Eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile MYK üyelerinin de aralarında bulunduğu 18’i tutuklu 108 kişinin yargılandığı Kobani davasında karar açıklandı. Eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş’a 42 yıl, Figen Yüksekdağ’a 30 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Gültan Kışanak, Sebahat Tuncel ve Ayla Akat Ata’nın tutukluluk süreleri göz önüne alınarak tahliye edilmelerine hükmedildi. Peki yıllardır devam eden Kobani davasının başlamasına neden olan 6-8 Ekim olayları nedir, nasıl başladı?
Editör: Cenk Narin
Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaş sonrası IŞİD, ülkenin kuzeyinde Kürtlerin ağırlıkta olduğu yerleşim birimlerine saldırmaya başladı. IŞİD, Aralık 2014’e kadar 350 köyü ele geçirdi, bu saldırılardan kaçan 150 bin Kobanili Türkiye’ye sığındı.
Dönemin HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, 27 Eylül 2014’te Vaşington’da konuştu. Kobani’nin düşmek üzere olduğunu dile getiren Demirtaş, “IŞİD, Kobani’ye 1 km yaklaşmış durumda. Kobani ile az önce yaptığımız görüşmelere göre Kobani’nin bir mahallesine girmek üzere. Girmeye çalıştığı mahalle de Türkiye’ye 500 metre uzaklıkta. Koalisyona ait uçaklar şu anda Kobani’nin üzerinde uçuyor. Onlar yukarıdan izliyorlar, Türkiye 500 metre uzaktan izliyor” dedi.
PYD Eş Başkanı Salih Müslim, 4 Ekim’de Kobani’ye Türkiye toprakları üzerinden silah aktarılması için koridor talep etti.
HDP Genel Merkezi, Kobani’de saldırıların şiddetinin artmasının ardından 6 Ekim 2014’te sosyal medya hesapları üzerinden paylaştığı mesajla sokak protestosu çağrısı yaptı. Bunun ardından önemli bir bölümü Doğu ve Güneydoğu kentlerinde olmak üzere Türkiye çapında kitlesel sokak eylemleri başladı.
“Kobani düştü, düşecek”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2014’teki cumhurbaşkanı seçimlerinin ardından ilk ziyaretini Suriye sınırındaki Gaziantep’e yaptı. Burada Kobani ile ilgili konuşan Erdoğan, IŞİD’in koalisyon güçleri tarafından havadan vurulduğunu söyledi ancak bunun yeterli olmadığını vurguladı.
“Yerde mücadele eden yapılarla işbirliği kurulmadan netice alınamaz” diyen Erdoğan, “İşte aylar geçti ve herhangi bir netice yok. Şu anda Kobani de düştü düşüyor. Kobani ile ilgili konuşanlar, bir yandan tezkereye karşı çıkıyor bir yandan da Kobani’yi çözüm sürecinin şantajı haline getirmeye çalışıyorlar. Şunu da söylemek istiyorum; Türkiye IŞİD terör örgütüne karşı olduğu kadar PKK terör örgütüne de karşıdır” diye konuştu.
Erdoğan’ın konuşması HDP’den tepki aldı, 8 Ekim 2014’te gösterilerde şiddet olayları daha da arttı.
Eylemlerde dile getirilen talepler ise şunlardı:
- IKBY ve Suriye’nin kuzeyindeki diğer bölgelerden gelecek yardımın ulaşması için Türkiye üzerinden Kobani’ye doğru bir koridor açılması,
- Türkiye’nin IŞİD’e verdiği iddia edilen desteğini kesmesi,
- Türkiye’nin Kobani’ye kara harekâtı yapmaması.
Olaylar, HÜDA-PAR ve MHP’lilerin katılımı ve daha sonra polis güçlerinin müdahaleleriyle büyüdü. Batman, Diyarbakır, Mardin, Van ve Siirt’te bazı ilçelerde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Efkan Ala: “Türkiye’nin Kobani’yle ilgili hiçbir şey yapmadığı büyük bir yalan”
Dönemin İçişleri Bakanı Efkan Ala olaylarla ilgili, “Şiddet bir çözüm yöntemi değildir. Şiddet misliyle karşılık bulur. Derhal bu akıl dışı tutuma son verilmelidir. Kobani konusunda Türkiye’nin hiçbir şey yapmadığı büyük bir yalandır. Türkiye insani zeminde yapılabilecek ne varsa yapmaya çalışmaktadır. Türkiye Kobani’nin düşmesinden ve sınırında IŞİD gibi bir terör örgütünün bulunmasından kesinlikle memnuniyet duymaz” dedi.
