit Müdürü H.Ü.’ye ifade sırasında “Anagold maden sahası içerisinde bulunan yığın liç bölgesinden, yani toprağın kaydığı, iş kazasının olduğu yerden sorumlu personeller kimlerdir?” diye soruldu.
Üstündağ, “hatırladığım kadarıyla” diyerek verdiği yanıtta birçok isimle birlikte Direktör Kenan Özdemir ve Ülke Müdürü Cengiz Demirci’yi de saydı. Maden Güvenlik Müdürü H.Ş. de verdiği ifadede aynı sorunun sorulması üzerine “bildiğim kadarıyla” diyerek diğer isimlerle birlikte Kenan Özdemir ve Cengiz Demirci’nin adını söyledi. Maden İş Güvenliği ve Sağlığı Müdürü S.Ç. de ifadesinde aynı soruya yanıt verdi ve “bildiğim kadarıyla” diyerek sorumlular arasında Kenan Özdemir ve Cengiz Demirci’yi de saydı.
Türkiye ülke müdürü Cengiz Demirci serbest bırakıldı
Soruşturma devam ederken, 18 Şubat’ta gözaltına alınan ABD merkezli SSR Mining ile Çalık Holding ortaklığındaki Anagold Madencilik’in Türkiye Ülke Müdürü ve Anagold Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Yalçın Demirci, gözaltına alınmasının ardından yaklaşık altı saat içerisinde serbest bırakıldı. Bu karar kamuoyunda tepkiyle karşılanırken Demirci ifadesinde, olaydan iki saat önce sorumlu kişinin kendisine çatlaklarla ilgili üç adet fotoğraf ve önlem aldıklarına dair yazı göndermesi hakkında şöyle dedi:
“Ben saat farkı nedeniyle görmemişim. Olaydan sonra direktör arkadaşların beni uyarması sonucunda üç gün sonra maili gördüm. Zaten böyle durumlarda oradaki sorumlu bütün üst yöneticilere bilgi amaçlı mailler atmaktadır. Bunlar rutin bilgilendirme mailidir. Bununla ilgili aslında sorumlu olan kişi, benden herhangi bir talimat almak için bu maili atmış değildir. Normalde ‘iş sağlığı güvenliği’ eğitiminde ve prosedürlerde bu hususlar ile ilgili maden sahasının çok tehlikeli sınıf kategorisinde bulunması nedeniyle en alttaki işçinin dahi tehlikeyi fark ettiği zaman durdurma yetkisi bulunmaktadır.”
Demirci’nin ifadesinde “Özdemir, geçici görevle ABD Nevada’da bulunmaktadır. Şu an Türkiye’de değildir. Özdemir’in gelmesiyle ilgili talebimiz oldu, bir dönüş olduğunu bilmiyorum” dediği ortaya çıktı.
Kenan Özdemir’in yerine vekaleten bakan Abdulkadir Cansız ne dedi?
Madende operasyon direktörü olarak çalışan ve görevlendirilerek ABD’ye giden Kenan Özdemir’in yerine vekaleten bakan ve tutuklanan Abdülkadir Cansız, savunmasında madende bakım müdürü olarak görev yaptığını söyledi. 2018’den beri Anagold’da çalıştığını belirten Cansız şöyle konuştu:
“Ben, oksit ve tesis ekipmanlarının bulunduğu alanda çalışmaktayım. ADR ve sart kısımlarıyla bir de sülfit tesisinin bakımlarını yapan kişiyim. Liç bölgesinde benim herhangi bir görevim bulunmamaktadır. Ben 5 Şubat’tan itibaren Kenan Özdemir’in yerine sınırlı şekilde bakıyordum. Kenan Özdemir operasyonlar direktörüydü. Oksit bölümü, liç bölümü, kırma bölümü hepsi ona bağlıydı. O olmadığı için toplantılarına ben vekalet ediyordum.”
