Yükseköğretim öğrenci yurtlarında ve gençlik merkezlerinde manevi danışman kimliğiyle görev yapan Diyanet’e bağlı din görevlileri, dikkat çekici soru ve düşüncelerle karşılaştı. Gençler, “Dine baktığımda kafamda oturmayan pek çok şey var. Hep şüphe içindeyim”, “Hadislerin güvenirliği konusunda yapılan açıklamalar beni tatmin etmiyor”, “Evrim teorisi bana göre çok da mantıksız değil” dedi. Araştırmayı yapan Doç. Dr. Salih Aybey, gençlerin dini şüphe içinde olduklarını, Allah inancı ve kadere iman konularında ciddi kırılmaların olduğunu dile getirdi.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Salih Aybey tarafından, “Gençlere Yönelik Manevi Danışmanlık Uygulamaları ve Gençlik Dönemi Soru ve Sorunları – Batı Karadeniz Örneği” başlıklı araştırma makalesi yazıldı.
Çalışmada, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Gençlik ve Spor Bakanlığı ile yaptığı protokol ardından, gençlerin milli ve manevi değerler ekseninde yetişmelerini sağlamak için hem yükseköğrenim öğrenci yurtlarında (Kredi ve Yurtlar Kurumu – KYK ve Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) Öğrenci Yurdu) hem de gençlik merkezlerinde din hizmetlerini “manevi danışmanlık” adı altında başlattığı hatırlatıldı.
Araştırmada, Başkanlık tarafından yükseköğrenim öğrenci yurtlarında ve gençlik merkezlerinde yürütülen gençlere yönelik manevi danışmanlık uygulamalarının önemi ve amacı ele alındı. Batı Karadeniz’de yer alan Bartın, Bolu, Düzce, Karabük, Zonguldak illerindeki manevi danışmanların karşılaştıkları ahlak, iman, inanca yönelik sorular gibi problemlere de ayna tutuldu.
Gençlerin danışmanlara yönelttiler sorulardan bazıları şöyle:
“Bana göre evrim mantıksız değil”
- “Hocam evren kendi kendine var olmuş olamaz mı? Benim bundan başkasını aklım almıyor. Bana kâinatın başka türlü yaratıldığını anlatabilir misiniz?”
- “Dine baktığımda kafama oturmayan pek çok şey var. Hangi birini sayayım size. Hep şüphe içindeyim. Neden ve niçin diye sorguladıkça işin içinden çıkamıyorum. Artık düşünmeyi bırakarak bu sıkıntılardan kurtuluyorum. Artık hiçbir şeyi umursamıyorum. Sizce nasıl?”
- “Hadislerin güvenirliği konusunda yapılan açıklamalar beni tatmin etmiyor. Siz ne dersiniz?”
- “Evrim teorisi hakkında ne düşünüyorsunuz? Bana göre çok da mantıksız değil?”
- “Kaderimizde ne zaman öleceğimiz belli ise, neden sadaka ömrü uzatır deniliyor. Yine kaderimizde cennet ve cehenneme gideceğimiz belliyse o zaman niçin ibadet ediyoruz?”
“Diğer dinleri neye göre yanlış?”
- “İslâm’ın doğru, diğer dinlerin yanlış olduğunu neye göre söylüyorsunuz?”
- “Kur’ân-ı Kerîm’i anlıyorum, Allah’ta var biliyorum da, Allah Kur’an’da her şeyi açıkladıysa Peygambere gerek var mı?”
- “Allah neden tek bir din yaratmadı. Yahudiler dinini devam ettirirken, neden Hıristiyanlık geldi? Hristiyanlar dinini devam ettirirken niçin İslamiyet geldi?”
Araştırmacı Doç. Dr. Aybey, çalışmasında, inanç konusunda karşılaşılan en önemli sorunlardan birinin Allah’ın evrene müdahalesini kabul etmeyen, evrene müdahale etmesini O’nun acizliği olarak yorumlayan deist düşünce olduğunu belirtti. Öğrencilerin sorularının inanç konusunda yaşanan kırılmaları gösterdiğini savundu.