Demirtaş, 9 Ekim’de konuştu: “HDP, ‘Silah, şiddet kullanın’ demedi”
Eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, 9 Ekim 2014’te Diyarbakır’da sokak eylemleriyle ilgili bir basın açıklaması yaptı. Demirtaş, “Provokatörler bazı yerlerde devreye girdi, şiddet eylemlerini yapan kişiler oldular. Bayrak yakma, büst yıkma olaylarını yaptılar. Şiddeti büyüten HDP’nin çağrısı değildir. HDP, ‘Silah, şiddet kullanın’ demedi. HDP, ‘Birlikte çözelim’ dedi. Silahlandırılmış kişilerin nasıl topluma girdiklerini HDP’ye sormasınlar. IŞİD tehdittir. IŞİD gibi barbarlığı topraklarımızda yaşatmayalım, birlikte mücadele edelim” dedi.
Demirtaş, PKK lideri Abdullah Öcalan ile yazılı bir mesaj trafiği yaşadıklarını söyledi, “Dün gece itibarıyla Öcalan ile mesaj bağlantısı kurduk. Kendisinin bu katliam tehlikesine karşı diyalog ve müzakereyi hızlandırma yöntemini bütün taraflara telkin ettiğini önerdiğini belirtmek istiyoruz” diye konuştu.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Demirtaş’ın açıklamasının ardından ise olaylar sona erdi.
Ekim sonunda 80 peşmerge, MİT eşliğinde Kobani’ye girdi
Olayların ardından 2014 Ekim sonunda IKBY, IŞİD’e karşı savaşması ve YPG’ye destek olması için peşmerge güçlerini Kobani’ye gönderme kararı aldı. 80 peşmerge 29 Ekim 2014’te Erbil’den Şanlıurfa’ya hava yoluyla geldi.
Peşmergeler, Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) eşliğinde Şanlıurfa-Suruç’taki Mürşitpınar sınır kapısından Kobani’ye gitti.
Olaylarda 37 kişi hayatını kaybetti
Türkiye’nin farklı şehirlerinde 6-8 Ekim 2014 tarihlerinde yaşanan olaylarda eylemcilerle kolluk kuvvetleri arasında çatışmalar çıktı ve resmî kaynaklara göre 37 kişi hayatını kaybetti, 326’sı kolluk kuvveti olmak üzere toplam 761 kişi de yaralandı.
Kobani olaylarıyla ilgili ilk soruşturma 2014 yılında başlatıldı. Soruşturma kapsamında HDP Eş Genel Başkanları Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile 10 milletvekili hakkında fezleke hazırlandı. 20 Mayıs 2016’da Meclis’te oyçokluğuyla milletvekili dokunulmazlıkları kaldırıldı.
Eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu konuyla ilgili, “Bağımsız olmayan yargı, yazarı hapse atıyor; biz de atılmayı göze aldık. Biz dokunulmazlık zırhının ardına asla saklanmak istemiyoruz” dedi. Kılıçdaroğlu, AKP’nin yaptığı düzenlemeye Anayasa’ya aykırı olmasına rağmen “Evet” diyeceklerini söyledi.
Demirtaş, Yüksekdağ ve yedi HDP milletvekili 4 Kasım 2016’da evlerine yapılan baskınla gözaltına alınarak tutuklandı.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, olaylarla ilgili soruşturması kapsamında 2 Ekim 2020’de 17 HDP’li siyasetçi daha tutuklandı. Savcılık, 30 Aralık 2020 tarihinde bir iddianame hazırladı.
İddianame, 7 Ocak 2021’de Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.
Eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile MYK üyelerinin de aralarında bulunduğu 18’i tutuklu 108 kişinin yargılandığı Kobani davasında 16 Mayıs 2024’te karar açıklandı.
Demirtaş’a 42, Figen Yüksekdağ’a 30 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Gültan Kışanak, Sabahat Tuncel ve Ayla Akat Ata’nın tutukluluk süreleri göz önüne alınarak tahliye edilmelerine hükmedildi.