“Liç bölgesine gitmedim teknik bilgim yok”
Cansız, olay sabahı oksitten sorumlu başmühendis, aynı zamanda liçten sorumlu Murat Bayraktar’ın kendisine gelerek çatlaklar konusunda bilgi verdiğini anlattı. Kendisinin de bu durumu saat 10:00 toplantısında aktarılması için Murat Bayraktar’a söylediğini belirtti. Toplantıya Jain Ronald Guille’nin de katıldığını dile getiren Cansız, “Ona aktarmasını söyledim. Bütün operasyonlar ve iş güvenliği birimleri Jain Ronald Guille’ye bağlıydı. Olay günü liç bölgesine gitmedim. Teknik bir bilgim olmadığı için katılmadım. Davet de edilmedim” dedi.
Görev bakımından kendi altında elektrik sistemleri başmühendisi, mekanik bakım başmühendisi, bakım planlama ve güvenlik başmühendisi ve proses başmühendisi olduğunu söyleyen Cansız, kendi biriminden kimsenin toprak altında kalmadığını aktardı.
“Vekaleten bakmam söylendi”
Liçe verilen solüsyon borularından Soysal Doğan’ın sorumlu olduğunu savunan Cansız, ne kadar solüsyon verileceğini “bildiği kadarıyla” mühendislerin hesapladığını söyledi. Cansız, liç bölgesinin genişlemesi için yapılan patlatmalara yönelik de bilgisinin bulunmadığını dile getirerek sözlerine şöyle devam etti:
“Ben teknik olarak liç bölgesinin herhangi bir bölümünden veya aktivitesinden sorumlu değilim, o konularda teknik bilgim de bulunmamaktadır. Bu soruşturma da sanıyorum Kenan Özdemir’e vekil olmam nedeniyle kaynaklanmaktadır. Benim İngilizcemin iyi olması ve Jain ile daha iyi iletişim kurabileceğim sebebiyle vekaleten yerine bakmam söylendi. Aslında benim Kenan Özdemir’in çalıştığı birimle ilgili çok bilgim yoktur. Ben Jain’a yardımcı olma maksadıyla Kenan Özdemir’in yerine bakıyordum. Asıl işi yapacak olan Jain’dır. Liç bölgesinin fizibilitesinde asıl görevli birim proje birimidir. Benim uzmanlık alanım elektrik mühendisliğidir, bu alanla ilgili herhangi bir görevim yoktur.”
Cansız, savunmasında tutuklama talebinin reddi ile tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmayı, adli kontrol hükümlerinin uygulanmasını talep etti ancak mahkeme tutuklanmasına karar verdi.
Cansız: “Gündelik işlerlerle ilgileniyordum karar verici değildim”
Bilirkişi Ön Raporu’nda ise Cansız’ın jandarmada verdiği ilk ifadesine benzer şekilde yığın liç bölgesinin sorumluluk alanında olmadığını söylediği bilgisi yer aldı. Raporda Cansız’ın, “Operasyonlar Direktörü Kenan Özdemir isimli şahıs, geçici bir süre ile saha dışında olduğu için bu süreçte günlük toplantılar gibi normalde kendisinin yönettiği bazı işlerle ilgilenmemi istedi. Bu süreçte Jain Ronald Guille isimli şahsın sürekli sahada olacağını ve sahayı yöneteceğini belirtti. Gerek olayın meydana geldiği yığın liç bölgesinin bakım müdürü olarak sorumluluk alanında olmaması, gerek bu işlerde Jain Ronald Guille isimli şahsın ilgilenmesi, gerekse Kenan Özdemir isimli şahsın yerine sadece gündelik işler ile ilgilenmeye başlamamım 5 Şubat 2024 tarihinden itibaren olması çerçevesinde yaşanan olayda herhangi bir karar verici veya sorumlu bir rolüm bulunmamaktadır” dediğine yer verildi.
Direktör vekili neyle suçlandı?
Bilirkişi Ön Raporu’nda Cansız’ın kazada asli kusurlu olduğu belirtildi. Raporda direktör vekilinin ehil bir yetkili olarak şantiyede oluşabilecek tehlikeli durumları önceden belirlemediği, çalışanların risklere karşı korunması için gerekli tedbirleri almadığı, işyerinde çalışanların sağlığını korumak adına gerekli gözetim ve denetim mekanizmasını kurmadığı veya kurduysa bunu uygulatmadığı söylendi. Cansız, yığın liçinde oluşan çatlakların şantiyede olumsuzluklara yol açabileceği konusunda gerekli tedbirleri almadığı için asli kusurlu bulundu ve tutuklandı.
