Geçtiğimiz aylarda hayatını kaybeden tarihçi, yazar ve akademisyen Prof. Dr. Özlem Kumrular’ın son kitabı “Kafes” yayımlandı. Kumrular’ın arkadaşı Hülya Balcı ile hem Özlem Kumruları hem de hayatını kaybetmesinin ardından yayımlanan son kitabını konuştuk.
- Öncelikle Özlem Hanım’ı sormak istiyorum size, uzun yıllara dayanan bir dostluğunuz var bildiğim kadarıyla, aynı zamanda birlikte de çalıştınız. Özlem Hanım bir yazar ve bir insan olarak nasıl birisi, sizlerin yolu nasıl kesişti?
Özlem’le Boğaziçi Üniversitesi’nde öğrenciyken tanıştık. İkimiz de lisans eğitimini aynı üniversitede, aynı yılda tamamlamıştık; tarih alanında yüksek lisansa başlamamızla yolumuz bir derste kesişti. Bir sözlü tarih projesi için eşleşince arkadaşlığımız başladı. Aslında arkadaşlığımız ile birlikte çalışmamız en baştan beri el ele gitti. Özlem her zaman kıvrak zekâlı, çalışmayı ve üretmeyi seven bir insandı. Kafasına koyduğunu yapardı. Salamanca’da tarih doktorası yapmaya erkenden karar vermişti mesela. Çok okur, hızlı öğrenirdi. Dil öğrenmeye özel bir merakı ve yeteneği vardı. Yazarlığı tarihçiliğinden eskidir denilebilir, ilk romanı 1998’de yayımlandığında henüz yüksek lisans öğrencisiydi.
- Bu kitap çıkmak için uzun bir süre Özlem Hanım’ın uyanmasını bekledi ancak olmadı, üzücü haberi aldık. Kitabı yayımlamaya nasıl karar verdiniz, sizin için Özlem Hanım’dan sonra, bu kitap üzerine çalışmak nasıl bir deneyim oldu?
“Kafes” 2023 Eylül’de yayımlanacaktı. Haziranda Özlem ağır bir kaza geçirdiğinde yayınevi olarak bekleme kararı aldık uyanacağını umarak. Özlem bizim dostumuzdu, hassasiyet önemliydi. Özlem’in hayatını kaybetmesinden kısa zaman önce, ailesi kitabı yayımlamamızı rica etti. Biz de istiyorduk elbette. Mayıs 2024’te Özlem aramızdan ayrıldı. Biz de temmuz sonunda “Kafes”i yayımladık. Özlem’in kaybının hemen üstüne kitabı yayına hazırlamak çok acıydı.
- Özlem Hanım’la çalışmış ve önceki kitaplarını okumuş bir editör olarak sizce “Kafes” nasıl bir kitap, Özlem Hanım bu alanda yazmaya nasıl karar verdi siz biliyor musunuz? Okuru neler bekliyor bu polisiye romanda?
Özlem son birkaç yıldır sürekli polisiye okuyordu. “Tadını aldın artık bırakamazsın” diye espri yapıyordum. Ama bir gün gelip de bir polisiye yazıyorum, çok iyi gidiyor deyince epey şaşırdım. Özlem’le bağdaştırmadım başta. Ama şimdi düşünüyorum da şaşıracak bir şey yokmuş. Özlem ilgi duyduğu veya merak ettiği konuların üzerine giden biriydi ve dediğim gibi çalışkan ve üretkendi. Polisiye de yazabilirdi elbette.
Kafes Özlem’i çok iyi yansıtan bir kitap. Başkahramanın tarih doktoralı bir kadın dedektif olduğu, bol tarih ve etimoloij bilgisi, mizah ve aşk içeren bir polisiye. Erkekleri öldüren ve kadın olduğundan şüphe edilen bir katil var bulunması gereken… Çetrefil bir soruşturmaya hazır olsun okurlar…
- Özlem Hanım’ın polisiye, gerilim alanında yazdığı ilk eser bu sizce diğer eserlerine göre dilinde üslubunda ve anlatımında farklılıklar var mı?
Özlem çok kitap yazdı ve birçok derleme yaptı. Kurgu ve kurgu dışı sanıyorum 20 kadar kitap. Fazlası olabilir. Kurgu kitaplarındaki aşk, mizah, sürprizler bu kitabında da var. Ama elbette Kafes’te bunlar bir polisiye kurguya yedirilmiş durumda. Polisiyenin olmazsa olmazları da var: kurbanlar, bir başdedektif ve ekibi, soruşturma, hızlı tempo… Ayrıca Özlem’in kendi deyişiyle bu bir Konstantinopolisiye, bir İstanbul polisiyesi. Kafes, İstanbul’un çeşitli semtlerinde ve tarihi mekânlarında dolaştırıyor okuru…
- Baş karakter ve Özlem Hanım da tarih alanında uzmanlığı olan kişiler, bu kitapta başka Özlem Hanım’da izler taşıyan noktalar var mı sizce?
Evet, kitapta Özlem’den, hayatından izler var. Onun İstanbul sevgisi, hayata bakışı ve renkli karakterinden izler var, derin tarih bilgisinden de tabii.