“Namaz kılamıyorum”
- “Gençlik döneminde bazen arkadaş yanıltıyor bazen de nefsimize ağır geliyor. Namaz kılmamın gerekli olduğunu biliyorum ama namaz kılamıyorum. Bu konuda yapmam gerekeni tavsiye eder misiniz?”
- “Zekât, İslâm’ın şartlarından biridir. Buna inanıyorum ancak bazı kimselere bakıyorum da, çalışmamayı, asalak halinde yaşamayı ve dilenmeyi kendine görev bilmiş. Bu nedenle bu tür insanlar aklıma gelince zekât vermek istemiyorum. Ayrıca verdiğin yardımı yerinde kullanacak zekât verecek kişi de kalmamış değil mi?”
- “Her tarikat, cemaat, mezhep farklı şekillerde ibadet yapıyor. Bu insanların hepsi aynı Allah’a ve Peygambere inanıyorsa bu ayrım niye var. Neden insanların kafasını karıştırıyorlar?”
Doç. Dr. Aybey yaptığı değerlendirmede, gençlerden gelen sorularda ibadetlerin anlamı, önemi ve toplum hayatındaki yerinin hak ettiği ölçüde bilinmediğini söyledi. Gençlerden namaz için çok az, oruç için hiç soru gelmediği bilgisini paylaştı. Sosyal medyada yer alan bilgilerin gençlerin düşünce yapılarını etkilediği vurguladı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Ahlaki ilkelerden sapma var”
Doç. Dr. Aybey, “Ahlaki ilkelerden sapmaların olduğu gençlerden gelen sorularda kendini gösteriyor” diyerek bu konuda gençlerden gelen bazı soruları şöyle sıraladı:
- “Böyle bir ortamda nefsimi kontrol etmekte zorlanıyorum. Sürekli oruç mu tutmam gerekiyor?”
- “Karşı cinsle kuracağımız arkadaşlık ilişkilerinin sınırı nereye kadardır. Bu kişi ile evleneceksek durum farklı olabilir mi?”
- “Batı’da her geçen gün yaygınlaşan eşcinsel evlilik konusunda ne dersiniz?”
- “Merak ettim, dövme yaptırdım. Ailem ise evlatlıktan reddetmeye varacak kadar tehdit savuruyorlar. Aslında bu kadar büyütülecek ne var bunda?”
Gençlerden cinsellik dini nikah soruları
Gençlerin modernleşme ve cinsellik, kürtaj, intihar, aldatma, resmi-dini nikâh ayrımı, nikahsız beraberlik gibi konularda merak ettikleri ve sahip oldukları düşüncelerden bazıları da şöyle:
- “Bana büyü yapılmış olmasından korkuyorum. Kısmetim kapandı. Hangi kapıya gitsem kapı yüzüme kapanıyor, her işim ters gidiyor. Psikolojim bozuldu.”
- “Ben bir boşluk içindeyim. Her an her şeyi inkâr edebilecek durumdayım. Bana yardım edin.”
- “Benim razı olmamama rağmen babam beni istemediğim bir kişiyle evlendirmek istiyor. Herkesin istediği ile evlendiği bir dönemde hala bu tür problemlerle uğraşmak beni intiharın eşiğine kadar getiriyor.”
- “Kız arkadaşımla bir hataya düştük. Kürtaj yaptırdık. Günah olduğunu biliyoruz ama affedilmez mi? Günah sadece kız arkadaşıma mı bana da olur mu?”
- “Resmi nikahtan sonra dini nikâha da gerek var mı?”
- “Erkek arkadaşım Alevi ben ise Sünni’yim. Bu farklılıktan dolayı babam evliliğimize karşı çıkıyor. Gerçekten evlenilemez mi?”
“Allah inancında ciddi kırılma var”
Doç. Dr. Aybey, araştırmada yaptığı analizde iman ve inanç konularına dair gelen sorularda gençlerin dini şüphe içinde olduklarını, tenkit ve sorgu çağına bağlı olarak dini konularda çok farklı yaklaşımlar sergileyebildiğini söyledi. İmana yönelik özellikle Allah inancı ve kadere iman konularında ciddi kırılmaların olduğu dile getirdi.
